Đạo diễn Trần Cảnh Đôn (1959-2021)

Học ngành kinh tế rồi vì đam mê nghệ thuật chuyển sang học ngành đạo diễn, Trần Cảnh Đôn nhanh chóng ghi danh tên tuổi mình ở lĩnh vực phim ảnh sau bộ phim nhựa đầu tay Ngọc trong đá, chuyển thể từ tiểu thuyết của nhà văn Nguyễn Đông Thức.

Mát tay phát hiện nhiều diễn viên trẻ

Trong giới điện ảnh, Trần Cảnh Đôn cũng được đánh giá là đạo diễn "mát tay" khi phát hiện, góp phần tạo nên thế hệ diễn viên trẻ nổi tiếng trong thập niên 1990 như Việt Trinh, Phương Thảo, Ngọc Thúy, Diễm Hương, Lê Công Tuấn Anh...

Diễn viên Việt Trinh đau buồn viết trên Facebook: "Em không tin đó là sự thật anh Trần Cảnh Đôn ơi! Người ơn của em. Tất cả diễn viên Ngọc trong đá sẽ nhớ về anh với những ký ức đẹp nhất".

Việt Trinh luôn nhớ về những ngày cô đóng phim Ngọc trong đá. Cô chia sẻ với Tuổi Trẻ: "Lúc nhận được vai Oanh tôi còn trẻ lắm và toàn đóng vai phụ. Trên trường quay, bị đạo diễn la suốt, diễn đi diễn lại nhiều lần, tôi khóc, thấy tủi thân nghĩ đạo diễn không thương mình...

Nhưng khi phim chiếu rạp, những cảnh tôi diễn hay nhất, được khán giả vỗ tay nhiều nhất lại chính là cảnh tôi bị la nhiều nhất. Lúc bấy giờ tôi mới hiểu anh Đôn đã giúp tôi cứng cáp lên rất nhiều trong diễn xuất, nếu cứ đóng theo kiểu tôi trước đây chắc chắn nhân vật sẽ hỏng".

Trần Cảnh Đôn là một trong số ít đạo diễn trẻ thành công nổi trội thập niên 1990. Các tác phẩm của đạo diễn Trần Cảnh Đôn khá đa dạng về đề tài.

Có phim thuộc dòng thương mại (Thạch Sanh - Lý Thông, Ngôi sao cô đơn, Đoạn cuối ở Bangkok, Ráp xác, Cô thủ môn tội nghiệp...), có phim tình yêu, giải trí (Ván cờ tình yêu, Vết sẹo, Hoa trong bão...) nhưng không thiếu phim chính luận, khai thác những vấn đề nóng hổi xã hội (Những năm tháng đã qua, Dollar trắng, Sóng gió thương trường...).

Đề tài nào anh cũng cố gắng mài giũa để mỗi phim là một "ngọc trong đá".

Quyết liệt và hiền khô

Ngoài đạo diễn phim truyện, anh cũng thành công trong việc sản xuất các video ca nhạc và phim quảng cáo với hơn 100 video ca nhạc và hàng chục phim quảng cáo.

Nói về đạo diễn Trần Cảnh Đôn, bà Huỳnh Thanh Diệu - người làm trong ngành sản xuất phim lâu năm - nhận xét: "Trần Cảnh Đôn là đạo diễn có thể làm cho những điều bình thường trở nên quyến rũ và hấp dẫn...".

Bà kể: "Phim Dollar trắng của TFS là đề tài hay mà khó làm, nhưng khi giao vào tay Trần Cảnh Đôn, anh ấy đã biến thành bộ phim rất dễ xem, thậm chí còn thấy quyến rũ bởi cách khai thác hình ảnh, câu chuyện.

Phim Những năm tháng đã qua cũng vậy, đề tài về giới thanh niên xung phong nhưng lại rất diễm tình: tình yêu đất nước, tình bạn, tình yêu...".

Còn đạo diễn Lê Khắc Hoài Nam nhớ người bạn học cùng lớp với tình cảm sâu sắc: "Đôn như là hai con người khác nhau trong một hình hài. Ở phim trường là một đạo diễn nóng tính, quyết liệt, la rất dữ. Còn ngày thường rất dễ thương, hiền khô.

Mỗi lần anh em gặp nhau chén trà chén rượu mà chủ đề chính đều về làm phim. Đặc biệt, Đôn cập nhật thông tin rất nhanh và luôn dành sự trân trọng với những đạo diễn trẻ. Đôn bảo mình cổ vũ và học hỏi những hướng đi mới từ lớp trẻ ấy".

"Đi trước khỏe trước chàng ơi!"

Việt Trinh (vai Oanh) trong phim Ngọc trong đá

Năm 1991, trước khi đến tay Trần Cảnh Đôn, Ngọc trong đá đã phải lận đận vài năm. Đầu tiên Hãng phim Trẻ định giao đạo diễn Lê Dân, rồi Lê Mộng Hoàng. Trục trặc khâu kịch bản suốt 2 năm vì ông tác giả không chịu sửa theo ý "ở trên", cứ nhứt định cô Oanh phải chết.

Cuối cùng khi sự lì thắng, thì hai ông đạo diễn kia đều đã bận. Hãng phim định giao cho một người mới toanh, chưa làm đạo diễn phim nhựa nào, là Cảnh Đôn.

Lúc đó anh mới ra trường chưa lâu, chỉ mới cùng Phan Hoàng làm phim video Phạm Công - Cúc Hoa. Hãng phim có hỏi tôi. Trẻ trung, mới tinh. Tôi đồng ý luôn, bịnh gì mà cữ?

Không ngờ Ngọc trong đá thắng lớn, lập kỷ lục doanh thu phòng vé lúc đó. Nhất là ở Nhà hát Hòa Bình, mua độc quyền chiếu suốt cả tháng trời, luôn "cháy" vé.

Có hai yếu tố góp nên sự thành công: tác phẩm văn học gốc đã được nhiều người đọc, và nữ diễn viên chính 1 vừa được phong hoa hậu là Lý Thu Thảo.

Nhưng đôi mắt xanh của đạo diễn đã chính xác tạo nên yếu tố thứ ba khá bất ngờ, khi anh quyết định chọn Việt Trinh vào vai nữ chính 2.

Khi trước đó cô hoàn toàn không tên tuổi. Vai Oanh của cô là một vai nhớ đời, đã đưa cô ngay vào làng điện ảnh như một diễn viên ngôi sao. Chỉ riêng điều này đã cho thấy tài nhìn người của đạo diễn.

Ở đời mọi sự tùy duyên. Lần đầu tôi có kịch bản phim, lần đầu Đôn làm đạo diễn phim nhựa. Vậy mà thành công. Quan trọng là đã tạo nên một tình bạn đẹp suốt 30 năm. Tôi và Đôn có làm chung một phim nữa - Ngôi sao cô đơn - rồi... mạnh ai nấy bay.

Đôn chứng minh mình là người giỏi, thành đạt trong nghề suốt nhiều năm (từng ngồi với nhau định làm lại Ngọc trong đá thành phim truyền hình nhiều tập nhưng cuối cùng tôi thấy nên thôi).

Giờ thì Đôn đã bay trước mất tiêu! Đi trước khỏe trước chàng ơi!

NGUYỄN ĐÔNG THỨC

Đạo diễn phim Ngọc trong đá - Trần Cảnh Đôn - qua đời vì đột quỵ

TTO - Giới làm phim phương Nam bàng hoàng khi nghe thông tin đạo diễn Trần Cảnh Đôn mất tối 21-10 vì đột quỵ.