Những loại khớp nhân tạo cần được kiểm tra chặt chẽ và thỏa các tiêu chuẩn về an toàn của châu Âu và FDA (Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm) Hoa Kỳ. Trong ảnh: là khớp gối đã thay - Ảnh: N.A.

(Phản hồi của một bác sĩ sau bài viết “Đấu thầu thuốc tập trung tại Sở Y tế TP.HCM: Thuốc trúng thầu không được sử dụng”, Tuổi Trẻ ngày 10-10).

Sau những hồ hởi phấn khởi của các cơ quan liên quan về việc tiết kiệm tiền khi đấu thầu thuốc theo kiểu mới, theo tôi, đến nay cần phải xem lại cung cách chọn nhà thầu.

Ai cũng biết và những người quản lý ngành y đều biết thuốc và trang thiết bị y tế là loại hàng hóa đặc biệt vì liên quan đến sức khỏe người bệnh.

Con người là vốn quý nhất nên sức khỏe con người là quan trọng nhất. Thuốc và thiết bị y tế dùng để chữa trị bệnh tật cho con người nên quan trọng không kém. Mặt khác, ông bà ta đã nói của rẻ là của ôi, câu này áp dụng cho thuốc cũng đúng.

Thực tế cho thấy không dễ để có được loại thuốc mới dùng điều trị bệnh.

Một quy trình nghiêm ngặt từ lúc nghiên cứu trong phòng thí nghiệm đến khi áp dụng trên người với các công trình nghiên cứu tốn kém để chứng minh. Đây chính là những hàng chính hãng với công thức bào chế nghiêm ngặt, với các công trình nghiên cứu khoa học nghiêm túc để được công nhận điều trị một bệnh nào đó.

Sau một thời gian chính hãng độc quyền, hợp chất chính sẽ mất hiệu lực độc quyền, tuy nhiên công thức pha chế thuốc sẽ không được bán, chính vì vậy các thuốc nhái sẽ phải chứng minh tính tương đương khả dụng sinh học mới được sử dụng cho điều trị bệnh.

Cần phải nói dài dòng như thế để thấy rằng việc sản xuất một viên thuốc là khó khăn và tốn kém như thế nào. Và việc thuốc nhái rẻ hơn thuốc chính hãng là chuyện đương nhiên. Còn bảo rằng thuốc nhái tốt như thuốc chính hãng thì không ai dám nói cả mà người ta chỉ dùng từ tương đương khả dụng.

Vì vậy việc xếp một thuốc chính hãng đã được kiểm định ngặt nghèo với các công trình nghiên cứu bên cạnh các thuốc nhái khi tổ chức đấu thầu là điều sai lầm.

Vậy mà từng có quan chức ngành y phát biểu bác sĩ nào nói thuốc nhái không tốt bằng thuốc chính hãng thì tự mình phải chứng minh!

Bác sĩ chúng tôi là người điều trị cho bệnh nhân nên có quyền yêu cầu sử dụng những thứ tốt nhất, mặt khác sức khỏe bệnh nhân là điều quan trọng và không được phép dùng bệnh nhân để thử sai khi dùng thuốc.

Do đó người cung cấp thuốc phải là người chứng minh thuốc trúng thầu tốt tương đương thứ mà bác sĩ cần. Không thể chấp nhận lý luận kiểu cứ dùng khi nào có biến chứng thì ngưng.

Điều tương tự cũng xảy ra với các dụng cụ y tế đặt vào cơ thể bệnh nhân như đinh, nẹp, ốc vít, khớp nhân tạo hay các van tim...

Những dụng cụ y tế đặt vĩnh viễn vào trong cơ thể bệnh nhân như khớp nhân tạo cần phải có những cơ quan kiểm định có uy tín chứng nhận, cần được chứng minh qua các công trình nghiên cứu đã công bố trên các tạp chí có uy tín.

Việc xếp chung nhóm các hàng nhái bên cạnh hàng chính hãng khi đấu thầu sẽ có nguy cơ bác sĩ không thể dùng các dụng cụ đã có nghiên cứu nghiêm túc cho bệnh nhân của mình mà thay vào đó là các dụng cụ không đảm bảo chất lượng.

Và một thời gian sau khi biến chứng xảy ra, người bệnh chính là người chịu hậu quả nặng nề nhất.

Đấu thầu không thể không tính đến khả năng cung ứng hàng của nhà thầu. Thuốc hay dụng cụ y tế không thể như hàng hóa khác có thể chờ khi thiếu. Ngoại trừ vài địa phương có nhu cầu không cao là nơi mà các nhà thầu nhỏ có thể cung cấp được.

Còn các thành phố lớn, đặc biệt là TP.HCM, số lượng thuốc và dụng cụ dùng quá lớn đến mức không một công ty nào dám ôm trọn thị phần. Tất cả các nhà cung cấp khớp nhân tạo từng tâm sự với chúng tôi nếu họ có trúng thầu là nhà cung cấp duy nhất thì cũng phải bỏ vì không thể cung cấp nổi hàng.

Thiết nghĩ đấu thầu là hình thức mua hàng tốt nhất với giá hợp lý chứ không phải giá rẻ nhất. Giá hợp lý ở đây được hiểu là giá mà công ty cung cấp hàng không lợi dụng tình hình để nâng giá quá cao.