Hiện tại hai “anh chị” sừng sỏ là Delta và bản dựng mới nhất- AY.4.2 đang lăm le công cuộc chống COVID toàn cầu...

Delta, mệt quá thân ta này

Hết thảy vaccine hiện hành đều thủng túi nặng với Delta và bọn cùng trang lứa. Nghèo mắc cái eo, kháng thể của các mũi tiêm lại bay màu theo thời gian đến sốt ruột. Hơn hết là lượng tăng các ca nhiễm 2 mũi rành rành vẫn chạy trời không khỏi nắng.

Ít nhiều lỗi mode

Tất cả, ý tại ngôn ngoại cho rằng các vaccine lĩnh ấn tiên phong đang có dấu hiệu... lỗi mode, và vì thế không chóng thì chày, chuyện cập nhật vaccine phải tính đến.

mRNA thần tốc

Hơn ai hết, các hãng dược sớm nhận ra sự lỗi thời của sản phẩm, và một vài trong số đó đã lặng lẽ tạo bản cập nhật từ hồi nẵm, dẫn đầu là các vaccine dòng mRNA...

Nghe như việc cho ra đời model mới sẽ dễ như bóc đồ trong túi? Không phải sốc, nếu bạn được sếp một nhãn hàng bảo chỉ cần... 1 ngày là xong “bản vẽ” và 90 ngày cho mẫu hoàn chỉnh vaccine cập nhật. Như đã biết, thay vì cày cục nuôi cấy kiểu thủ công, công nghệ mRNA gửi mã di truyền vào cho các tế bào người “bào chế” kháng nguyên sinh miễn dịch. Nôm na, người ta dùng tế bào thay phòng lab, khối thời gian và công sức được rút ngắn. Việc này giải thích sự ra đời chớp nhoáng của vaccine mRNA, cũng vậy với bản update.

Chưa quá xa bản gốc

Một thuận lợi khác là đột biến - xui khiến vẫn chưa đủ trình để làm cuộc cách mạng gốc rễ vùng gắn thụ thể RBD. Nghĩa là các biến thể, đến lúc này, dù vẽ mặt kẻ mày lắm nhưng chưa đi quá xa bản gốc Wuhan thuở hàn vi.

Hiện các vaccine đặc hiệu ngừa Delta, hoặc đa giá cho cả Beta và Delta, được nhắm tới. Beta với nguy cơ kháng vaccine, Delta với thân thủ lây nhiễm chạm nóc, đứa có tóc được chọn trước.

Khó tìm miễn dịch zin

Sướng tai nhưng rõ mọi thứ khó mà nhanh như chớp, bởi còn vướng thời gian thử nghiệm trên người. Nan giải còn là việc không dễ tìm đủ số tình nguyện viên còn “zin” miễn dịch, bởi hầu hết đã qua lại ít nhất 1 mũi vaccine đời cũ. Thật ra đối đế, người ta vẫn có thể lách luật bằng cách đo đếm kháng thể để trả lời sở hụi. Lưu ý đây là bản update chứ không phải sản phẩm mới tò te.

Chưa hợp thời

Vậy hàng họ còn chờ gì mà không tung ra? Thiệt lòng thì việc này vướng nguyên một đống dây nhợ không dễ thích thì chiều.

Trước tiên, dù mất màu nhưng cơ bản các mũi tiêm trên sới hiện vẫn đủ cân Delta và đồng bọn. Nôm na Win 10 còn tốt chán, chưa phải nhảy dựng up lên Win 11 cho bằng được. Chưa kể cha nó lú còn chú nó khôn, vẫn còn mũi thứ 3, thứ 4 bồi vây gắn vuốt cho kẻ hụt hơi.

Một trời lộn xộn

Còn phải kể sự xuất hiện của các “bản update” sẽ gây ra một xáo trộn tầm toàn cầu. Nhiều tỉ mũi tiêm đã mua, đã chốt đơn, sẽ bị nhìn dưới con mắt ngờ nghi về hiệu quả. So chị đọ em, đi cũng dở ở chẳng xong, gây hậu quả rất không đáng có trong lúc cả hành tinh đang dốc túi cho canh bạc miễn dịch cộng đồng, chưa biết mèo nào cắn mỉu nào.

Khó chồng khó

Người mới rắc rối mới. Vai trò của mũi update là gì? Một liệu trình mới hoàn toàn hay vẫn là mũi tăng cường đặc biệt? Khác tiêm trộn, mũi vaccine đặc hiệu đã có biến đổi “phần cứng”, nên việc va chạm cũ và mới có thể là vấn đề.

Vẫn đủ bỏ bụng

Gút lại, việc ra đời của một vaccine đặc hiệu, đa giá, thậm chí đa năng là trong tầm tay, nếu không nói “hê một tiếng có hàng ship tận nhà”. Vấn đề chỉ nằm ở thời điểm và sự cần thiết mà thôi. Chúng ta, cơ bản vẫn đủ “ăn no mặc ấm”, chưa phải sốt ruột “ăn ngon mặc đẹp”.

AY.4.2 -kẻ vấy can qua mới?

Dù vậy, việc xuất hiện của Delta plus đang làm vỡ mộng Delta là biến thể ăn nên làm ra cuối cùng của COVID. Có chút may, sau coi giò cẳng kỹ, người ta cho rằng biến thể phụ này có thể quậy quọ, nhưng sẽ không thay đổi cục diện chung. Kình địch chính của chúng ta tạm thời vẫn là Delta, và việc ra lò một vaccine đo ni đóng giày riêng cho chúng vẫn tiếp tục.

Sau cùng, đề nghị một phép thử cho cả người ngoại đạo về việc xem xét đã đến lúc cần một vaccine cập nhật hay chưa, đó là nhìn vào số bệnh nhân nhập viện đã đủ 2, 3 mũi tiêm.