Binh sĩ Trung Quốc biểu diễn kỹ năng tại một căn cứ hải quân ở Hong Kong ngày 8-7 - Ảnh: REUTERS

Theo báo Guardian ngày 26-7, đây sẽ là lần đầu tiên cảnh sát Trung Quốc được phép tuần tra tại Hong Kong, cụ thể là tại ga tàu cuối ở West Kowloon. 

Cảnh sát Trung Quốc sẽ kiểm soát nhiều khu vực trong ga tàu, bao gồm khu vực chờ, các nhà ga và bên trong các toa tàu.

Lực lượng cảnh sát Trung Quốc cũng được phép mở các khu tạm giữ và cất giữ vũ khí dù tại Hong Kong, những khu vực này sẽ hoàn toàn áp dụng luật của Trung Quốc, hình sự lẫn dân sự.

Đây là một phần trong kế hoạch kiểm tra hải quan chung chuẩn bị cho sự hoạt động của tuyến tàu cao tốc Quảng Châu - Thâm Quyến - Hong Kong vào năm sau.

Theo đó, hành khách sẽ thực hiện các thủ tục thông quan cho cả Hong Kong và đại lục tại một nơi duy nhất.

Dự án trị giá 11 tỉ USD giúp rút gọn hành trình xuống còn 48 phút so với hai giờ như hiện nay.

Trước đó, thủ tục phía Hong Kong được thực hiện trên lãnh thổ đại lục trong khi thủ tục phía Trung Quốc được thực hiện tại Thâm Quyến.

Chính quyền Hong Kong cho biết kế hoạch triển khai cảnh sát Trung Quốc nhằm tạo thuận lợi cho hành khách và những khu vực thuộc kiểm soát của cảnh sát Trung Quốc coi như nằm ngoài biên giới Hong Kong.

Tuy nhiên phe đối lập cho rằng kế hoạch này vi phạm Luật Cơ bản của Hong Kong. Những người phản đối lo ngại nó sẽ khiến người dân Hong Kong bị bắt vì những việc hợp pháp ở đặc khu nhưng "phi pháp" theo luật Trung Quốc.

“Cách họ bẻ cong tất cả luật pháp thật không thể tưởng tượng nổi. Trung Quốc muốn thể hiện chủ quyền. Hong Kong đã kết nối thông suốt theo mọi hướng với đại lục nên dự án này chỉ là một công cụ chính trị” - chính trị gia Claudia Mo chỉ trích.

Theo báo Guardian, nhóm đối lập đã lên tiếng phản đối nhưng không đủ phiếu để chặn kế hoạch sau khi bốn chính trị gia bị tòa án truất quyền.

Luật Cơ bản của Hong Kong có nhiều điểm khác biệt với luật Trung Quốc, chẳng hạn về vấn đề biểu tình. Ngoài ra, các quan chức đại lục cũng không có quyền xét xử trên lãnh thổ đặc khu Hong Kong.

Khi được hỏi liệu hành khách có được sử dụng Facebook khi chờ tàu ở nhà ga mới hay không, lãnh đạo cơ quan tư pháp Hong Kong Rimsky Yuen lấp lửng cho biết: “Đây là câu hỏi hay, bản thân tôi cũng muốn biết câu trả lời”.