Cựu chủ tịch Đà Nẵng Trần Văn Minh tại tòa - Ảnh: TTO

Sáng 7-1, phiên tòa xét xử 2 cựu chủ tịch Đà Nẵng Trần Văn Minh, Văn Hữu Chiến cùng Phan Văn Anh Vũ và 18 bị cáo bước vào phần tranh tụng. Đại diện viện kiểm sát đã công bố bản luận tội.

Viện kiểm sát đề nghị tòa tuyên phạt các bị cáo Trần Văn Minh và Phan Văn Anh Vũ cùng mức án 17-18 năm tù tội vi phạm quy định về quản lý tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí; 8-9 năm tù về tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai. Tổng hợp hình phạt hai bị cáo bị đề nghị là 25-27 năm tù mỗi người.

Cũng bị truy tố 2 tội danh trên, cựu chủ tịch Văn Hữu Chiến bị đề nghị tổng cộng 18-20 năm tù; cựu phó chủ tịch Nguyễn Ngọc Tuấn bị đề nghị 10-12 năm tù.

Hai cựu chủ tịch Đà Nẵng câu kết giúp Phan Văn Anh Vũ thâu tóm đất công

Mở đầu phần luận tội, đại diện viện kiểm sát đánh giá những vụ án gần đây cho thấy bên cạnh sự quyết tâm của lãnh đạo Đảng, Nhà nước để có được những thành quả kinh tế thì có một bộ phận cán bộ công chức lợi dụng chức vụ công tác để phá hoại chính sách kinh tế, giảm uy tín của cơ quan nhà nước.

Hai bị cáo Trần Văn Minh, Văn Hữu Chiến nguyên là chủ tịch Đà Nẵng từ năm 2006 đến 2014, là những người đứng đầu, giữ vị trí chủ chốt, chịu trách nhiệm quản lý sử dụng tài sản nhà nước, quản lý đất đai.

Tuy nhiên các bị cáo này đã cố ý làm trái, chỉ đạo cấp dưới làm quy trình bán nhà công sản, giao đất trái quy định.

"Hành vi của các bị cáo diễn ra trong thời gian dài thể hiện sự câu kết của các bị cáo là lãnh đạo với Phan Văn Anh Vũ, thâu tóm nhiều nhà đất vị trí vàng, mua rẻ hơn nhiều giá trị thực gây thiệt hại cho nhà nước hơn 22.000 tỉ đồng" - viện kiểm sát nhấn mạnh.

Viện kiểm sát đánh giá hậu quả của vụ án để lại không chỉ là những thiệt hại về tài sản, đất đai mà đau xót hơn còn kéo thêm 14 cán bộ thành phố rơi vào vòng lao lý. Qua vụ án này có thể thấy tồn tại lỗ hổng trong giám sát quyền lực.

"Trong vụ án này những người từng là lãnh đạo được Đảng, Nhà nước giao trọng trách nhưng không giữ được mình, đã thoái hóa, biến chất, bảo kê và tiếp tay cho tội phạm" - viện kiểm sát nêu quan điểm.

"Hầu hết nhà đất công sản rơi vào tay Vũ"

Viện kiểm sát cho rằng với chức trách được giao, bị cáo Trần Văn Minh biết rõ trong việc bán nhà công sản thuộc sở hữu nhà nước phải thực hiện các quy định của pháp luật nhưng đã có hành vi cố ý làm trái để cho các công ty của Vũ được nhận 18 nhà đất công sản trái quy định, gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 2.000 tỉ đồng.

Do đó, đủ cơ sở xác định hành vi của bị cáo Minh về tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí.

Tai 7 dự án bất động sản, bị cáo Minh đã chỉ đạo các đồng phạm thực hiện hành vi trái pháp luật về quản lý đất đai như giao đất cho cá nhân doanh nghiệp không qua đấu giá, áp giá không sát giá thị trường… 

Viện kiểm sát đánh giá hành vi phạm tội của cựu chủ tịch thể hiện sự câu kết, tạo điều kiện cho Vũ cùng các doanh nghiệp của Vũ được nhận các nhà đất không qua đấu giá, gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 19.000 tỉ đồng.

Do đó đủ cơ sở xác định bị cáo Trần Văn Minh đã phạm vào tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai.

Bị cáo Phan Văn Anh Vũ tại tòa - Ảnh: TTO

Trong vụ án này, bị cáo Trần Văn Minh, thời kỳ giữ chức vụ chủ tịch UBND TP Đà Nẵng, là người đứng đầu UBND chịu trách nhiệm chính với các chủ trương giao đất trái pháp luật, quản lý tài sản công, đất đai.

"Do vậy xác định bị cáo có vai trò chính, trực tiếp cùng các bị cáo khác thực hiện yêu cầu. Hầu hết các sai phạm trong vụ án này đều trong giai đoạn bị cáo giữ cương vị người đứng đầu UBND TP Đà Nẵng. Bị cáo hiểu rõ các việc làm của mình, các chủ trương không đúng sẽ kéo theo các sai phạm của bộ máy TP trong việc tổ chức thực hiện", viện kiểm sát nêu quan điểm luận tội.

Tại tòa cả hai cựu chủ tịch Đà Nẵng đều khẳng định không có mối quan hệ với Vũ, không tạo điều kiện cho Vũ thâu tóm đất công sản. Bị cáo Vũ cũng khẳng định điều này.

Tuy nhiên viện kiểm sát cho rằng trên cơ sở nội dung khai báo của các bị cáo trong vụ án và tài liệu điều tra xác định tất cả chính quyền Đà Nẵng, nhân dân, doanh nghiệp đều biết Vũ.

"Nếu không phải doanh nghiệp của Vũ thì không bao giờ nhận được nhiều nhà đất công sản và hầu hết các nhà đất công sản rơi vào tay Vũ gây bức xúc cho doanh nghiệp, nhân dân… Từ những việc làm trái pháp luật nêu trên dư luận rất bức xúc, nếu bị cáo không nhận thức rõ hành vi cần có hình phạt nghiêm khắc với bị cáo", viện kiểm sát đặt vấn đề.

Theo đại diện viện kiểm sát, bị cáo Văn Hữu Chiến là đồng phạm giúp sức cho Trần Văn Minh và các đồng phạm khác thực hiện hành vi phạm tội. Viện kiểm sát khẳng định đủ cơ sở xác định bị cáo Chiến phạm 2 tội như cáo trạng truy tố.

Cụ thể, tại dự án 29ha thuộc Khu đô thị quốc tế Đa Phước, bị cáo Chiến có hành vi ký quyết định về việc thu hồi, giao cho Công ty cổ phần Xây dựng 79 của Phan Văn Anh Vũ không đấu giá quyền sử dụng đất.

Tại dự án công viên An Đồn, bị cáo ký công văn cho phép Công ty cổ phần Xây dựng Bắc Nam 79 của Phan Văn Anh Vũ được nhận quyền sử dụng đất và giảm 10% tiền sử dụng gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước hơn 11.000 tỉ đồng.

Bị cáo Chiến còn có hành vi ký các văn bản đồng ý với chủ trương của Trần Văn Minh để chỉ đạo cấp dưới hoàn thành các thủ tục cho phép chuyển nhượng và phê duyệt giá đối với 22 nhà, đất công sản không đúng quy trình, trái pháp luật tạo điều kiện cho Phan Văn Anh Vũ được mua 15/22 nhà, đất công sản.

Tại cơ quan điều tra, tại tòa, bị cáo khai báo thành khẩn nên đủ cơ sở xem xét giảm nhẹ cho bị cáo Chiến.

Bị cáo Vũ vẫn ngoan cố!

Đối với Phan Văn Anh Vũ, viện kiểm sát cho rằng bị cáo vẫn ngoan cố, không thừa nhận hành vi phạm tội và cho rằng việc mua các nhà đất công sản là bình thường. Lý giải tại tòa, bị cáo cho rằng bản thân và các công ty của mình kinh doanh bất động sản, nên việc mua bán là theo thỏa thuận, bán như thế nào thuộc trách nhiệm của UBND TP Đà Nẵng.

Nhưng với tài liệu chứng cứ có trong hồ sơ vụ án cũng như kết quả xét hỏi tại phiên tòa, có đủ căn cứ xác định giữa bị cáo và Trần Văn Minh và các bị cáo khác trong vụ án này có sự thống nhất cùng nhau thực hiện hành vi trái pháp luật.

Bị cáo Vũ biết rõ bản thân và các công ty của mình không thuộc diện mua chỉ định nhà đất công sản nhưng đã lợi dụng mối quan hệ với ông Minh để đề nghị mua chỉ định các dự án nhà đất công sản.

Không những thế, bị cáo Vũ còn móc nối với một số công ty được mua chỉ định nhà đất công sản, bàn bạc với các giám đốc của những công ty này đứng tên xin mua nhà đất công sản, xin giảm hệ số sinh lợi, từ đó ăn chia lợi ích với nhau.

"Sau đó, Vũ thâu tóm bằng cách dùng thủ đoạn nộp tiền đặt cọc trước khi có các quyết định cho phép bán nhà, chuyển quyền sử dụng cho các công ty này. Tiếp đó, các công ty chuyển tên người sử dụng đất sang cho Vũ với lý do Vũ và các công ty của Vũ là người nộp tiền", viện kiểm sát khái quát hành vi phạm tội của Vũ.

Theo bản luận tội, bị cáo Trần Văn Minh đã ký các công văn, quyết định để tạo điều kiện cho Phan Văn Anh Vũ tại 18/22 dự án nhà đất công sản có giá trị rẻ hơn rất nhiều, gây thiệt hại hơn 2.000 tỉ đồng. Trong đó, Vũ và các công ty của Vũ mua 15/22 nhà đất công sản, gây thiệt hại hơn 1.700 tỉ đồng.

"Hành vi của Vũ vi phạm vào tội với vai trò đồng phạm", viện kiểm sát kết luận.

Tại các dự án bất động sản, bị cáo đã Vũ lợi dụng quen biết để câu kết với Trần Văn Minh thực hiện các mua bán các dự án bất động sản không qua đấu giá tiền sử dụng đất hoặc áp dụng với giá thấp hơn thị trường, gây thiệt hại hàng chục ngàn tỉ đồng như cáo trạng truy tố.

Các bị cáo khác trong vụ án dù biết hành vi của Vũ là trái pháp luật, nhưng trong suốt thời gian dài, Vũ đã tác động họ thông qua hành vi ký các tờ trình, nộp tiền đặt cọc trước… Hành vi của Vũ trong các dự án này gây thiệt hại cho nhà nước hơn 18.000 tỉ đồng.

Viện kiểm sát cho rằng bị cáo Phan Văn Anh Vũ chưa khai nhận hành vi của mình nên cần xem xét khi có hình phạt.

Đối với các bị cáo còn lại, đại diện cơ quan giữ quyền công tố tại tòa cho rằng đủ cơ sở khẳng định các bị cáo có hành vi phạm tội như cáo trạng truy tố. Tại cơ quan điều tra, tại tòa hầu hết các bị cáo thành khẩn khai nhận, nhân thân tốt nên có cơ sở để xem xét, giảm nhẹ hình phạt.

Mức án mà viện kiểm sát đề nghị với các bị cáo còn lại từ 2-16 năm tù.

Bị cáo Phan Xuân Ít từ 10 - 11 năm về tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí và 4 - 5 năm tù về tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai. Tổng hợp hình phạt từ 14 - 16 năm. 

Bị cáo Nguyễn Quang Thành 4 - 5 năm về tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí và 3 - 4 năm tù về tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai. Tổng hợp hình phạt từ 7 - 9 năm. 

Bị cáo Phan Minh Cương 4 - 5 năm về tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí và 3 - 4 năm tù tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai. Tổng hợp hình phạt từ 7 - 9 năm. 

7 người bị đề nghị về tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí:

- Bị cáo Nguyễn Thanh Sang (cựu phó giám đốc Sở Tài chính Đà Nẵng): 8 - 9 năm. 

- Bị cáo Nguyễn Thị Thu Hà (cựu giám đốc Sở Tài chính Đà Nẵng): 7 - 8 năm. 

- Bị cáo Nguyễn Công Lang (cựu giám đốc Công ty Quản lý nhà Đà Nẵng): 9 - 10 năm. 

- Bị cáo Huỳnh Tấn Lộc (cựu tổng giám đốc Công ty Công nghệ phẩm Đà Nẵng): 2 - 3 năm. 

- Bị cáo Phan Ngọc Thạch (cựu tổng giám đốc Công ty Du lịch Đà Nẵng): 2 - 3 năm. 

- Bị cáo Trần Phi (cựu tổng giám đốc Công ty XNK Đà Nẵng): 2 - 3 năm. 

- Bị cáo Lê Anh Tuấn (nguyên tổng giám đốc Công ty Cung ứng Tàu biển Đà Nẵng): 2 - 3 năm. 

7 người bị đề nghị về tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai:

- Bị cáo Nguyễn Điểu (cựu giám đốc Sở Tài nguyên -  môi trường Đà Nẵng): 5 - 6 năm. 

- Bị cáo Trần Văn Toán (cựu phó giám đốc Sở Tài nguyên - môi trường Đà Nẵng): 4 - 5 năm. 

- Bị cáo Lê Cảnh Dương (cựu phó giám đốc Trung tâm Xúc tiến Đầu tư Đà Nẵng): 4 - 5 năm. 

- Bị cáo Nguyễn Văn Cán (cựu chánh văn phòng UBND Đà Nẵng): 3 - 4 năm. 

- Bị cáo Đào Tấn Bằng (cựu phó chánh văn phòng UBND Đà Nẵng): 3- 4 năm. 

- Bị cáo Nguyễn Viết Vĩnh (cựu trưởng phòng Quản lý đô thị): 3 - 4 năm. 

- Bị cáo Nguyễn Đình Thống (cựu giám đốc Công ty Quản lý và Khai thác đất Đà Nẵng): 4 - 5 năm.

Dân mua nhà đất trong 2 dự án 12.000 tỉ của Vũ 'nhôm': Xử lý sao?

TTO - Không 'sổ đỏ', không hộ khẩu... Nhiều người dân mua đất, nhà ở trong một số dự án liên quan đến Vũ 'nhôm' hiện rất lo lắng vì đã lỡ bỏ một số tiền lớn mua nhà tại đây. Các trường hợp này sẽ được giải quyết ra sao trong phiên tòa đang diễn ra?