Chủ tịch nước Trần Đại Quang đến tham dự lễ khai khóa ĐH Quốc gia TP.HCM sáng 3-10. - Ảnh: NHƯ HÙNG

"Đồng thời phải là một thành phố đại học hiện đại, nơi ươm mầm tài năng của đất nước hôm nay và mai sau..." -. Chủ tịch nước Trần Đại Quang phát biểu như vậy lễ khai khóa ĐH Quốc gia TP.HCM năm 2016 với chủ đề: “Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư: thời cơ phát triển và các thách thức phi truyền thống” diễn ra sáng 3-10.

Theo Chủ tịch nước, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư có những tác động to lớn mang lại những lợi ích về kinh tế, xã hội và môi trường ở tất cả các cấp độ toàn cầu, khu vực và từng quốc gia. Các tác động này mang tính tích cực trong dài hạn song cũng tạo ra nhiều thách thức trong ngắn và trung hạn.

Các thách thức an ninh phi truyền thống

Chủ tịch nước Trần Đại Quang cho rằng cuộc cách mạng công nghiệp lần này cùng với những thay đổi nhanh chóng, rộng khắp đặt các nhà quản lí trước những thách thức ở mức độ chưa từng có về yêu cầu nâng cao trình độ quản lí và tốc độ ra quyết định.

Đất nước ta đang đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng, do đó cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư sẽ tác động mạnh đến VN cả tích cực cũng như bất lợi.

Với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, xã hội thông tin, kinh tế tri thức và sự biến chuyển trong chuỗi giá trị toàn cầu đang tạo ra thời cơ mới cho VN hội nhập sâu rộng hơn, hiệu quả hơn vào nền kinh tế thế giới.

Hiện nay, nước ta còn phải đối mặt với những thách thức an ninh phi truyền thống: an ninh thông tin, an ninh mạng, an ninh kinh tế, nguồn nước, năng lượng, lương thực, ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh, tội phạm sử dụng công nghệ cao…

An ninh mạng là nột trong những thách thức an ninh phi truyền thống có nguy cơ đe dọa lớn đến an ninh các quốc gia trên thế giới trong đó có VN.

Không gian mạng trở thành một bộ phận cấu thành không thể thiếu và đóng vai trò rất quan trọng trong việc xây dựng xã hội thông tin và kinh tế tri thức, đem lại lợi ích to lớn cho sự phát triển của xã hội loài người. Bên cạnh lợi ích của không gian mạng, thế giới đang phải đối mặt nguy cơ: chiến tranh mạng, tình báo mạng, gián điệp mạng, tội phạm mạng…

“Với xu hướng kết hợp giữa hệ thống ảo và thực thể, internet kết nối vạn vật và các hệ thống tấn công mạng sẽ ngày càng gia tăng, không chỉ dừng lại ở việc thu thập thông tin bí mật mà còn nhằm phá hoại cơ sở dữ liệu, hạ tầng công nghệ thông tin, thậm chí trở thành những loại vũ khí nguy hiểm có sức tàn phá nặng nề được sử dụng song hành cùng với các loại vũ khí truyền thống khi xung đột xảy ra…” – Chủ tịch nước nhấn mạnh.

Chủ tịch nước còn cho rằng hoạt động sử dụng không gian mạng để khiển quân, truyền bá tư tưởng khủng bố, cực đoan đã, đang và sẽ tiếp tục đe dọa nghiêm trọng đến an ninh các quốc gia.

VN là một trong những nước có tốc độ phát triển internet nhanh nhất thế giới, tốc độ ứng dụng internet ngày càng tăng nhưng cũng đặt ra những nguy cơ thách thức tiềm ẩn những yếu tố đe dọa an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội…

Sứ mệnh của đại học chất lượng cao  

Cũng theo Chủ tịch nước, giá trị sản phẩm được quyết định không phải bởi lao động đơn giản mà bởi hàm lượng tri thức kết tinh trong đó.

Tri thức là sản phẩm trí tuệ, vì thế sức mạnh của đất nước chúng ta tùy thuộc vào khả năng huy động sức mạnh trí tuệ toàn dân.

Quá trình toàn cầu hóa làm nên cuộc cạnh tranh lâu dài về trí tuệ trở thành cuộc đua tranh toàn thế giới trong đó ưu thế đang thuộc về các nước phát triển.

Ông cho rằng ĐH Quốc gia TP.HCM là tổ hợp giáo dục đào tạo, nghiên cứu khoa học, là một hệ thống các trường đại học thành viên, các viện nghiên cứu và đơn vị chuyển giao công nghệ đa ngành, đa lĩnh vực…để nâng cao chất lượng đào tạo, giữ vững vai trò là một trong những trung tâm đào tạo, nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ hàng đầu của cả nước, ĐH Quốc gia TP.HCM cần quán triệt sâu sắc, vận dụng sáng tạo trong giảng dạy, học tập và nghiên cứu khoa học các quan điểm, chủ trương, đường lối chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về giáo dục – đào tạo.

“Chất lượng giáo dục có mối quan hệ mật thiết với chất lượng nghiên cứu khoa học và sự kết nối với các doanh nghiệp. Vì vậy cần tạo điều kiện để các giảng viên, các nhà khoa học, sinh viên tích cực nghiên cứu khoa học, phát triển và ứng dụng công nghệ, gắn kết chặt chẽ với quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp; chia sẻ thông tin, trao đổi kinh nghiệm với các trường đại học danh tiếng ở các nước trong khu vực và trên thế giới. Quan tâm xây dựng môi trường giáo dục thân thiện, lành mạnh, góp phần hình thành nhân cách, văn hóa giao tiếp ứng xử chuẩn mực ở cả giảng viên và sinh viên” – Chủ tịch nước nhắn nhủ.