Phóng to

Biểu cảm của gương mặt là một trong những yếu tố quan trọng trong múa Bồng. Trong ảnh, những nam thanh niên đang biểu diễn múa Bồng tại đình làng trong lễ hội truyền thống Triều Khúc ngày 9-2 - Ảnh: Lê Hồng Thái

Nếu có dịp đến làng Triều Khúc vào đúng ngày lễ hội (từ ngày 9 đến 19 tháng giêng âm lịch), tất cả du khách đều bị thu hút bởi những chàng trai đánh phấn bôi son, mặc áo mớ ba mớ bảy múa ở sân đình. Không chỉ có thế, những “con đĩ” này còn liếc mắt đưa tình, trao cho nhau những cử chỉ tình tứ không khác gì những cô gái thực thụ.

Nhờ đặc điểm đó múa bồng trở thành một trong những điệu múa đặc sắc nhất của Việt Nam.

Nguồn gốc của Con đĩ đánh bồng

Ông Triệu Đình Hồng, chủ nhiệm Câu lạc bộ Múa bồng - múa chạy cờ Triều Khúc, cho biết điệu múa này có từ thời Bố Cái Đại vương Phùng Hưng đánh thắng giặc Đường tại thành Tống Bình (nay là Hà Nội).

Ông đã chọn làng Triều Khúc làm đại bản doanh để nghỉ ngơi và khao quân. Do không có phụ nữ nên ông đã cho những chàng trai giả gái múa điệu bồng để khích lệ quân lính. Kể từ đó, điệu múa bồng đã trở thành điệu múa truyền thống không thể thiếu trong các lễ hội của làng Triều Khúc.

“Khi ấy còn trọng nam khinh nữ nên phụ nữ không được vào đình. Đó cũng là một trong những lý do có điệu múa bồng ngày nay”, ông Hồng cho biết thêm.

Nhiều du khách thích thú ghi lại hình ảnh của điệu múa Con đĩ đánh bồng tại lễ hội truyền thống làng Triều Khúc ngày 9-2 - Ảnh: Lê Hồng Thái

Những chàng trai “dũng cảm”

Để được tuyển chọn vào đội Con đĩ đánh bồng, trai làng phải đáp ứng một số điều kiện như: ngoan ngoãn, hiếu học, gương mặt tuấn tú và có dáng người dong dỏng. Tuy vậy, cuộc sống hiện đại đã khiến thanh niên ngại tham gia các lớp học múa bồng.

“Bôi son, trát phấn, đi lả lướt như con gái làm cho chúng tôi mới bước vào học rất ngại ngùng. Nhưng vượt lên những khó khăn ban đầu đó, chúng tôi đã thực sự yêu thích điệu múa này”, anh Nguyễn Huy Công, một trong hơn 20 thành viên của câu lạc bộ, nói.

Trong điệu múa bồng, những nam thanh niên phải thể hiện được cái hồn của điệu múa. Đó là chân tay phải lả lướt, ánh mắt đong đưa và sự phối hợp nhịp nhàng của hai người múa cặp với nhau. Đó là hai nguyên nhân khiến múa bồng giờ đây rất khó tuyển được người theo học.

Những động tác uyển chuyển của những “con đĩ” tại đình làng Triều Khúc ngày 9-2 - Ảnh: Lê Hồng Thái

Điều khích lệ những chàng trai “dũng cảm” trở thành “con đĩ” chính là sự hào hứng của những người đến xem. Ánh mắt thích thú, nụ cười sảng khoái khiến những người như Công tự hào vì đã góp một phần sức lực nhỏ bé để lưu giữ điệu múa hồn cốt của dân tộc.

“Thực sự rất hay và tuyệt vời. Chính điệu múa bồng đã khiến tôi không năm nào có thể bỏ được lễ hội truyền thống của làng Triều Khúc”, bà Nguyễn Thị Vân (Đồng Mai, Hà Đông, Hà Nội) hào hứng nói.

Điệu múa bồng giờ không chỉ còn bó hẹp trong lễ hội của làng mà còn được mời biểu diễn ở nhiều nơi như đại lễ 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội, đêm hội kỷ niệm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9, phủ Tây Hồ, lễ hội Gò Đống Đa…