Đạo diễn Việt Tú (giữa) và các nghệ sĩ nông dân của Thủa ấy xứ Đoài - Ảnh: TAXĐ

* Xây dựng show diễn thực cảnh đầu tiên tại Việt Nam lấy cảm hứng từ nghệ thuật múa rối nước có phải bởi duyên cớ vì anh là 'con nhà nòi'?

- Không có gì phải nghi ngờ về điều này, chính những năm tháng thơ ấu đi theo đoàn múa rối nước của mẹ thì cái hồn cốt dân tộc đã ngấm vào trong tiềm thức của tôi.

Vì vậy ngay từ những ngày đầu tiên đến gặp nhà đầu tư để trình bày ý tưởng tôi đã gần như có trong đầu toàn bộ khung sườn của vở diễn này.

Cũng ngay từ ban đầu ý tôi đã tìm được “chiếc chìa khoá” để giải bài toán khó đó chính là tráo đổi khái niệm, Rối - Người, Người - Rối, mượn hồn rối nước để kể câu chuyện về cuộc sống con người, mượn những người nông dân để kể lại câu chuyện lịch sử về vùng đất Tổ của nghề rối nước thông qua vở diễn thực cảnh lần đầu tiên tại Việt Nam.

* Và còn danh tăng Từ Đạo Hạnh, anh đã đưa vào vở diễn của mình những gì 'thu nhận' được từ tiểu sử cũng như triết lý của một trong bốn thánh thuộc Tứ Bất Tử của người Việt?

- Về tâm linh, tôi tin Đức Thánh Tổ luôn dõi theo chúng tôi, chính Ngài là một phần của những sáng tạo của vở diễn, bài kệ được ngân lên ở một thời khắc lắng đọng nhất trong vở diễn “giữ chặt thân tâm đừng vọng động, sự nghiệp danh thành bởi mình ôn” cũng chính xuất phát từ những lời chỉ dạy của Ngài về việc tu tập bản thân, giữ gìn đạo học từ ngàn năm về trước cho đến tận bây giờ vẫn còn nguyên giá trị.

Bài kệ này nhờ cơ duyên mà tôi đã được Thượng toạ Minh Xuân chấp bút để trở thành một trong những phần quan trọng nhất của Thủa ấy xứ Đoài.

Ở buổi diễn đầu tiên, khi 140 người diễn viên là những người dân của vùng Sài Sơn cùng đồng lòng hướng tâm về núi Thầy vái tạ Đức Thánh Tổ tôi mới thấy được sự kỳ diệu của cơ duyên với vở diễn này.

Đạo diễn Việt Tú tại sân khấu Thủa ấy xứ Đoài khi mới san nền... - Ảnh: tư liệu

* Là một trong những nghệ sĩ tiên phong trong việc đưa nghệ thuật đương đại vào trong các show diễn sân khấu giải trí, anh tin rằng, ngôn ngữ của nghệ thuật ấy trong Thuở ấy xứ Đoài được gọi tên bởi những yếu tố kỹ thuật điển hình nào? 

- Tôi gọi nó bằng cái tên “modern traditional”, đây là ngôn ngữ tôi đã thể nghiệm lần đầu tiên với chính vở diễn Tứ Phủ, đây sẽ là con đường của tôi trong toàn bộ hệ tác phẩm hướng đến đông đảo khán giả trong nước, quốc tế trong thời gian tới.

* Mất bao nhiêu lâu để có ý tưởng, mất bao nhiêu lâu để biến ý tưởng thành hiện thực, và anh tin rằng sẽ mất bao lâu nữa để vở diễn đặc biệt này sẽ trở thành một điểm đến văn hóa đáng kể của VN như cách mà Tứ Phủ của anh đã làm được? 

- Sự nghiên cứu của tôi với biểu diễn thực cảnh đã diễn ra cách đây nhiều năm trước, còn khởi sự với vở diễn này cách đây 2 năm, song song với thời gian ra mắt Tứ Phủ, từ ý tưởng đến hiện thực là một con đường một năm trời ròng rã.

Con đường ấy là một guồng sinh hoạt đảo lộn, khi mở mắt trời còn tờ mờ sáng tôi lên xe vào chùa Thầy khi trở về nhà trời đã xẩm tối, có những lúc không tin mình có thể hiện thực hoá được ý tưởng sử dụng người nông dân làm diễn viên vì quá tuyệt vọng ở thời điểm ban đầu.

Tôi tin vở diễn này sẽ trở thành điểm đến của văn hoá Việt Nam với khán giả trong nước và quốc tế với tốc độ sẽ còn nhanh hơn là vở diễn Tứ Phủ vì giờ đây tôi không phải bước đi một mình.

* Một lời khuyên, với khán giả, rằng nếu đến với Thủa ấy xứ Đoài, thì hãy 'dọn tâm thức' ra sao để không uổng phí 65 phút của vở diễn? 

- Vở diễn Thủa ấy xứ Đoài (ban đầu có tên là Ngày xưa) giống như một câu chuyện cổ tích nhẹ nhàng chúng ta vẫn thường được nghe ông bà, cha mẹ kể lại bên ánh đèn dầu leo lét trước khi bước vào giấc ngủ của những tháng năm xưa cũ.

Nên nó nhẹ nhàng, trìu mến và dễ hiểu (ngay cả với người nước ngoài) chứ không lên gân lên cốt với những triết lí sâu xa, từ một em bé 5 tuổi đến một cụ già 80 tuổi đều có thể xem vở diễn này.

Nếu bạn thực sự muốn có một  vé để quay lại tuổi thơ, quay lại với kí ức mộng mị của những tháng năm xưa cũ, muốn tìm hiểu về văn hoá Việt Nam, hãy đến với Thủa ấy xứ Đoài.

Xem một số ảnh vở diễn Thủa ấy xứ Đoài - Ảnh: Huy Khâm