Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên giải trình thêm về vấn đề xăng dầu - Ảnh: Quochoi.vn

Phiên chất vấn và trả lời chất vấn của Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong sáng 5-11 "nóng" hơn khi chủ tọa điều hành - Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương - mời Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên giải trình về vấn đề xăng dầu.

Thiếu xăng dầu do nguồn cung ngày càng khan hiếm

Ông Diên cho biết tình hình xăng dầu thế giới và trong nước tiếp tục có diễn biến mới, nguồn cung xăng dầu thế giới ngày càng khan hiếm. Châu Âu và các nền kinh tế lớn gia tăng thu mua lượng dầu hiện có từ các nguồn cung chính là OPEC+ và Nga, đặc biệt là thời điểm sát ngày 25-11 khi phương Tây áp lệnh trừng phạt lần thứ 8 lên Nga, cấm tuyệt đối mua bán xăng dầu của Nga với những nước thuộc điều chỉnh của phương Tây.

Tỉ giá với các đồng ngoại tệ mạnh (đồng USD và đồng Euro) cũng liên tục thay đổi và tăng mạnh, gây khó khăn cho doanh nghiệp nhập khẩu xăng dầu.

Việc tiếp cận vốn, ngoại tệ để bảo lãnh nhập, hỗ trợ thanh toán của doanh nghiệp đầu mối và thương nhân phân phối, theo ông Diên là còn khó khăn, do nhiều doanh nghiệp không đáp ứng được điều kiện cho vay và bảo lãnh của ngân hàng.

Các bộ ngành đã phối hợp tốt hơn

Ông Diên nhìn nhận tình trạng đứt gãy cục bộ nguồn cung tiếp tục diễn ra ở một số nơi, đặc biệt là ở nhiều thành phố lớn, khu đông dân cư. Chính phủ đã tiếp tục chỉ đạo bộ ngành chức năng, "đến giờ phút này mỗi ngành chức năng đang làm tốt hơn".

Bộ trưởng dẫn chứng là trong chiều qua 4-11, Bộ Tài chính đã dự kiến điều chỉnh phương án chi phí cho doanh nghiệp xăng dầu và ngay sau đó, Bộ Công Thương đã có ý kiến đồng thuận. Vì vậy, nếu không có gì thay đổi lớn thì kỳ điều hành tới sẽ cập nhật chi phí phát sinh trong giá bán, tháo gỡ tương đối tốt cho doanh nghiệp xăng dầu.

Ngân hàng Nhà nước cũng đã chỉ đạo cụ thể các ngân hàng thương mại tháo gỡ khó khăn cụ thể trong tiếp cận vốn và bảo lãnh thanh toán. Bộ Công Thương cũng sẽ chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường tăng kiểm tra giám sát và xử lý theo quy định hiện hành, tham mưu Chính phủ giải quyết dứt điểm những bất cập trên thị trường.

Ông Diên cho hay mặc dù nguồn cung trong nước từ các nhà máy lọc dầu đáp ứng được 80% song do chịu tác động lớn của thế giới nên dầu thô sản xuất xăng dầu cũng phải nhập khẩu đến 50%, còn lại 20% xăng dầu phải nhập khẩu. Đến nay sản lượng sản xuất trong nước và nhập về đạt 86%, nên bộ trưởng khẳng định nguồn cung ở các doanh nghiệp, dự trữ thương mại là hoàn toàn đảm bảo. 

Tuy vậy cũng có khó khăn khi dự báo GDP đầu năm tăng 6,5%, trong khi kết quả đạt được dự kiến là 8%, nhu cầu xăng dầu tăng thêm, nên Bộ Công Thương phải yêu cầu các đơn vị tăng sản lượng thêm 20% để cung ứng cho thị trường.

Đại biểu Nguyễn Anh Trí chất vấn về những bất cập trong nghị định 95 về quản lý xăng dầu - Ảnh: Quochoi.vn

Chưa hài lòng với giải trình của bộ trưởng, đại biểu Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) tranh luận: Cử tri phản ánh theo nghị định 95, giá xăng dầu được xác định trên cơ sở giá bình quân 10 ngày trước, là không phù hợp.

Trong khi vừa qua Bộ Công Thương cấp phép tràn lan, với 36 thương nhân đầu mối và trên 300 thương nhân phân phối, là quá nhiều, đề nghị Bộ Công Thương xem xét, xử lý.

Trả lời ngay sau đó, bộ trưởng Bộ Công Thương cho biết việc điều hành xăng dầu thực hiện theo các quy định hiện hành, trong đó có nghị định 95, nhưng đúng là thị trường xăng dầu thế giới năm qua có nhiều "dị biệt", các quy định trên phát sinh những bất cập.

"Chính phủ đã giao nghiên cứu sửa đổi nghị định 95. Tuy vậy tình hình thế giới thay đổi hằng ngày, hàng giờ nên quy định có độ trễ nhất định. Tới đây chúng tôi sẽ cố gắng sửa đổi cho phù hợp, nhưng cũng khó sát với tình hình", ông Diên bày tỏ

Tổng Thanh tra: Đang thực hiện thanh tra về xăng dầu

TTO - Trả lời chất vấn sáng 5-11, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết với tình trạng cây xăng Hà Nội và TP.HCM khan hiếm, bán hạn chế, theo chỉ đạo của Thủ tướng, hiện cơ quan thanh tra đã và đang tiến hành thanh tra đột xuất.