Sáng 7-6, Quốc hội thảo luận dự thảo nghị quyết của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Đà Nẵng.

Đặc thù về cơ chế chính sách thì quản lý phải đặc thù

Nội dung liên quan chính sách thí điểm thành lập khu thương mại tự do Đà Nẵng đã nhận được nhiều ý kiến của các đại biểu.

Đại biểu Nguyễn Hữu Thông (Bình Thuận) cho hay hiện tại pháp luật hiện hành của Việt Nam chưa có quy định về vấn đề này. Trong khi đây là mô hình kinh tế đã khá phổ biến, được nhiều quốc gia áp dụng thí điểm. Do đó ông đồng tình cao chính sách này.

Tuy nhiên, theo ông Thông, ở đây có sự khác biệt và đây cũng là mô hình đầu tiên chưa có tiền lệ ở Việt Nam.

Do đó trong quá trình triển khai thực hiện chính sách, cần phải có cơ chế giám sát đặc biệt để vừa làm vừa kịp thời đánh giá, rút kinh nghiệm...

Đại biểu Phan Thái Bình (Quảng Nam) nêu rõ khi Quảng Nam thực hiện Khu kinh tế mở Chu Lai cũng đặt vấn đề thành lập, nhưng còn nhiều vướng mắc nên chưa triển khai được. Do đó với Đà Nẵng có vị trí địa lý đặc thù, tâm điểm của cả nước nên thí điểm khu thương mại tự do là cần thiết.

Tuy nhiên, ông nói dù là khu thương mại tự do cũng cần có quy định quản lý nhà nước. Bởi nếu không có quy định ngay trong dự thảo nghị quyết sẽ thiếu hành lang pháp lý để quản lý.

"Nếu thiếu hành lang pháp lý sẽ quay lại áp dụng các quy định pháp luật hiện hành để quản lý, khi đó sẽ phá vỡ cơ chế đặc thù. Đã đặc thù về cơ chế chính sách thì quản lý phải đặc thù.

Do vậy cần bổ sung về quản lý nhà nước, trong đó lưu ý về quản lý tài chính, ngân hàng, ngoại hối, tài chính quốc tế, ưu đãi tài chính khác... theo cơ chế quản lý hết sức đặc thù. Đồng thời lưu ý phân cấp, phân quyền mạnh mẽ cho Đà Nẵng...", ông Bình đề xuất.

Phải phân cấp trọn gói để Đà Nẵng có thể thực hiện được

Đại biểu Trần Hoàng Ngân (TP.HCM) cho rằng Đà Nẵng sẽ còn phát triển nhiều hơn nữa nếu có cơ chế mở.

Trong đó trước mắt tập trung xây dựng cơ chế huy động nguồn lực xây dựng thí điểm khu thương mại tự do, trung tâm tài chính quốc tế, trung tâm đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp, trung tâm công nghệ cao của cả nước…

Qua tham khảo dự thảo nghị quyết, ông Ngân nêu phải tăng cường phân cấp, phân quyền nhiều hơn cho địa phương để phát huy tính năng động, sáng tạo. Đồng thời trong 30 cơ chế, chính sách đặc thù, Đà Nẵng nên có sự lựa chọn bởi nếu triển khai đồng bộ sợ không đủ lực.

"Chúng ta mong muốn thu hút nhiều nguồn vốn nhưng không phải lúc nào cũng có. Mong muốn triển khai thu hồi đất và cơ chế ưu đãi nhưng các quy định cũng phải có thời gian. Vì vậy Đà Nẵng nên chọn thứ tự để có bước đi vững chắc", ông Ngân nêu.

Liên quan thí điểm khu thương mại tự do, ông Ngân đánh giá đây là cơ chế rất thành công trên thế giới và đặc biệt là các nước có ưu thế về cảng biển, như Singapore có 9 khu thương mại tự do, Trung Quốc có 21 khu và Malaysia, Philippines đều có.

Ông nói thêm qua 30 năm cho thấy khu thương mại tự do phát triển rất hiệu quả và đóng góp cho sự phát triển chung cho các nước đó.

Theo ông Ngân, việc Đà Nẵng đi đầu, thực hiện cơ chế thí điểm này là rất hoan nghênh. Nhưng đề nghị cần thêm một số cơ chế mở hơn để giúp Đà Nẵng thực hiện thành công việc thí điểm này. Khi Đà Nẵng thành công có thể nhân rộng ra và nhân rộng ngay, chứ không chờ đợi.

Bởi các TP có đặc điểm tương tự, có rất nhiều cảng có thể kết nối khu thương mại tự do như Hải Phòng, Bà Rịa-Vũng Tàu, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Khánh Hòa, Bình Định, Quảng Ngãi, Cần Thơ, Trà Vinh, TP.HCM... nên có thể áp dụng ngay.

Nhưng để khu thương mại tự do phát triển được, theo ông Ngân, điều quan trọng nhất phải kết nối được bên trong khu thương mại và bên ngoài khu thương mại.

"Hàng rào chúng ta xây dựng là hàng rào cứng, nhưng con người qua lại cũng rất nhiều, đòi hỏi sự giao thoa. Dĩ nhiên hàng hóa đi qua khu thương mại tự do phải chịu thuế xuất nhập khẩu nhưng phải đảm bảo sự kết nối.

Bên cạnh đó phải phân cấp trọn gói để Đà Nẵng có thể thực hiện được, còn nếu về tài nguyên hay đất, những thứ đó mà phải đi xin sẽ rất khó", ông Ngân đề xuất.

Bí thư Đà Nẵng: Thí điểm khu thương mại tự do, nếu rủi ro thành phố gánh chịu

Đó là chia sẻ của ông Nguyễn Văn Quảng - bí thư Thành ủy Đà Nẵng - tại phiên thảo luận về cơ chế, chính sách đặc thù cho tỉnh Nghệ An và TP Đà Nẵng tại Quốc hội ngày 31-5.