Ngày 18-3, lãnh đạo UBND tỉnh Đắk Nông cho biết đã có văn bản gửi Thủ tướng báo cáo những khó khăn, vướng mắc trong việc triển khai 5 dự án điện gió sau khi có kết luận của Thanh tra Chính phủ.

Quy hoạch điện gió chồng lấn… quy hoạch bô xít

Trước đó, ngày 28-4-2023, Thanh tra Chính phủ đã ban hành kết luận chỉ ra nhiều sai phạm trong quy hoạch, xây dựng các dự án điện ở nhiều địa phương, trong đó có Đắk Nông.

Kết luận của Thanh tra Chính phủ nêu có 6 dự án điện gió, gồm: Nam Bình 1 (30MW), Đắk Hòa (50MW), Asia Đắk Song 1 (50MW) và Đắk Nđrung 1, 2, 3 (300MW) có tổng mức đầu tư khoảng 15.000 tỉ đồng chồng lấn lên quy hoạch bô xít đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt năm 2007. Các vị trí đất thực hiện dự án chưa được quy hoạch vào mục đích xây dựng công trình năng lượng.

Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng giao Bộ Công an tiếp nhận hồ sơ, tài liệu để xem xét, điều tra liên quan đến việc quản lý, sử dụng đất thực hiện đầu tư 5 dự án điện gió (trừ dự án Asia Đắk Song 1 do chưa xây dựng - PV) chồng lấn trên đất quy hoạch bô xít.

Nói về vấn đề này, ông Lê Trọng Yên, phó chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông, cho biết tỉnh đã có văn bản gửi Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phó thủ tướng Trần Hồng Hà để báo cáo vướng mắc, khó khăn và xin "gỡ tội" cho các dự án điện gió.

Theo ông Yên, các dự án triển khai đã được Thủ tướng phê duyệt quy hoạch phát triển điện lực tại 2 công văn ngày 25-6-2020 và 15-7-2020. Như vậy, từ thời điểm triển khai các dự án điện gió cho đến nay đã tồn tại song song 2 quy hoạch chồng lấn nhau (Quy hoạch bô xít và Quy hoạch điện 7 - PV).

"Do vướng quy hoạch, tất cả các dự án chưa hoàn tất các thủ tục đất đai, xây dựng theo đúng quy định. Tồn tại này vượt thẩm quyền xử lý, khắc phục của địa phương, UBND tỉnh Đắk Nông mong được Thủ tướng xem xét, tháo gỡ", ông Yên kiến nghị.

Không gây thất thoát tài nguyên bô xít

Cũng theo ông Yên, kết luận thanh tra cho rằng việc xây dựng các tuabin gió, trạm biến áp… của các dự án sẽ gây thất thoát tài nguyên bô xít. Tổng diện tích để xây dựng cả 6 dự án chỉ chiếm 84ha đất, chiếm khoảng 0,17% trên tổng diện tích quy hoạch (47.200ha, chưa được cấp phép khai thác), không ảnh hưởng nhiều đến trữ lượng quặng bô xít.

Trong khi đó, đến nay cả Đắk Nông mới chỉ có một Nhà máy alumin Nhân Cơ nên việc thu hồi khoáng sản (ở những vị trí thực hiện dự án điện gió) là không khả thi, phát sinh thủ tục, chi phí không cần thiết.

Ngoài ra, các dự án điện gió đã đầu tư hàng ngàn tỉ đồng, nếu đi vào hoạt động mỗi năm sẽ đóng góp gần 400MW lên lưới điện quốc gia và nộp 200 tỉ đồng tiền thuế/năm cho tỉnh.

Để sớm đưa các dự án vào hoạt động, tránh gây lãng phí, tỉnh đề nghị Thủ tướng có quyết định hạn chế diện tích khai thác bô xít trong khu vực đã có các dự án điện gió.

Cho phép UBND tỉnh Đắk Nông hoàn thiện các thủ tục về đầu tư, xây dựng, đất đai đối với 4 Nhà máy điện gió Đắk N'Drung 1, 2, 3 (đã đầu tư đạt 55% tổng vốn), Asia Đắk Song 1 (chưa triển khai thi công).

Riêng Nhà máy điện gió Nam Bình 1 (đã hoàn thành đầu tư), Đắk Nông xin giãn thời gian dự án đi vào hoạt động để chủ đầu tư hoàn thiện thủ tục phát điện thương mại.

Hàng loạt sai phạm tại các dự án điện ở Đắk Nông

Ngành chức năng tỉnh Đắk Nông đang đau đầu vì hàng loạt sai phạm tại các dự án điện gió, điện mặt trời và thủy điện. Các sai phạm này kéo dài nhiều năm, mới đây bị Thanh tra Chính phủ chỉ rõ, yêu cầu khắc phục.