Công trình từ trên 24 đến 50 tầng có 1 và 2 tầng hầm hiện chưa có hướng dẫn tính giá để làm căn cứ tính thuế và lệ phí khi chuyển nhượng - Ảnh: TỰ TRUNG

Đây là tình trạng chung của những người sở hữu căn hộ chung cư không được liệt kê trong văn bản hướng dẫn của ngành xây dựng khiến các giao dịch mua bán bị "treo" vì cơ quan thuế không biết đường tính thuế.

Thiếu sót tưởng chừng chỉ là "lỗi kỹ thuật" của cơ quan chức năng nhưng lại gây ảnh hưởng không nhỏ đến quyền lợi của những người sở hữu căn hộ chung cư.

Chưa biết "treo" tới bao giờ

Vì cần tiền làm ăn nên vợ chồng ông Việt Nguyễn bán gấp căn hộ tại một chung cư ở phường Bình Trưng Đông, TP Thủ Đức (TP.HCM). Sau khi công chứng hợp đồng mua bán căn hộ, ông Nguyễn nộp hồ sơ làm thủ tục đăng ký sang tên giấy chứng nhận quyền sở hữu căn hộ cho chủ mới. Ngày 23-2, ông Nguyễn nộp tờ khai thuế thu nhập cá nhân và được Chi cục Thuế quận 2 (cơ quan thuế chưa đổi tên sau khi lập TP Thủ Đức) hẹn trả kết quả ngày 2-3.

Đến hẹn, Chi cục Thuế quận 2 trả lời chưa có kết quả và yêu cầu ông Nguyễn về nhà chờ nhưng không cho biết đến bao giờ mới có kết quả. Ngày 8-3, ông Nguyễn đến Chi cục Thuế quận 2 hỏi một lần nữa thì được đơn vị này trả lời hồ sơ tính thuế thu nhập cá nhân của ông bị ngưng xử lý, nhưng cơ quan thuế không trả hồ sơ. 

Khi ông hỏi lý do hồ sơ của ông bị ngưng xử lý thì Chi cục Thuế quận 2 đưa ra một thông báo không số và ngày tháng do phó chi cục trưởng ký, trong đó cho biết cơ quan này đang tính thuế thu nhập cá nhân và lệ phí trước bạ cho các trường hợp chuyển nhượng và đăng ký nhà ở, công trình theo hướng dẫn mới nhất từ Sở Xây dựng. 

Tuy nhiên, công văn hướng dẫn của Sở Xây dựng lại không đề cập đến loại công trình có quy mô như chung cư nơi căn hộ của ông Nguyễn tọa lạc. Vì vậy, Chi cục Thuế quận 2 chưa xác định được nghĩa vụ tài chính cho người dân. 

Đơn vị này cũng yêu cầu người dân để lại số điện thoại, để khi nào Sở Xây dựng và Cục Thuế TP.HCM có hướng dẫn cụ thể thì sẽ báo.

Ông Nguyễn cho biết ông rất cần tiền để giải quyết công việc và phải bán căn hộ với giá mềm hơn giá thị trường để nhanh có người mua. Hiện tại tiền bán nhà đã được chuyển vào tài khoản của ông nhưng ngân hàng còn để ở chế độ phong tỏa (chưa được sử dụng) cho đến khi ông làm xong các nghĩa vụ, trong đó có việc khai và đóng thuế thu nhập cá nhân. Nay cơ quan thuế không tính được thuế thu nhập cá nhân và không biết đến bao giờ mới giải quyết khiến kế hoạch trước mắt của gia đình ông bị lỡ. 

"Chỉ vì cơ quan nhà nước hướng dẫn thiếu mà tôi phải chịu thiệt đơn thiệt kép! Ai bồi thường cho tôi?", ông Nguyễn bức xúc.

Không liệt kê, không thể tính thuế

Theo tìm hiểu của Tuổi Trẻ, cuối tháng 2-2021, Sở Xây dựng TP.HCM ban hành công văn gửi các sở, ngành hướng dẫn việc điều chỉnh, quy đổi về thời điểm tính toán đối với bảng giá nhà ở, công trình, vật kiến trúc xây dựng mới trên địa bàn TP. Trong phụ lục 1 của công văn này, một số công trình nhà ở được dẫn chiếu đến bảng 1 suất vốn đầu tư xây dựng công trình (liệt kê các loại công trình nhà ở theo quy mô và giá suất đầu tư) ban hành theo quyết định số 65 năm 2021 của Bộ Xây dựng.

Theo hướng dẫn của Sở Xây dựng, giá suất đầu tư là một trong những cơ sở để cơ quan thuế xác định giá nhà ở làm cơ sở để tính mức thuế thu nhập cá nhân và lệ phí trước bạ khi người dân bán hoặc đăng ký nhà ở. Tuy nhiên, phụ lục kèm theo quyết định 65 của Bộ Xây dựng lại thiếu 3 loại công trình nên các cơ quan thuế không có cơ sở để tính thuế cho người dân khi giao dịch, đăng ký. Cụ thể là các công trình có từ trên 15 đến 24 tầng có 1 tầng hầm, các công trình có trên 24 tầng đến 50 tầng có 1 và 2 tầng hầm và công trình có trên 50 tầng.

Trong văn bản gửi Sở Xây dựng, Cục Thuế TP.HCM cho biết các công trình kể trên không có giá tính nghĩa vụ tài chính. Căn hộ của gia đình ông Nguyễn nằm trong chung cư 28 tầng có 2 tầng hầm, là một trong những loại công trình không có trong phụ lục trên nên cơ quan thuế ngưng xử lý chờ hướng dẫn.

Ngày 9-3, Sở Xây dựng đã có văn bản khẩn gửi UBND TP đề xuất áp dụng suất vốn đầu tư công trình và giá xây dựng tổng hợp theo quyết định 44 năm 2018 của Bộ Xây dựng để tháo gỡ trước mắt tình trạng này.

Vạn người nộp thuế, một người vơ

TTO - Hàng chục triệu người trên cả nước đang bước vào kỳ quyết toán thuế thu nhập cá nhân hằng năm. Có người lo phải nộp thêm vì khoản tạm khấu trừ thuế hằng tháng trước đó chưa đủ để nộp thuế.