Hình MRI hẹp ống sống thắt lưng - Ảnh: N.A.

“Bác sĩ ơi, khi tôi đi bộ tập thể dục buổi sáng thấy đau buốt vùng bắp chân làm tôi phải ngồi xuống nghỉ. Khi ngồi xuống nghỉ là đỡ ngay nhưng đứng dậy đi thì cơn đau tiếp tục. Tôi nghe nói hút thuốc lá bị viêm tắc động mạch nên đi siêu âm động mạch nhưng bác sĩ nói bình thường. Như vậy vì sao tôi đau?”.

Đây là một trong số những bệnh nhân nam điển hình mà chúng tôi từng khám. Các bệnh nhân nữ trung niên khác hay than phiền tình trạng đau vùng bắp chân hay đau vùng chân khi đi, ngồi nghỉ thì bớt nhưng khi đi lại thì đau.

Khi bác sĩ khám thấy mạch chân bình thường, vài bệnh nhân có dấu hiệu giãn tĩnh mạch nhưng thực tế kiểu đau này lại có nguyên nhân xa hơn từ ống sống thắt lưng.

Hẹp ống sống thắt lưng là bệnh gì?

Cột sống chúng ta gồm nhiều đốt sống tạo thành và được ràng giữ với nhau bằng các dây chằng, khớp. Các đốt sống này tạo thành một ống mà bên trong có chứa tủy sống và các rễ thần kinh.

Vì lý do nào đó, do bẩm sinh hay mắc phải, các thành phần của cột sống lấn vào ống sống gây ra hẹp ống sống mà thường nhất là ở thắt lưng. Đây được gọi là hẹp ống sống.

Triệu chứng lâm sàng của hẹp ống sống là gì?

Bệnh nhân bị hẹp ống sống thường than phiền tình trạng đau vùng bắp chân, vùng chân. Đau kiểu buốt, đau khi đi một đoạn đường, đoạn đường này dài hay ngắn sẽ tùy thuộc mức độ hẹp của ống sống.

Khi bệnh nhân ngồi nghỉ hay gập vùng thắt lưng sẽ cảm thấy bớt đau ngay, nhưng khi đi thì cơn đau xuất hiện trở lại và đoạn đường đi ngày càng ngắn lại. Bệnh nhân có thể than phiền đau cả chân, mỏi chân khi đứng, khi đi, khi nằm ngửa.

Thông thường bệnh nhân bị hẹp ống sống khi đi thường cong người về phía trước, gập gối lại, tạo nên dáng đi khòm khòm để làm giảm đau. Khi bệnh nhân đi thẳng người, triệu chứng đau sẽ rõ hơn.

Bệnh nhân còn than phiền đau, châm chích, tê các vùng thần kinh bị tổn thương. Nặng hơn, bệnh nhân sẽ yếu chân và đôi khi cảm giác không điều khiển được chân. Co thắt cơ, đau lưng, cơn đau lan tới vùng bả vai là các triệu chứng khác mà bệnh nhân có thể cảm thấy.

Có cần làm thêm xét nghiệm gì không?

X-quang và đặc biệt là cộng hưởng từ (MRI) giúp các bác sĩ chẩn đoán chính xác tình trạng hẹp ống sống. Điện cơ cũng rất hữu ích để xác định chính xác nguyên nhân chèn ép từ đâu, có thêm tình trạng chèn ép ở các vùng ngoại biên như vùng gối hay không.

Làm sao để điều trị hẹp ống sống?

Hẹp ống sống cần phải được điều trị bằng nhiều phương pháp kết hợp như: chườm nóng, matxa kết hợp với thuốc kháng viêm giảm đau không steroide, giãn cơ là cách điều trị bắt đầu. Phẫu thuật là biện pháp cuối cùng khi bệnh nhân không bớt đau với điều trị nội khoa.