10% có biểu hiện bệnh nhưng tỉ lệ tử vong 40%

Bác sĩ Hà Hải Nam, Bệnh viện K, cho biết gần đây bác sĩ có gặp một số bệnh nhân hỏi về triệu chứng tiểu buốt, tiểu máu và những lo lắng về căn bệnh ung thư thận.

"Điều rất đáng lưu tâm là các triệu chứng của ung thư thận thường rất âm thầm và không có biểu hiện gì quá đặc biệt. Khi các triệu chứng trở nên rõ ràng thì ung thư đã ở giai đoạn muộn. Đó chính là lý do khiến chúng ta rất dễ bỏ sót việc khám tầm soát căn bệnh này"- bác sĩ Nam nhấn mạnh.

Bác sĩ Trần Anh Tuấn, Bệnh viện K, cho biết ung thư thận là một bệnh thường gặp, chiếm tỉ lệ 3% ung thư tiết niệu người lớn. Bệnh thường gặp ở độ tuổi 40 - 60 và nhiều người bị ung thư thận không hề có triệu chứng của bệnh.

Thực tế ung thư thận được mô tả bởi "tam chứng": tiểu ra máu, đau hố thắt lưng và khối ở ổ bụng, nhưng thực tế chỉ có khoảng 10% người bệnh có tam chứng trên và 50% phát hiện tình cờ nhờ chụp CT hoặc siêu âm, mà không hề có biểu hiện tam chứng kinh điển của ung thư thận, thậm chí cả các biểu hiện thông thường như sốt, sụt cân, mệt mỏi...

Hơn một nửa bệnh nhân ung thư thận tiển triển không có triệu chứng. Đặc biệt, ung thư thận phát triển ở khoang sau phúc mạc, do đó bệnh có thể ở giai đoạn tiến triển trước khi có thể phát hiện trên lâm sàng. 

Điều không may đó là triệu chứng khởi phát thông thường do xâm lấn tại chỗ, di căn xa hay hội chứng cận ung thư. Trên 20% bệnh nhân ung thư thận phải chịu đựng hội chứng cận u, bao gồm tăng canxi máu, tăng huyết áp, thiếu máu, suy chức năng gan…

Ung thư biểu mô tế bào thận chiếm ưu thế với hơn 90% các khối u tại thận và tỉ lệ tử vong cao nhất 40%, với các ung thư khác của hệ tiết niệu vẫn là một trong những căn bệnh ác tính bí hiểm nhất của y học.

Tuy tỉ lệ mắc chỉ chiếm 2,6% các khối u ác tính ở người lớn nhưng lại đứng thứ 6 về tỉ lệ tử vong do ung thư tại Mỹ.

Mặc dù có nhiều yếu tố nguy cơ được nghi ngờ đối với ung thư thận không có yếu tố di truyền, song nguyên nhân thực sự của ung thư thận vẫn còn là điều bí ẩn.

Ngoài tác nhân môi trường và yếu tố nghề nghiệp thì thuốc lá, béo phì, tăng huyết áp và đặc biệt bệnh thận giai đoạn cuối làm tăng nguy cơ ung thư thận (trên 90% bệnh nhân chạy thận sẽ tiến triển thành bệnh lý nang thận mắc phải sau 5 - 10 năm với 1 - 2% số bệnh nhân này tiến triển thành ung thư thận).

Đừng bỏ qua các tín hiệu báo động

Bác sĩ Hải Nam nhấn mạnh, các triệu chứng của ung thư thận như đã nói thường rất mờ nhạt và không điển hình. Trên thực tế, rất nhiều người bệnh than phiền về những triệu chứng sau đây xuất hiện một cách thường xuyên, rõ rệt, tuy vậy bệnh của họ lúc này đã không còn sớm.

Bởi vậy, điều quan trọng là đừng bỏ qua các tín hiệu báo động, ngay cả khi các triệu chứng vẫn còn ở mức độ rất nhẹ:

Máu trong nước tiểu: Thật đáng tiếc khi phải nói rằng đây có thể là triệu chứng của ung thư thận giai đoạn muộn (dù còn một số nguyên nhân khác dẫn tới tiểu máu khác, tuy vậy đây vẫn là triệu chứng rất đáng báo động). Trong trường hợp này cần đi khám ngay lập tức và không nên chậm trễ.

Đau thắt lưng/bên sườn: Đau hoặc có cảm giác bị chèn ép ở lưng hoặc bên sườn cũng là triệu chứng của ung thư thận. Khối u thận khi to lên sẽ gây tăng áp lực ở hai bên, do đó gây đau.

Mệt mỏi: Mệt mỏi kéo dài không rõ lý do có thể thực sự là một dấu hiệu của ung thư thận. Hãy tìm tới các bác sĩ để họ giúp tìm hiểu nguyên nhân gây mệt mỏi.

Giảm cân, chán ăn: Thận đóng vai trò quan trọng trong chuyển hóa và tiêu hóa. Khả năng tiêu hóa và hấp thu thực ăn sẽ bị ảnh hưởng nếu thận bị ảnh hưởng. Do vậy, giảm cân là một triệu chứng phổ biến của ung thư thận.

Các rối loạn liên quan đến máu hoặc triệu chứng của di căn: Các khối u thận có thể dẫn tới thiếu máu (hoa mắt chóng mặt, nhịp tim nhanh, hồi hộp đánh trống ngực), mất cân bằng điện giải hoặc canxi, hoặc các rối loạn liên quan đến máu khác.

Ngoài ra, một số triệu chứng của di căn cũng có thể gặp như ho dai dẳng, đau trong xương... cũng rất có thể xảy ra. Do vậy, rất cần đi khám bác sĩ trong những trường hợp này.

Vì sao Mỹ khuyến nghị phụ nữ tầm soát ung thư vú định kỳ từ 40 tuổi?

Cơ quan Y tế dự phòng Mỹ vừa công bố khuyến nghị mới về thời điểm cũng như tần suất nên làm tầm soát nguy cơ ung thư vú với phụ nữ, trong đó thời điểm bắt đầu được đề nghị sớm hơn tới 10 năm so với những khuyến nghị trước đây.