Phóng to

Người dân Tây Ban Nha biểu tình phản đối Đảng Nhân dân tại thành phố Barcelona hôm 1-2 - Ảnh: Reuters

Mới đây, nhật báo hàng đầu Tây Ban Nha El Pais đăng tải nhiều trang trong các cuốn “sổ cái” do các đời giám đốc tài chính của Đảng Nhân dân cầm quyền nắm giữ trong gần 20 năm qua. Tất cả thông tin, con số trong những cuốn sổ cái này đều được viết tay. Chúng cho thấy hàng loạt công ty, phần lớn hoạt động trong lĩnh vực địa ốc, đã đều đặn góp tiền cho Đảng Nhân dân.

Nhờ đó, mỗi lãnh đạo Đảng Nhân dân lĩnh phong bì chứa từ 5.000-15.000 euro (6.800-20.400 USD) hằng tháng. Từ năm 1997-2008, Thủ tướng Rajoy đã nhận trung bình 25.200 euro (34.200 USD)/năm. Báo El Pais khẳng định đây là hệ thống sổ sách tài chính bí mật của Đảng Nhân dân, được quản lý song song với các tài khoản chính thức và công khai của đảng này.

“Bom nguyên tử” sẽ nổ

Theo Hãng tin Reuters, tuần rồi tổng thư ký Đảng Nhân dân Maria Dolores De Cospedal phủ nhận cáo buộc của báo El Pais và khẳng định đảng này “chỉ có một hệ thống tài khoản công khai và minh bạch”. Nhưng theo El Pais, chính bà De Cospedal cũng có tên trong sổ cái bí mật của Đảng Nhân dân. Theo đó, bà hai lần nhận phong bì tiền chứa khoảng 10.000 USD vào năm 2008, ngay sau khi được bổ nhiệm vào vị trí hiện tại.

Nhật báo El Mundo đưa tin cựu giám đốc tài chính Đảng Nhân dân Luis Barcenas là trung tâm của xìcăngđan tham nhũng này. Hai tuần trước, chính quyền Thụy Sĩ thông báo cho nhà chức trách Tây Ban Nha rằng ông Barcenas đã gửi 22 triệu euro (30 triệu USD) vào các tài khoản ở Ngân hàng Dresdner ở Geneva. Thông tin từ sổ cái cho thấy ông Barcenas đã đút túi khoảng 1,3 triệu euro (1,77 triệu USD).

Năm 2009, ông Barcenas từ chức giám đốc tài chính Đảng Nhân dân do bị truy tố vì tội nhận hối lộ từ doanh nhân Francisco Correa. Nhà chức trách khẳng định trong nhiều năm Correa đã đút lót cho các quan chức Đảng Nhân dân để thắng thầu các dự án công. Báo El Mundo dẫn lời một cựu quan chức Đảng Nhân dân tiết lộ khi từ chức, ông Barcenas giấu đi chín thùng tài liệu, trong đó có thể chứa những thông tin cực kỳ bất lợi cho các lãnh đạo Đảng Nhân dân.

Đến nay, ông Barcenas vẫn phủ nhận mọi cáo trạng. Tuy nhiên, ông này công khai đe dọa nếu ông ta bị đi tù, “một quả bom nguyên tử sẽ nổ”. Trên thực tế, các đảng chính trị ở Tây Ban Nha được phép nhận tiền quyên góp từ các nguồn giấu tên. Tuy nhiên các khoản quyên góp này phải được báo cáo trong sổ sách tài chính chính thức của đảng, ngược lại là hành vi tham nhũng. Mà hệ thống sổ sách chính thức của Đảng Nhân dân không hề có những khoản “quyên góp” này.

“Thủ tướng Rajoy phải giải thích rõ ràng - báo New York Times dẫn lời cựu nghị sĩ Đảng Nhân dân Gaspar Arino Ortiz tuyên bố - Người dân Tây Ban Nha đang phải thắt lưng buộc bụng một cách cùng khổ. Họ không thể chấp nhận chuyện đảng cầm quyền hằng tháng nhận một số tiền lớn từ các công ty một cách mờ ám”. Vài ngày qua, hàng trăm người dân đã tập trung ở trụ sở Đảng Nhân dân tại Madrid để biểu tình phản đối vụ tham nhũng. Họ hô vang: “Lũ kẻ cắp”, “Hãy từ chức”...

Tiếp tay cho khủng hoảng

Theo khảo sát mới đây của Hãng Metroscopia, 96% người dân Tây Ban Nha tin rằng nạn tham nhũng đang hoành hành dữ dội trên chính trường nước này. Trong vài năm qua, hàng loạt vụ án tham nhũng đã bị lật tẩy, nổi bật nhất là vụ con rể của vua Juan Carlos bị cáo buộc biển thủ công quỹ. “Trong thời điểm đất nước gặp rất nhiều khó khăn, điều cần thiết nhất là sự minh bạch hoàn toàn” - Reuters dẫn lời ông Jose Antonio Monago, lãnh đạo vùng Extremadura, tuyên bố.

Vụ xìcăngđan của Đảng Nhân dân đặc biệt gây chấn động và phẫn nộ bởi xảy ra trong thời kỳ thị trường địa ốc Tây Ban Nha bùng nổ từ năm 1996-2008. Theo báo Wall Street Journal, trong hơn 10 năm, các chính trị gia liên tiếp cấp giấy phép cho các dự án xây dựng quy mô lớn trên khắp cả nước. Từ năm 2004-2008, giá nhà tại Tây Ban Nha tăng 44%. Đến năm 2008, bong bóng địa ốc Tây Ban Nha bị vỡ ngay tại thời điểm khủng hoảng tài chính toàn cầu bùng nổ.

Giá nhà bắt đầu sụt giảm thảm hại. Ngành xây dựng Tây Ban Nha sa thải nhân công hàng loạt, đẩy tỉ lệ thất nghiệp tăng vọt. GDP Tây Ban Nha tăng trung bình 3,7% mỗi năm từ năm 1999-2007, đã giảm mạnh còn 1% kể từ đó, có lúc tăng trưởng âm. Dù có tỉ lệ nợ công thấp, Chính phủ Tây Ban Nha phải vay ồ ạt để đối phó với hậu quả của bong bóng địa ốc và tỉ lệ thất nghiệp cao.

Sau khi vụ bê bối tham nhũng vỡ lở, rất nhiều cử tri trung thành với Đảng Nhân dân nhiều năm qua đã mất niềm tin. “Tôi ước gì mình đã không bỏ phiếu cho họ - báo El Pais dẫn lời cử tri Julian Acevedo Ruiz, một chủ cửa hàng tạp hóa ở Madrid - Bởi không chính trị gia nào xứng đáng với lòng tin mà người dân chúng tôi đã đặt lên họ”.