Anh Quý (trái) và người thân trong những ngày ở bệnh viện - Ảnh: Gia đình cung cấp

Cả 5 người này được ghép tạng, từ tạng hiến của một người đàn ông 43 tuổi, anh Dương Hồng Quý ở Ninh Bình.

Anh Quý đã tự đề nghị hiến tặng mô tạng của mình trước khi qua đời. Và gia đình nội ngoại đã thay anh tặng tim, gan, phổi, hai quả thận để cứu 5 người, khi anh Quý qua đời.

Dành tình yêu ở lại

Trước tháng 11-2018, gia đình anh Quý sống rất hạnh phúc ở Ninh Bình. Anh có vợ và 2 con trai đã lớn, có gia đình hai bên yêu thương nhau. Người thân của anh nhớ anh Quý rất thích chăm sóc người khác, chăm sóc vợ con. Dù con trai đã lớn tướng nhưng anh vẫn luôn giành cắt móng chân cho cháu.

Tháng 11, anh Quý thấy mệt nên đi khám bệnh. Nhưng khám rồi thì lo quá vì bệnh rất nặng: Bệnh dị dạng mạch máu não, khiến mạch cứ vỡ ra không nút lại được, nút chỗ này nó phình chỗ khác. Anh Quý được chuyển tới Bệnh viện Bạch Mai trong nỗi lo của cả gia đình.

Những ngày nằm viện, anh Quý vẫn vui vẻ động viên mọi người và rất hay đùa. Anh ấy vẫn đùa bảo là bệnh của mình là do "lỗi nhà sản xuất" và quay ra "bắt đền" mẹ.

Nhưng người thân của anh thì biết anh Quý muốn mọi người đỡ buồn. Khi bệnh chuyển nặng, chính anh Quý đã đề nghị gia đình hãy hiến tặng tạng của anh trước khi đưa anh về với đất mẹ.

Có một cơ duyên dẫn đến quyết định này. Đó là gia đình anh Quý chơi thân với gia đình thiếu tá Lê Hải Ninh, người đã hiến đa tạng khi qua đời hồi tháng 4 vừa qua.

Ban đầu vợ anh Quý không đồng ý với đề nghị của chồng, nhưng rồi khi anh sắp mất, chị lại lo lắng không thực hiện được di nguyện của anh.

Chị và người chị chồng đã liên lạc với Hội Chữ thập đỏ ở quê nhà và từ đó liên lạc tới Trung tâm điều phối hiến ghép mô tạng quốc gia.

Chị nắm bàn tay anh lúc sắp chia tay - Ảnh: gia đình cung cấp

"Chị cúi xuống bên anh, cầm tay anh thật chặt. Chị biết chị và anh đã thực sự phải đến giờ phút chia ly. Trước lúc lâm chung, anh đã dặn dò chị rằng anh muốn dành tim, gan của mình cho những người bệnh ở lại. Chị sợ mất anh, chị vẫn hi vọng điều đó không xảy ra... Chị không đồng ý. Nhưng rồi anh không qua khỏi.

Giờ phút ấy, chị nhớ tới lời anh dặn và liên hệ với chúng tôi. Chị yêu anh và muốn anh an lòng khi ra đi. Chị vẫn muốn anh còn tiếp tục được sống theo một cách khác. Anh đã gửi lại trái tim, phổi, gan và 2 thận của mình trong cơ thể của 5 người bệnh nặng. Các bệnh nhân được ghép đều đã ổn định" - một cán bộ Trung tâm điều phối hiến ghép mô tạng quốc gia chia sẻ giây phút cuối cùng của anh Quý.

Những người được sống hai cuộc đời

Cách đây ít ngày, nhân kỷ niệm 5 năm thành lập Trung tâm điều phối hiến ghép mô tạng quốc gia, chị Thu Hằng ở Thái Bình đã lần đầu tiên được gặp người nhận trái tim chồng chị hiến tặng khi qua đời.

Người được nhận trái tim kể rằng ông không biết chị Hằng, nhưng giây phút ông đi về phía chị Hằng đang đứng, trái tim chợt nhói lên. Kỳ lạ làm sao, dù chồng chị Hằng đã mất từ tháng 5-2018 nhưng trái tim còn sống, giây phút "gặp lại" người thân trái tim ấy lại nhói lên.

Ít có kỹ thuật y khoa nào lạ kỳ như kỹ thuật ghép tạng từ người hiến chết não: Thêm một người được nhận tạng nghĩa là có một người vừa ra đi. Nhưng cũng hiếm có kỹ thuật nào nhân văn hơn ghép tạng, giúp cho người ta được sống thêm một lần, sống hai cuộc đời.

Trở lại với anh Quý, khi viết bài báo này tôi đã nhìn lại tấm ảnh gia đình anh. Giờ họ đã xa nhau. Một người chồng, người cha trụ cột gia đình đã ra đi ở độ tuổi tráng niên. Nhưng lá phổi của anh đã cứu thiếu niên 17 tuổi.

Đây cũng là lần đầu tiên êkíp ghép phổi từ người hiến chết não hoàn toàn là các bác sĩ Việt Nam. Chủ trì êkíp là bác sĩ Nguyễn Hữu Ước, trưởng khoa tim mạch- lồng ngực Bệnh viện Việt Đức.

Bên cạnh đó, có một người được ghép tim, một người được ghép gan và hai người được ghép thận, trong đó có một cháu bé được ghép thận ở Bệnh viện Nhi đồng 2 TP.HCM.

5 người được cứu sẽ sống tiếp cuộc đời gồm cả phần đời của anh Dương Hồng Quý ở Ninh Bình. Anh Quý đã xa vợ con và người thân, nhưng ở một góc nào đó anh vẫn sống. Anh đã được sống hai cuộc đời.

TTO - Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến truy tặng Kỷ niệm chương Vì sức khỏe nhân dân cho thiếu tá Lê Hải Ninh, người đã qua đời và hiến tạng cứu được 6 người.