Phóng to

Đại sứ Hoa Kỳ tại VN Michael Marine

Ông cũng cho hay Quốc hội nước này sẽ nhóm họp vào tuần tới để xem xét trao Quy chế Thương mại Bình thường Vĩnh viễn (PNTR) cho VN.

Sự ủng hộ mạnh mẽ

Trao đổi với báo giới chiều 29-8, Đại sứ Hoa Kỳ cho biết, Quốc hội Mỹ sẽ trở lại làm việc vào tuần tới, sau kỳ nghỉ hè. Theo đó, dự luật PNTR sẽ được đưa ra xem xét.

Nhận định về khả năng PNTR được thông qua trước chuyến thăm VN của Tổng thống Bush, ông Michael Marine cho biết đã có "những dấu hiệu hết sức tích cực".

Đại sứ Hoa Kỳ cho hay, trong thời gian qua, một số quan chức cấp cao trong chính phủ Hoa Kỳ đã tiếp cận với các nhân vật chủ chốt trong Quốc hội nước này, nhằm thúc giục việc sớm thông qua PNTR. Ông Michael Marine nói, ông hy vọng tiến trình này sẽ hoàn tất vào tháng 9.

"Tuy nhiên, nếu PNTR không thông qua vào thời gian này, chúng ta vẫn còn một cơ hội nữa trước khi cuộc họp cấp cao APEC diễn ra", Đại sứ Hoa Kỳ nói thêm.

Trước đó, ngày 7-8, Uỷ ban Tài chính Thượng viện Hoa Kỳ đã bỏ phiếu thông qua Dự luật S.3495, với tỷ lệ 18/0 đồng ý trao PNTR cho VN.

Tuy nhiên, để dự luật PNTR chính thức trở thành luật còn phải trải qua tiến trình xem xét bỏ phiếu tại Thượng viện, Uỷ ban Tài chính và Thuế vụ Hạ viện, Hạ viện.

Giới quan sát dự đoán PNTR có thể sẽ vấp phải tiếng nói chống đối của một số nghị sỹ liên quan tới vấn đề dân chủ, nhân quyền cũng như những hạ nghị sỹ chịu ảnh hưởng liên đoàn dệt may.

Mặc dù vậy, ông Michael Marine nói ông hoàn toàn lạc quan về việc PNTR sẽ được thông qua.

"Về góc độ nhìn nhận cá nhân, tôi thấy sự ủng hộ cho việc bỏ phiếu thông qua PNTR là rất mạnh mẽ, mặc dù một số thành viên quốc hội Mỹ vẫn đặt ra những câu hỏi về vấn đề dệt may hay một số vấn đề khác".

Nếu PNTR không được thông qua?

Xét về mặt thực tế, cho dù Mỹ không trao quy chế này cho VN trong năm nay thì VN vẫn có thể trở thành thành viên chính thức của WTO mà Mỹ không thể ngăn cản, vì giữa hai nước đã kết thúc đàm phán song phương và ký thoả thuận hồi tháng 5 vừa qua.

Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia, nếu đến thời điểm đó, VN vẫn chưa nhận được PNTR thì chính Mỹ sẽ lâm vào tình trạng vi phạm quy tắc của WTO về thương mại bình đẳng và không phân biệt giữa tất cả các thành viên. Hậu quả là, các DN Mỹ sẽ thiệt thòi so với các đối thủ cạnh tranh khác trên thị trường VN.

Theo quan điểm của Đại sứ Hoa Kỳ, thì nếu PNTR không được thông qua khi VN gia nhập WTO, cả hai nước đều chịu thiệt thòi.

"Điều quan trọng là nếu PNTR được thông qua thì cả Mỹ và VN đều được hưởng những yếu tố có lợi của việc VN gia nhập WTO về mặt song phương. Khi Quốc hội Mỹ đã thông qua PNTR thì Tổng thống Mỹ còn cần phê chuẩn luật PNTR.

Trên thực tế, đã có một số nước gia nhập WTO, và một thời gian sau quy chế PNTR mới được Mỹ thông qua. Trong gia đoạn PNTR chưa thông qua, thì Mỹ và nước đó vẫn có quan hệ thương mại với nhau nhưng không dựa trên cơ sở quan hệ theo những quy định của WTO.

Theo đánh giá của tôi, như vậy, hậu quả đối với giới kinh doanh của cả hai nước là rất rõ ràng.

Ví dụ như các nhà xuất khẩu của Mỹ sẽ không được hưởng lợi từ việc giảm thuế theo quy định của WTO, và quota đối với hàng dệt may Việt Nam với Mỹ sẽ vẫn được áp dụng, mặc dù Việt Nam đã gia nhập WTO.

Và đó là lý do tại sao mà chính quyền Mỹ đang rất ủng hộ và tích cực thúc đẩy để quá trình thông qua PNTR kết thúc sớm", ông Michael Marine lý giải.

Nhiều khả năng VN sẽ hoàn tất quá trình gia nhập WTO về mặt đa phương trước cuộc họp hội đồng chung của WTO trong thời gian từ 10-10 đến 12-10.

Ngay cả khi đạt được thỏa thuận về quá trình này, vẫn còn những bước mang tính kỹ thuật như Thỏa thuận gia nhập WTO phải được Quốc hội Việt Nam thông qua, trình thỏa thuận này trước hội đồng của WTO.