"Thịt thực vật" là dược phẩm nổi tiếng

ThS Hoàng Khánh Toàn - nguyên chủ nhiệm khoa đông y, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 - cho biết đậu phụ là một trong những thực phẩm làm món ngon rất thông dụng trong đời sống hằng ngày, nhưng là một vị thuốc rất lâu đời trong đông y.

Các y thư cổ nổi tiếng như: Bản thảo cương mục, Bản thảo cầu chân, Tùy tức cư ẩm thực phổ… đều ca ngợi và có những kiến giải đặc sắc về đậu phụ trên cả hai phương diện thực phẩm và dược phẩm.

Theo nghiên cứu hiện đại, đậu phụ giàu chất đạm với hệ số hấp thu cao, chứa nhiều acid amin, các nguyên tố vi lượng và vitamin cần thiết cho cơ thể. Các nhà dinh dưỡng học gọi đậu phụ là "thịt thực vật".

Do không chứa cholesterol, thậm chí còn có tác dụng điều chỉnh rối loạn lipid máu, đậu phụ quả thực là một trong những thực phẩm lý tưởng đối với những người bị cao huyết áp nói riêng và các bệnh tim mạch nói chung.

Bác sĩ Nguyễn Văn Thái - Viện Y học phóng xạ và Ung bướu quân đội - cho biết đậu phụ không chỉ là loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng mà còn có tác dụng trị bệnh:

- Chống béo phì: Đậu phụ chứa ít cholesterol và chất béo, rất tốt để giảm cân và ngăn ngừa béo phì hiệu quả.

- Ngăn chặn bệnh tiểu đường: Với hàm lượng calo thấp, đậu phụ trở thành một thực phẩm tuyệt vời để sử dụng, nhằm ngăn ngừa bệnh tiểu đường tuýp 2. Hai bìa đậu phụ một ngày sẽ làm giảm nguy cơ tiểu đường và thậm chí điều hòa nồng độ insulin.

- Cải thiện hệ thống miễn dịch: Đậu phụ rất giàu vitamin, chất dinh dưỡng và khoáng chất giúp cải thiện hệ thống miễn dịch để chống bệnh tật, qua đó đảm bảo một cơ thể khỏe mạnh.

- Cải thiện sức khỏe tim: Nhờ sự có mặt của isoflavones do đậu phụ cung cấp sẽ giúp giảm thiểu đáng kể nồng độ cholesterol xấu toàn phần, triglycerides và làm tăng mức độ cholesterol tốt trong máu.

- Củng cố xương chắc khỏe: Đậu phụ được làm từ sữa đậu nành giàu canxi. 114g phần ăn duy nhất cung cấp 10% các yêu cầu canxi hằng ngày, mà lại chứa ít chất béo hơn sữa và pho mát.

Trong khi canxi rất quan trọng trong việc ngăn ngừa loãng xương và viêm khớp dạng thấp. Nhiều nghiên cứu chứng minh, isoflavones trong đậu nành còn giúp ngăn ngừa sự mất xương và tăng mật độ khoáng của xương, giúp xương chắc khỏe hơn.

- Kiểm soát các tác động của thời kỳ mãn kinh: Đậu phụ có chứa isoflavones một chất gần giống như nội tiết tố estrogen trong cơ thể. Điều này đặc biệt hữu ích cho những phụ nữ đang trải qua những biến động nội tiết của thời kỳ mãn kinh và quanh mãn kinh...

Cách chế biến đậu phụ thành món ngon và dược liệu trị bệnh

ThS Toàn cho biết theo y học cổ truyền, đậu phụ vị ngọt, tính mát, có công dụng ích khí khoan trung, kiện tì lợi thấp, sinh tân nhuận táo, thanh nhiệt giải độc và kháng nham (ung thư)...

Thực liệu học cổ truyền đã nghiên cứu một số món ăn chế biến từ đậu phụ có tác dụng hỗ trợ phòng chống cao huyết áp, tim mạch:

- Canh đậu phụ mộc nhĩ: Đậu phụ 100g, mộc nhĩ đen 15g, dầu thực vật, hành, gừng tươi và gia vị vừa đủ. Đậu phụ xắt thành những khối vuông nhỏ, mộc nhĩ ngâm nước và rửa sạch. Đặt chảo lên bếp, chế dầu ăn và phi hành gừng cho thơm, tiếp đó cho đậu phụ và một lượng nước vừa đủ, đun nhỏ lửa cho cạn bớt nước rồi cho mộc nhĩ và gia vị cho vừa rồi dùng làm canh ăn.

Công dụng: Ích khí hòa trung, sinh tân nhuận táo, dùng thích hợp cho những người bị cao huyết áp, xơ vữa động mạch, đau thắt ngực do thiểu năng tuần hoàn động mạch vành.

- Măng tươi, đậu phụ: Đậu phụ 300g, nấm hương 30g, măng tươi 30g, rau cải 100g, dầu thực vật, xì dầu, bột đao, nước dùng và gia vị vừa đủ. Măng và nấm rửa sạch thái phiến; đậu phụ xắt thành khối vuông nhỏ rồi chần qua nước sôi, để ráo nước.

Chế dầu ăn vào chảo, phi hành cho thơm rồi cho nấm hương, măng, đậu phụ, nước dùng, xì dầu và gia vị vào đun to lửa cho sôi rồi lại tiếp tục dùng lửa nhỏ đun liu riu cho đến khi đậu ngấm gia vị, tiếp đó cho rau cải thái nhỏ và một chút bột đao vào, đảo nhẹ tay rồi bắc ra, dùng làm canh ăn hằng ngày.

Công dụng: Bổ khí sinh tân, làm hạ mỡ máu, điều hòa huyết áp và chống ung thư, dùng cho người cơ thể suy nhược, tì vị hư yếu, cao huyết áp, rối loạn lipid máu, thiểu năng mạch vành và các bệnh ung thư.

- Đậu phụ nấu cua: Cua 500g, đậu phụ 200g, dầu ăn, gừng tươi, xì dầu và gia vị vừa đủ. Cua rửa sạch, bỏ mai, giã nát lọc lấy nước cốt; đậu phụ xắt thành những khối vuông nhỏ. Đặt chảo lên bếp, phi hành và gừng cho thơm rồi đổ nước cua và đậu phụ vào, đun to lửa cho sôi, chế thêm gia vị, dùng làm canh ăn.

Công dụng: Thanh nhiệt hoạt huyết, dùng thích hợp cho những người béo phì, cao huyết áp, thiểu năng mạch vành, viêm gan, thưa xương, còi xương...

- Đậu phụ nấu giá: Đậu phụ 200g, giá đậu tương 250g, cải canh 100g, dầu ăn và gia vị vừa đủ. Giá đỗ và cải canh rửa sạch, cắt ngắn; đậu phụ xắt thành những khối vuông nhỏ.

Đặt chảo lên bếp, phi hành cho thơm rồi cho giá đỗ vào đảo nhanh tay, chế thêm một lượng nước vừa đủ rồi đun to lửa cho sôi, tiếp tục cho đậu phụ và cải canh vào, chế đủ gia vị, vặn nhỏ lửa nấu cho chín rồi dùng làm canh ăn.

Công dụng: Kiện tì ích khí, thanh nhiệt giải độc, dùng thích hợp cho những người béo phì, cao huyết áp, rối loạn lipid máu, xơ vữa động mạch, đau thắt ngực, suy nhược cơ thể, tì vị hư yếu.

- Đậu phụ nấu nấm: Đậu phụ 200g, nấm mỡ hoặc nấm rơm 100g, tỏi 25g, tôm nõn khô 25g, nước dùng, dầu vừng và gia vị vừa đủ. Đậu phụ xắt miếng, nấm rửa sạch thái phiến, tỏi giã nát. Cho đậu phụ, nấm, tôm và muối vào nồi nước dùng đun sôi vớt bọt, vặn nhỏ lửa đun kỹ rồi cho tỏi và gia vị vào, dùng làm canh ăn.

Công dụng: Bổ khí sinh tân, kiện tì ích vị, dùng thích hợp cho người bị cao huyết áp, rối loạn lipit máu và các bệnh lý ung thư.

Khi nào không nên ăn đậu nành, đậu hũ...

Đậu nành/đậu tương được coi là tốt cho sức khỏe, đặc biệt phụ nữ mãn kinh, người ăn chay, người bị bệnh..., nhưng ăn nhiều cũng có thể gây hại thận, xơ vữa mạch, thiếu sắt. Vậy những ai không nên ăn đậu hũ (đậu phụ) và các chế phẩm từ loại đậu này?