Gia đình bị hại và luật sư bảo vệ quyền lợi bên hành lang phòng xử - Ảnh: T.L.

Người đàn ông trung niên lê đôi chân tập tễnh đến tòa. Ông ngồi lặng thinh trên ghế dành cho bị hại với khuôn mặt thất thần. Còn một bị hại nữa nhưng không thể đến tòa hôm ấy, đó là con trai duy nhất của ông.

Khoảnh khắc ám ảnh

Phiên xét xử sơ thẩm lần 2 vụ án "vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ" được TAND quận Bình Tân, TP.HCM đưa ra xét xử vào một ngày cuối tháng 3.

Đứng trước bục khai báo là bị cáo có vóc người nhỏ nhắn với chất giọng miền Trung đặc sệt: "Hôm xảy ra tai nạn, bị cáo đã chấp hành đúng luật giao thông".

Nghe câu trả lời ấy, vị đại diện viện kiểm sát chất vấn: "Bị cáo giải thích xem mình đúng cái gì? Khi lưu thông trên đường có quan sát kỹ không? Có giữ khoảng cách an toàn với người đi đường không? Có chấp hành Luật giao thông đường bộ không...?".

Trước hàng loạt câu hỏi, bị cáo hạ giọng: "Dạ, bị cáo đã sai".

Nếu không có những cái "sai" ấy thì chị gái bị cáo đã không phải ngồi khuất trong một góc phòng xử, tay không ngớt lần tràng hạt cầu nguyện cho em. Nếu bị cáo không sai thì vẫn còn một gia đình hạnh phúc, còn một chàng trai sẽ bước chân vào giảng đường đại học với tương lai rộng mở.

Cái sai của bị cáo đã được cơ quan chức năng chỉ ra: Lê Quang Vũ (39 tuổi) lái không giữ khoảng cách an toàn, đi vào đường cấm, thiếu chú ý quan sát nên đụng vào phía sau xe máy của ông Lê Minh Hiền chở con trai là Lê Đăng Khoa đi học thêm về.

Tai nạn bất ngờ khiến ông Hiền ngã xuống đường vướng vào gầm xe tải, còn Khoa văng xuống nằm ngay cạnh bánh xe phía trước của ôtô.

Lúc tai nạn xảy ra thì ôtô tải đã dừng lại. Trong khoảnh khắc vừa ngã xuống, ông Hiền đưa mắt tìm con. Ông thấy Khoa rướn lên nói: "Bố ơi, con đau lắm!".

Ông Hiền chưa kịp trả lời thì chiếc xe tải đã chồm lên phía trước, cán ngang người con trai duy nhất của ông. Người bố nằm dưới mặt đường gào thét khi thấy cơ thể con dần buông thõng, không còn cử động được nữa.

Chỉ mấy tiếng sau khi nhập viện Khoa tử vong. Tang thương xảy đến quá nhanh khiến ông Hiền không thể tin đó là sự thật.

Những ngày ở bệnh viện, đã nhiều lần người thân phải ngăn ông nhảy lầu tự tử. Bản thân ông phải trải qua 5 lần phẫu thuật với tỉ lệ tổn thương cơ thể tới 44%.

Sự thật chưa được làm rõ

Một năm trước, TAND quận Bình Tân đã đưa vụ án ra xét xử. Lê Quang Vũ bị kết án 3 năm tù về tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ. Thế nhưng bản án ấy bị cấp phúc thẩm tuyên hủy để điều tra, xét xử lại vì những mâu thuẫn chưa thể làm rõ.

Mấu chốt của vụ án là ông Hiền đã thu thập được đoạn video ghi lại hình ảnh vụ tai nạn xảy ra. Lúc đó người dân đứng dưới đường ra dấu cho tài xế lùi xe lại thì xe tải do Vũ lái lại tiến lên phía trước một đoạn mới lùi lại phía sau.

Hậu quả là khi xe tiến lên đã cán ngang người Khoa, khiến nạn nhân bị giập vỡ toàn bộ vùng thắt lưng, đùi phải dẫn đến choáng mất máu cấp và tử vong.

Câu hỏi được đặt ra, nhưng quá trình điều tra lại đã không thể giải quyết được. Vì chiếc xe đã được trả cho chủ sở hữu là một công ty tư nhân, nên cơ quan điều tra không thể giám định xem xe tải bị chồm về phía trước là do tình trạng kỹ thuật xe hay do bị cáo điều khiển.

Trung tâm pháp y cũng không có cơ sở xác định việc ôtô chồm lên hay lùi lại là nguyên nhân làm nạn nhân Khoa tử vong. Kết quả, cơ quan điều tra xác định Lê Quang Vũ không có hành vi điều khiển ôtô chồm lên người bị hại.

"Tại sao người dân ra dấu dừng xe mà bị cáo lại cho xe tiến về phía trước, lúc đó có nhìn thấy cháu Khoa nằm ngay dưới bánh xe không?" - vị chủ tọa hỏi nhiều lần.

Trả lời, Vũ khai vì bị cáo không cài chân ga khi đạp số lùi nên khi lùi xe thì xe lại chồm về phía trước.

Những lời khai của bị cáo nếu ai không biết lái xe 4 bánh thì sẽ không hiểu được. Thế nhưng sự bất nhất, mâu thuẫn trong lời khai của bị cáo qua các phiên tòa thì những người tham gia tố tụng đều có thể nhìn thấy.

"Bị cáo không biết việc gì xảy ra đến khi xe dừng hẳn, khi xuống xe bị cáo mới thấy nạn nhân Khoa nằm dưới bánh xe" - lời khai này của bị cáo tại phiên tòa sơ thẩm lần 2 mâu thuẫn hoàn toàn so với phiên tòa sơ thẩm lần 1.

Trước đó, Vũ khai khi vụ tai nạn xảy ra thì người dân đã ra dấu cho bị cáo biết có người nằm dưới gầm xe và phải lùi xe lại.

"Bị hại quá bức xúc với bị cáo, với Công an quận Bình Tân. Xin tòa cho phép bị hại được lớn tiếng. Lúc tai nạn xảy ra, con trai bị hại nằm ngay dưới bánh xe nhưng bị cáo lại cho xe tiến lên cán chết con của bị hại rồi mới lùi xe lại.

Hông của Khoa nằm giữa bánh xe, đầu nằm ở lề đường bên hông phải của tài xế. Tài xế chắc chắn nhìn thấy qua kiếng lồi. Tôi nằm bên dưới nghe bị cáo trả số, tăng ga. Nếu xe bị nghẹt số thì xe sẽ tiến chồm lên. Đằng này xe tiến từ từ...".

Từ đầu đến cuối ngồi lặng thinh ở tòa, nhưng có lẽ những lời khai bất nhất của bị cáo đã khiến ông Hiền bức xúc. Vị chủ tọa dành vài phút khuyên ông nên bình tĩnh lại, bởi những điều ông trình bày vẫn đang được tòa án tiến hành làm rõ.

"Bị cáo làm nghề lái xe hơn 10 năm mà đi xe có quan sát bình thường không? Xe có kiếng chiếu hậu, có kiếng lồi gắn phía trước. Xe không quá dài, bị cáo có thể nhìn bao quát, sao lại nói không biết gì hết? Bị cáo khai quá vô lý, mâu thuẫn với lời khai của chính bị cáo tại cơ quan điều tra. Có ai điều khiển phương tiện giao thông mà buông chân ga rồi đạp số?".

Hết vị chủ tọa dứt lời rồi đến đại diện viện kiểm sát tiếp tục: "Bị cáo có biết việc mình gây ra kéo theo nhiều hậu quả thế nào không?". Vũ im lặng.

Vì những lời khai mâu thuẫn của bị cáo, hội đồng xét xử tạm hoãn phiên tòa, trả hồ sơ để điều tra bổ sung. Tháng 4-2019, phiên tòa sơ thẩm lần 2 tiếp tục mở. Thế nhưng những mâu thuẫn của vụ án vẫn không được làm rõ. Vì vậy, tòa tiếp tục trả hồ sơ.

Tuổi 17, lẽ ra chuẩn bị bước chân vào giảng đường đại học thì Khoa đã vĩnh viễn ra đi. Từ một người đàn ông khỏe mạnh, ông Hiền mất hơn 40% sức khỏe với đôi chân không còn đi vững. Có lúc thấy chồng ngồi bần thần, vợ ông Hiền tiến lại gần và nói: "Khoa ơi, con đừng buồn nữa!".

Ông Hiền hoảng hốt khi vợ nhìn ông mà lại gọi nhầm tên con trai. Người thân đã phải dành thời gian để ông bà chấp nhận sự thật rằng đứa con duy nhất, niềm hi vọng duy nhất của họ đã không còn tồn tại.

Ông Hiền nói ông chỉ cần biết sự thật về cái chết của con ông. Nhưng hai năm qua, rất nhiều lần vụ án được trả hồ sơ điều tra lại nhưng vẫn không trả lời được các câu hỏi. Và nỗi đau của gia đình ông Hiền còn trở đi trở lại ở những phiên tòa sau...

TTO - Người ta mặc định lỗi thuộc về cá nhân tài xế, nhưng còn có những tác nhân khác cũng góp phần gia tăng hiểm họa giao thông.