Bà Louise Chamberlain, giám đốc UNDP Việt Nam (trái), phát biểu tại buổi làm việc - Ảnh: MAI HƯƠNG

Theo đó, UNDP đã làm một nghiên cứu về “Chỉ số hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh ở Việt Nam - Đo lường từ kinh nghiệm thực tiễn của người dân”.

Từ 2009-2015 đã có gần 75.000 người thuộc 63 tỉnh, TP trên cả nước được khảo sát.

Theo UNDP, Hà Nội và TP.HCM là hai địa phương có số lượng người tham gia khảo sát đông gấp ba lần các tỉnh thành khác, chiếm khoảng 10% số dân có hộ khẩu thường trú của mỗi địa phương.

Trong mỗi khía cạnh khảo sát, số lượng người tham gia cũng tăng giảm tùy mức độ tính chất. Người chọn khảo sát là ngẫu nhiên, có độ tuổi trên 18.

Chi phí lót tay cao

Kết quả khảo sát cho thấy đối với chỉ số nội dung “Kiểm soát tham nhũng trong khu vực công, giá trị chi phí bồi dưỡng giáo viên/ ban giám hiệu trường tiểu học công lập (chi phí ngoài quy định) tại TP.HCM năm 2015 là gần 853.000 đồng/học kỳ, tăng so với năm 2011 chỉ ở mức 510.000 đồng/lượt/học kỳ.

Mức bồi dưỡng này ở Hà Nội thấp hơn TP.HCM với khoảng 630.000 đồng/học kỳ năm 2015, mức bồi dưỡng này ở Hà Nội đến năm 2011 là 824.000 đồng/học kỳ.

Cũng theo khảo sát của UNDP, năm 2015 có hơn 30% người dân được hỏi cho biết đã trả chi phí không chính thức (ngoài quy định) cho cán bộ y tế ở bệnh viện tuyến huyện, bệnh viện TP để được chăm sóc tốt hơn. Tỉ lệ này đã giảm một nửa so với năm 2011 (gần 60%). Giá trị chi phí không chính thức cho dịch vụ y tế này chiếm khoảng 700.000 đồng/lượt.

Có hơn 28% người dân TP.HCM tham gia khảo sát cho hay họ phải trả chi phí “lót tay” để làm xong thủ tục giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Giá trị tiền “lót tay” gần 14,5 triệu đồng/lượt.

Quyết tâm chống tham nhũng giảm

Một kết quả đáng quan tâm khác được UNDP đưa ra là quyết tâm chống tham nhũng của cả chính quyền và người dân có xu hướng suy giảm thời gian qua.

Theo đánh giá của người dân, việc tuyển dụng công chức, viên chức phần lớn không dựa trên năng lực thật sự mà dựa trên các quan hệ cá nhân. Trong năm năm liên tiếp, quan hệ cá nhân được coi là quan trọng hoặc rất quan trọng. Có hơn 50% người được khảo sát cho hay có tình trạng phải đưa lót tay để xin được việc trong cơ quan nhà nước.

Năm 2015, có 37% số người được hỏi cho rằng lãnh đạo cấp tỉnh đã nghiêm túc trong xử lý vụ việc tham nhũng ở địa phương, thấp hơn so với năm năm trước.

Trong khi đó, mức độ chịu đựng tham nhũng của người dân lại có xu hướng gia tăng khi năm 2015, chỉ có gần 3% người bị vòi vĩnh, đưa hối lộ cho biết sẽ tố giác hành vi đòi hối lộ của cán bộ chính quyền, giảm 7,5% so với năm 2011.

Tỉ lệ người dân được khảo sát cho rằng cán bộ dùng tiền công quỹ cho mục đích riêng cũng gia tăng. Nếu như năm 2011 chỉ có hơn 21% đồng ý có chuyện này thì năm 2015 tỉ lệ đã tăng lên hơn 25%.