Hồ nuôi tôm, cá của anh Lê Văn Rường (xã Phú Xuân, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên - Huế) bị UBND xã Phú Xuân yêu cầu trả lại số tiền hỗ trợ thiệt hại do sự cố môi trường biển đợt 2. - Ảnh: NHẬT LINH

Ngày 28-11, Tuổi Trẻ Online nhận được phản ánh của nhiều hộ dân ở xã Phú Xuân (huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên - Huế) về việc bị lãnh đạo xã này "ép" trả lại tiền hỗ trợ sự cố môi trường biển được nhận trước đó một cách vô lý.

Yêu cầu thu hồi vô lý

Ông Phan Viết Sáu (trú thôn Ba Lăng, xã Phú Xuân) cho biết gia đình ông có 2 hồ nuôi tôm, cá với diện tích mỗi hồ hơn 800m² trên phá Tam Giang.

Năm 2016, tôm cá trong 2 hồ của ông Sáu bị chết sạch do sự cố môi trường biển, thiệt hại hơn  trăm triệu đồng. Năm 2017, ông Sáu được UBND xã Phú Xuân đã chi trả số tiền hộ trợ đợt 1 cho chủ hồ nuôi là 17,5 triệu đồng.

Sau khi nhận tiền, ông Sáu lại được UBND xã Phú Xuân thông báo làm hồ sơ nhận tiền hỗ trợ đợt 2 cho nhân công, người làm thuê tại hồ của gia đình ông với số tiền mỗi lao động được nhận là 8,7 triệu đồng.

Ông Sáu đã tiến hành làm các thủ tục, hồ sơ cho 2 lao động tại hồ và họ được nhận tiền ngay sau đó.

Tuy nhiên đến tháng 12-2017, ông Sáu được lãnh đạo UBND xã Phú Xuân mời lên trụ sở làm việc với nội dung yêu cầu 2 nhân công tại hồ của gia đình ông trả lại số tiền hỗ trợ đợt 2 vừa được nhận.

Lý do mà UBND xã Phú Xuân đưa ra là 2 nhân công này không thuộc danh sách đối tượng được Chính phủ hỗ trợ đền bù thiệt hại do sự cố môi trường biển năm 2016.

"Trước đó tôi đã làm hồ sơ để 2 nhân công này nhận tiền hỗ trợ theo thông báo của xã. Có đầy đủ giấy tờ, xác nhận do lãnh đạo xã ký tên. Vậy mà chỉ vài ngày sau, chính lãnh đạo xã lại đòi lại số tiền hỗ trợ này. Thật quá vô lý" - ông Sáu nói.

Đồng cảnh ngộ với ông Sáu là ông Dương Văn Sản (54 tuổi, trú thôn Xuân Ổ), cũng bị UBND xã Phú Xuân đòi lại tiền hỗ trợ đợt 2 mà con gái ông là chị Dương Thị Yến đã nhận.

Phiếu thu hồi tiền do sai đối tượng sự cố môi trường biển của UBND xã Phú Xuân - Ảnh: NHẬT LINH

Theo ông Sản, cả thôn ai cũng biết chị Yến con gái ông là người cùng vợ chồng ông nuôi tôm cá ở 2 hồ của gia đình trên phá Tam Giang.

Tuy nhiên UBND xã Phú Xuân lại cho rằng chị Yến không phải nhân công làm việc trên hồ nhà ông Sản và ra quyết định yêu cầu ông phải trả lại số tiền 8,7 triệu đồng mà chị này đã nhận trước đó.

Ông Sản và ông Sáu là 2 trong số 153 trường hợp bị UBND xã Phú Xuân yêu cầu trả lại số tiền hỗ trợ sự cố môi trường biển đợt 2.

Một số hộ dân "tố" rằng họ bị dọa nếu không nộp số tiền trên trước 31-12 thì mọi thủ tục hành chính liên quan đến xã sẽ không được lãnh đạo UBND xã Phú Xuân xử lý.

"Hiện xã đang giữ, không trả số tiền 2,5 triệu đồng/hộ - chế độ Nhà nước hỗ trợ để mua dầu máy bơm hồ tôm hằng năm của chúng tôi. Họ nói là do chúng tôi chưa trả tiền hỗ trợ môi trường biển đợt 2 lại cho UBND xã nên giữ lại số tiền đó rồi trừ vào" - ông Sản bức xúc nói.

Chính quyền nói do gấp gáp?

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online, ông Nguyễn Văn Dũng, phó chủ tịch UBND xã Phú Xuân, xác nhận có yêu cầu 153 người được không nằm trong danh sách hỗ trợ tiền hỗ trợ sự cố môi trường biển đợt 2 trả lại tổng số tiền hơn 1,3 tỉ đồng.

Ông Dũng lý giải rằng trước đó do việc chi trả tiền đền bù đợt 2 quá gấp gáp nên "xã không có thời gian để kiểm tra, xác minh các trường hợp trên có đúng đối tượng hay không", và rằng sau khi hoàn thành việc trả tiền hỗ trợ đợt 2 thì "xã mới cho xác minh lại và phát hiện nhiều trường hợp không đúng đối tượng".

Sau đó, UBND xã Phú Xuân đã phối hợp với Công an huyện Phú Vang "đấu tranh trực tiếp" với những người được cho là không thuộc diện hỗ trợ nhưng vẫn làm hồ sơ nhận tiền.

"Khi làm việc với chúng tôi thì những người này đã thừa nhận việc nhận tiền sai" - ông Dũng nói, đồng thời xác nhận việc UBND xã Phú Xuân hiện chưa chi trả 2,5 triệu đồng/hộ tiền nhà nước hỗ trợ mua dầu máy bơm nước hồ tôm năm 2017 cho các hộ dân chưa trả lại tiền hỗ trợ đợt 2.

"Chúng tôi chỉ giữ lại số tiền đó chờ các hộ dân này trả lại số tiền hỗ trợ xong sẽ chi trả. Chúng tôi cũng đề xuất lên trên cho phép lấy số tiền này bù vào số tiền hỗ trợ trên nhưng chưa được cấp trên trả lời" - ông Dũng nói.

Về trách nhiệm để xảy ra sai sót trong quá trình xác minh đối tượng được hưởng hỗ trợ đợt 2, ông Dũng nói rằng đã xử lý kỷ luật những cá nhân vi phạm. Tuy nhiên khi được hỏi ai là người vi phạm và xử lý kỷ luật bằng hình thức gì thì ông Dũng không trả lời vì "thời điểm đó tôi ốm".

Còn ông Đỗ Công Khiêm, chủ tịch UBND xã Phú Xuân, nói rằng xã chỉ thu hồi số tiền hỗ trợ đợt 2 theo quyết định của UBND huyện Phú Vang.

"Tôi mới về làm chủ tịch UBND xã Phú Xuân được 4 tháng nên chỉ làm theo chỉ đạo của UBND huyện. Còn các vấn đề liên quan trước đó, tôi không rõ" - ông Khiêm nói.

Ông Khiêm phủ nhận rằng không có chuyện UBND xã Phú Xuân không giải quyết các thủ tục hành chính của những hộ dân chưa trả lại tiền đền bù, hỗ trợ đợt 2 và nói rằng xã đang tìm cách giải quyết số tiền hỗ trợ đợt 2 chi trả sai đối tượng trước ngày 31-12.

TTO - Chiều 16-5, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã có buổi làm việc với tỉnh Thừa Thiên-Huế về việc khắc phục môi trường biển và đời sống nhân dân sau hai năm sự cố Formosa.