Dấu hiệu sớm cảnh báo 

Bác sĩ Nguyễn Thị Thủy, khoa hóa trị, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết khác với các khối u lành tính chỉ phát triển tại chỗ thường rất chậm, có vỏ bọc xung quanh, các khối u ác tính (ung thư) xâm lấn vào các tổ chức lành xung quanh giống như hình "con cua", với các càng cua bám vào các tổ chức lành trong cơ thể.

Với những tiến bộ của y học hiện nay đã có nhiều loại ung thư được điều trị. Tuy nhiên các triệu chứng ung thư ở giai đoạn sớm thường mơ hồ hoặc không có, khiến nhiều người bệnh bỏ lỡ thời gian điều trị tốt nhất. Nhận biết được các dấu hiệu sớm cảnh báo ung thư rất quan trọng.

Theo bác sĩ Nguyễn Văn Thái, Viện Y học phóng xạ và ung bướu quân đội, nếu trong người có mầm mống ung thư, trong khi ngủ thường có 3 đặc điểm nhưng nhiều người chủ quan.

- Sốt ban đêm kéo dài: Khi bị ung thư, sức đề kháng của con người giảm dần, đặc biệt là về đêm. Vì vậy kéo theo những cơn sốt dai dẳng, uống thuốc mãi cũng không khỏi.

Hầu hết bệnh nhân ung thư sẽ sốt về chiều tối và đêm. Nhưng cần nhớ rằng không phải tất cả bệnh nhân mắc ung thư đều bị sốt hay cứ thường xuyên bị sốt về đêm là ung thư. 

Các triệu chứng của ung thư nói chung không xuất hiện đơn lẻ, sẽ đi kèm với các bất thường khác như các cơn đau, mệt mỏi, sụt cân, ăn không ngon.

- Mất ngủ: Mất ngủ có thể là 1 bệnh lý đơn lẻ hoặc cũng có thể là triệu chứng của nhiều bệnh bao gồm ung thư. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng ung thư và các rối loạn giấc ngủ có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Hầu hết các bệnh ung thư đều gây rối loạn giấc ngủ ở mức độ nhất định.

Đặc điểm của chứng mất ngủ do bệnh ung thư là thường gây tỉnh giấc lặp đi lặp lại vào nửa đêm hoặc khoảng gần sáng. Đặc biệt là 1 khi đã tỉnh giấc, cơ thể sẽ luôn bị trằn trọc, rất khó để chìm vào giấc ngủ trở lại và gần như không hề thuyên giảm bằng việc dùng thuốc thông thường.

- Đau đớn: Do ung thư khiến bệnh nhân đau đớn, khó thở, tức ngực, ho và chèn ép dây thần kinh vào ban đêm, gây ra tình trạng khó ngủ, mất ngủ.

Đặc biệt là các bệnh ung thư liên quan đến gan, thận, dạ dày, não rất dễ gây ra tỉnh giấc vào nửa đêm hoặc khoảng 3 - 4h sáng. Các khối u đang phát triển, ảnh hưởng đến quá trình thải độc phát tín hiệu và gây tỉnh giấc vào ban đêm.

Trong các loại đau về đêm do ung thư, đau xương là phổ biến nhất. Theo các nghiên cứu, có khoảng 70 - 80% bệnh nhân mắc ung thư sẽ bị di căn xương, dẫn tới đau xương. Chúng thường xảy ra trên cột sống, sau đó là xương sườn, xương chậu, xương đùi và xương chân.

Ngoài ra, sự phát triển của ung thư còn có thể gây ra một số bất thường khi ngủ ban đêm khác ít phổ biến hơn như đổ nhiều mồ hôi, đau bụng dữ dội, tức ngực, khó thở, ho dai dẳng, cô giật, chuột rút tay chân, đau đầu, tiểu đêm nhiều… 

Tùy loại ung thư mà dấu hiệu sớm khác nhau

Bác sĩ Thủy nhấn mạnh, mỗi loại ung thư sẽ có một tập hợp các triệu chứng khác nhau. Một số triệu chứng phát triển sớm trong quá trình ung thư nhưng có triệu chứng như giảm cân hoặc sốt thường chỉ xuất hiện sau khi khối u đã tiến triển. Một số loại ung thư như ung thư tuyến tụy có thể không có triệu chứng trong giai đoạn đầu. Nhưng nên để ý các tình huống:

- Giảm cân: Giảm cân không giải thích được vì có thể do các tình trạng sức khỏe khác như cường giáp, trầm cảm hay bệnh tiêu hóa. Nhưng sự khác biệt là ung thư thường gây giảm cân đột ngột. Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (ACS), nhiều người bị giảm từ 4,5kg trở lên trước khi được chẩn đoán ung thư.

Giảm cân thường gặp nhất trong ung thư thực quản, phổi, tụy, dạ dày... Ung thư cũng làm thay đổi quá trình trao đổi chất gây ra tình trạng chán ăn và ít cảm thấy đói hơn.

- Chảy máu bất thường: Một số loại ung thư có thể gây chảy máu. Ví dụ ung thư đại trực tràng có thể gây ra tình trạng đi phân có máu; ung thư thận hoặc bàng quang có thể xuất hiện máu trong nước tiểu. Đôi khi mất máu có thể khó phát hiện hơn nếu nó chảy máu bên trong, ví dụ như ung thư dạ dày.

- Ho dai dẳng hoặc khàn giọng: Ho là một phản ứng của cơ thể khi bị nhiễm vi rút, dị ứng hay khói bụi. Nhưng một cơn ho dai dẳng có thể là biểu hiện của ung thư phổi, kèm theo các dấu hiệu khác như ho đờm có máu, đau ngực, sụt cân, mệt mỏi và khó thở. Ho dai dẳng đôi khi cũng là một triệu chứng của ung thư tuyến giáp.

- Sự thay đổi về da: Sự thay đổi về da thường liên quan đến ung thư da và đôi khi là dấu hiệu của các dạng ung thư khác. Ví dụ: các đốm trắng trong miệng có thể là dấu hiệu của ung thư miệng; vàng da và vàng mắt là dấu hiệu của ung thư gan.

Ung thư có thể gây ra những thay đổi trên da như: Tăng sắc tố hoặc đốm đen; Nốt trên da lớn dần, kích thước có thể lớn hơn cục tẩy bút chì; Các nốt có màu sắc không nhất quán, cả màu đen và màu nâu; Nốt không đối xứng hoặc có các cạnh răng cưa; Vết loét trên da không biến mất hoặc đã lành nhưng tái phát lại; Vàng da...

- Sự thay đổi ở vú: Xuất hiện một khối u trên vú là triệu chứng đặc trưng của ung thư vú, nhưng không phải tất cả khối u đều là ung thư, đó có thể là u nang hay u lành tính. 

Nếu nhận thấy bất kỳ sự thay đổi hoặc sự phát triển mới trên vú, bao gồm u có thể sờ thấy được; da sưng, đỏ, đóng vảy, sần sùi; đau; u dưới nách; núm vú tiết dịch hoặc chảy máu... cần đến bác sĩ ngay.

- Chức năng tiêu hóa bất thường: Một số bệnh ung thư có thể dẫn đến các vấn đề về tiêu hóa, chẳng hạn như khó nuốt, thay đổi cảm giác thèm ăn hoặc đau sau khi ăn.

Khó nuốt hoặc cảm giác thức ăn bị mắc kẹt ở cổ họng kéo dài hơn hai tuần có thể là dấu hiệu của ung thư vòm hầu, phổi hoặc thực quản.

Ung thư đường tiêu hóa (dạ dày, tá tràng, đại trực tràng) có thể gây các triệu chứng như khó tiêu, buồn nôn, nôn mửa và đầy hơi. Những triệu chứng này thường dễ bị nhầm lẫn với các bệnh tiêu hóa thông thường. Ung thư buồng trứng cũng có thể gây đầy hơi; trong khi ung thư não gây ra buồn nôn và nôn.

Đề xuất bổ sung nhiều thuốc trị ung thư được bảo hiểm chi trả

Trong 75 loại thuốc được các bệnh viện đề xuất vào danh mục thuốc bảo hiểm y tế (BHYT) mới có tới 28 loại thuốc điều trị ung thư. Đây là những thuốc điều trị đích được kỳ vọng sẽ giảm gánh nặng cho người bệnh ung thư.