Phiên tòa sơ thẩm hôm ấy ở TAND tỉnh Phú Yên diễn ra trong sự xót xa của những người dự khán.

Bị cáo đầu vụ Trịnh Thị Thu Trang, người bị cáo buộc phạm tội "lừa đảo chiếm đoạt tài sản", đã khiến người chị ruột sinh đôi của mình là Vân Anh, chồng của Anh là Thái vào vòng lao lý. Còn Nguyễn Văn Vinh "đẩy" cha vợ (và suýt nữa là cả mẹ vợ, anh vợ) trở thành bị cáo trong cùng vụ án này.

Đưa hối lộ để "chạy án" khi phạm tội

Trang và Vân Anh sinh ra, lớn lên ở Phú Yên. Học hành xong, hai chị em cùng cưới chồng và sinh sống tại TP Hải Phòng. Trang khai với tòa có trình độ thạc sĩ, từng làm giảng viên đại học, nhưng sau đó nghỉ và ra ngoài kinh doanh. Còn Vân Anh vẫn theo nghiệp làm giáo viên tại TP cảng quê chồng.

Vào tháng 4-2021, vợ của Vinh bị Công an tỉnh Phú Yên khởi tố, bắt tạm giam về tội tổ chức cho một số người Trung Quốc nhập cảnh trái phép vào Việt Nam. Biết mình có liên quan đến vụ án này, Vinh rất lo sợ. Vinh gặp bạn là Thái nhờ tìm người "chạy" giúp để vợ Vinh được tại ngoại và chỉ bị xử án treo, còn Vinh không bị xem xét trách nhiệm trong vụ án này.

Thông qua Thái và Vân Anh, Vinh liên hệ được với Trang. Trang nói mình có bạn học hiện là cán bộ Công an tỉnh Phú Yên nên sẽ vào Phú Yên dò hỏi "chạy án".

Cuối tháng 4-2021, Trang vào Phú Yên rồi điện thoại cho Vinh, nói đã tìm được người để "lo việc" và yêu cầu Vinh đưa 600 triệu đồng để "chạy" cho vợ Vinh được tại ngoại và hưởng án treo. "Bị cáo không có tiền, con còn nhỏ khóc suốt, tâm trạng lại luôn lo sợ nên khi nghe Trang nói vậy thì rất mừng, bèn sang nhà bố vợ vay 600 triệu đồng rồi nhờ mẹ vợ chuyển vào tài khoản của Trang" - Vinh khai.

Nhận được 600 triệu đồng, Trang lại điện thoại cho Vinh bảo đưa tiếp 300 triệu đồng nữa để "chạy nốt" hành vi phạm tội của anh này. Sau khi "thương lượng", Trang cho hay là phía "chạy án" đồng ý nhận 150 triệu đồng, hối Vinh tìm cách chuyển khoản ngay. Vinh lại tìm đến nhà bố vợ để mượn.

Ông Bia, bố vợ Vinh, yêu cầu phía nhận tiền phải viết giấy biên nhận làm bằng chứng. Do vậy, Trang nhờ anh rể là Thái đến nhà ông Bia để Vinh và bố vợ đưa 150 triệu tiền mặt, sau đó chuyển khoản cho Trang. Khi nhận tiền, Thái viết giấy nhận 750 triệu đồng của Trang để "lo việc" cho Vinh.

Thế nhưng, sau đó Vinh vẫn bị Công an tỉnh Phú Yên triệu tập làm việc. Vinh hỏi thì Trang nói rằng đấy chỉ là thủ tục, đồng thời Trang yêu cầu Vinh đưa thêm 200 triệu đồng nữa để giải quyết dứt điểm. Ngày 2-6-2021, Trang nhờ chị ruột là Vân Anh đến nhà ông Bia để nhận tiếp 200 triệu đồng.

Nửa tháng sau, Vinh bị khởi tố, bắt tạm giam. Bức xúc, Vinh làm đơn tố cáo Trang với cơ quan pháp luật.

Những giọt nước mắt muộn màng

Tại tòa, Trang nhiều lần nghẹn lời, nước mắt chảy thành dòng trước các câu hỏi của hội đồng xét xử. Trang khai rằng bị cáo có ý định "chạy" án giúp vợ chồng Vinh, nhưng khi vào Phú Yên nhờ người bạn làm công an thì bị cự tuyệt.

"Lúc ấy, bị cáo mới nghĩ ra việc lừa tiền của Vinh. Lý do là dịch COVID-19 khiến việc kinh doanh của bị cáo quá khó khăn, thua lỗ. Bị cáo lấy số tiền của Vinh để lo cho việc kinh doanh của mình" - Trang khai.

Trang nói sau khi nhận đợt đầu 600 triệu đồng, thấy có thể tiếp tục moi tiền Vinh nên ở lại Phú Yên và hối chuyển thêm tiền. Nhưng vì ông Bia và Vinh cảnh giác, do đó Trang phải nhờ anh rể, rồi sau này nhờ tiếp chị ruột, nhận tổng cộng 350 triệu đồng nữa. "Bị cáo chỉ nghĩ là nhờ anh, chị nhận giùm, nếu có xảy ra việc gì thì bị cáo phải chịu thôi, không ngờ giờ anh chị cũng bị truy tố" - Trang khóc.

Trang vừa xin tòa xem xét hoàn cảnh mình có hai con nhỏ, đã khắc phục toàn bộ hậu quả, thành khẩn khai báo, mong được ân giảm án mức thấp nhất. Trang cũng xin tòa xem xét chị gái và anh rể do tin tưởng Trang, nhận giùm tiền chứ không hưởng lợi gì...

Vợ chồng Thái và Vân Anh cũng rơi nước mắt ở tòa vì cho rằng họ chỉ nghĩ nhận tiền từ ông Bia và Vinh là để Trang lo giùm việc cho họ, hoàn toàn không biết đó là đồng phạm của tội "đưa hối lộ".

Đại diện hội đồng xét xử nói rằng là người có trình độ, nhưng vì quyền lợi cá nhân mà Trang coi thường pháp luật, lừa đảo người khác.

"Không chỉ vậy, bị cáo còn khiến chị ruột và anh rể của mình vì giúp bị cáo phạm tội mà cũng phạm tội theo. Gia đình êm ấm của họ những ngày tới muôn vàn khó khăn khi cha mẹ vào tù, các con còn tuổi ăn tuổi học không người chăm sóc, nuôi dưỡng.

Tuy nhiên, Vân Anh và Thái biết rõ việc đưa hối lộ để chạy án là trái pháp luật nhưng vẫn giúp đỡ cho Vinh, Trang phạm tội, vì thế hai bị cáo phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về hành vi của mình" - thành viên hội đồng xét xử phân tích.

Nghe đến đây, cả Trang, Vân Anh và Thái đều nấc nghẹn, không ít người dự khán cũng quệt nước mắt, chép miệng xót xa.

Trong khi đó, ông Bia, 70 tuổi, một cán bộ hưu trí, ra tòa với mái tóc bạc phơ và đôi tai nghễnh ngãng vì tuổi tác. Ông Bia khai mà như tâm sự rằng khi biết con gái vướng vòng lao lý, là cha nên ông rất xót xa, đau đớn. Bởi vậy, khi nghe con rể nói có thể "chạy" án được cho con gái, dù biết đây là điều luật pháp cấm, nhưng ông vẫn đồng ý dùng tiền hết tiền dành dụm dưỡng già của hai vợ chồng để lo "chạy" án.

Ông không ngờ chính tình thương con ấy đã khiến ông trở thành đồng phạm với Vinh về tội "đưa hối lộ". May thay, vợ ông, người đã chuyển 600 triệu đồng cho Trang, và con trai ruột của ông có nghe ông nói về việc "chạy" án này nhưng không bàn bạc, chứng kiến trực tiếp nên cơ quan tố tụng không cáo buộc họ phạm tội.

Phiên tòa kết thúc, cả năm bị cáo đều bị tuyên phạt án tù. Có người nói rằng bản án quá nghiêm khắc, nhưng cũng có người bảo nếu không nghiêm thì pháp luật dễ bị "lờn thuốc". Ai cũng phải có trách nhiệm tuân thủ pháp luật, đừng lôi kéo người khác - nhất là người thân thích, ruột thịt của mình - phạm tội và đừng để phải trả giá quá đắt vì biết sai mà vẫn "tiếp tay".

Đưa người nhập cảnh trái phép: giọt nước mắt muộn màng

Chiều hôm đó là ngày cuối cùng của phiên tòa đưa người nhập cảnh trái phép. Đà Nẵng mưa tầm tã, ba ngày tòa xử, ba ngày người thân đứng đợi ngoài hàng rào.