Một góc công viên bến xe Phan Rang cũ ở phường Thanh Sơn, TP Phan Rang-Tháp Chàm - nơi xảy ra vụ tố cáo cưỡng chế - Ảnh: MINH TRÂN

Phó thủ tướng thường trực Trương Hòa Bình vừa đồng ý kiến nghị của Thanh tra Chính phủ về việc giao chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận chỉ đạo chủ tịch UBND TP Phan Rang-Tháp Chàm và chủ tịch UBND phường Thanh Sơn kiểm điểm, rút kinh nghiệm trong quản lý đất đai, tổ chức thực hiện xử lý vi phạm hành chính, ban hành các quyết định cưỡng chế không đúng quy định khi thực hiện dự án công viên bến xe Phan Rang cũ.

Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, đầu năm 2013, khi thành phố Phan Rang-Tháp Chàm thực hiện dự án công viên bến xe Phan Rang cũ với tổng diện tích 4.920m², hiện trạng có 34 hộ dân lấn chiếm 772m² đất xung quanh làm mái che buôn bán (trong đó có 12 hộ không đồng ý trả lại đất lấn chiếm cho dự án).

Thời gian này, ông Trần Minh Nam là chủ tịch UBND TP Phan Rang-Tháp Chàm (nay là bí thư Thành ủy Phan Rang-Tháp Chàm) đã không xem xét đến nguồn gốc, quá trình quản lý, sử dụng đất của các hộ dân để đối chiếu các quy định pháp luật, chỉ đạo UBND phường Thanh Sơn thực hiện các bước xử lý vi phạm, buộc tháo dỡ trả lại hiện trạng ban đầu, nếu các hộ dân không chấp hành thì cưỡng chế.

Cũng theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, ông Mạc Như Hân - chủ tịch UBND phường Thanh Sơn (nay đã chuyển công tác khác) - trong quá trình thực hiện, không xem xét đầy đủ các kiến nghị, quyền và lợi ích hợp pháp của các hộ dân, đã bác đơn khiếu nại, đồng thời ra 12 quyết định áp dụng các biện pháp cưỡng chế.

Các hộ dân không đồng ý cách giải quyết của phường, gửi đơn lên UBND TP Phan Rang-Tháp Chàm tố cáo ông Mạc Như Hân.

Tại đây, ông Trần Minh Nam, chủ tịch UBND TP Phan Rang-Tháp Chàm, đã chỉ đạo thanh tra và kết luận: "Chủ tịch UBND phường Thanh Sơn ban hành các quyết định cưỡng chế đối với 12 hộ dân là đúng trình tự, quy định pháp luật".

Không đồng ý kết luận của thành phố, 12 hộ dân đã gửi đơn tố cáo ông Trần Minh Nam lên UBND tỉnh Ninh Thuận.

UBND tỉnh đã chỉ đạo thanh tra và kết luận cấp dưới làm đúng.

Không đồng ý với kết luận này, 12 hộ dân tiếp tục gửi đơn tố cáo tới Thủ tướng Chính phủ.

Thanh tra Chính phủ kết luận 34 hộ dân quanh khu vực bến xe Phan Rang tuy có lấn chiếm phần diện tích đất từ năm 1975 và làm mái che kiên cố từ năm 1985, nhưng chính quyền không lập biên bản xử lý, ngăn chặn. Các hộ dân đã sử dụng phần đất lấn chiếm ổn định, không có tranh chấp cho đến khi thực hiện dự án.

Vì vậy căn cứ khoản 6, điều 8, nghị định 197/2004/NĐ-CP của Chính phủ thì các hộ dân lấn chiếm đất bến xe sử dụng ổn định trước ngày 15-10-1993, khi thực hiện dự án, Nhà nước phải xem xét bồi thường hoặc hỗ trợ về đất cho các hộ dân.

Việc chủ tịch UBND TP Phan Rang-Tháp Chàm và chủ tịch UBND phường Thanh Sơn bác đơn khiếu nại, tố cáo của các hộ dân là không có cơ sở và phải thu hồi các biên bản vi phạm hành chính, quyết định cưỡng chế, đồng thời phải nghiêm túc kiểm điểm, rút kinh nghiệm trong công tác quản lý đất đai.