Đó là nội dung được nêu từ chương trình Dân hỏi - Chính quyền trả lời tháng 8-2024, do HĐND tổ chức sáng 18-8. "Luật Đất đai 2024 - Quyền lợi, nghĩa vụ người dân - Trách nhiệm chính quyền" là chủ đề của chương trình tháng này.

Vi phạm hành chính về đất đai có giảm theo luật mới?

Tại chương trình, ông Đỗ Văn Bạn - bí thư chi bộ khu phố 11, phường Long Thạnh Mỹ, TP.HCM - đặt vấn đề Luật Đất đai năm 2024 liệu có làm giảm các vi phạm hành chính về đất đai?

Đồng thời ông cũng trăn trở về dự thảo bảng giá đất gần đây của UBND TP. “TP đã nghiên cứu thực hiện những gì để xây dựng bảng giá đất mới sát với giá thị trường và bảng giá đất mới được sử dụng cho mục đích gì và tác động như thế nào đến người dân?”, ông Bạn nói.

Với câu hỏi này, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM Nguyễn Toàn Thắng cho biết Luật Đất đai năm 2024 sẽ làm giảm các hành vi vi phạm hành chính về đất đai. Bởi theo ông, luật mới đã tăng hơn số lượng hành vi bị nghiêm cấm (Luật Đất đai năm 2024 quy định 11 hành vi, còn trong Luật Đất đai năm 2013 quy định 10 hành vi).

Ngoài ra, số lợi nhuận bất hợp pháp từ vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai phải nộp vào ngân sách nhà nước sẽ tăng lên, điều này mang tính chất răn đe rất cao. Do đó số lượng hành vi vi phạm chắc chắn sẽ bị tác động rất nhiều.

Đối với bảng giá đất, ông Thắng cho rằng TP rất thận trọng, dù hết thời gian lấy ý kiến nhân dân vào 26-7 vừa qua nhưng TP cũng đã tổ chức thêm các hội nghị lắng nghe để tiếp thu, nhận phản biện về nội dung này.

Sở sẽ tiếp thu đầy đủ, sau đó Hội đồng thẩm định bảng giá đất TP sẽ độc lập thẩm định. Khi hội đồng thẩm định thông qua, sở sẽ tiếp thu, hoàn chỉnh, trình Sở Tư pháp thẩm định trước khi trình UBND TP ban hành quyết định.

Theo quy định, bảng giá đất là căn cứ để tính nghĩa vụ tài chính khi thực hiện các thủ tục cho 12 đối tượng. Bảng giá đất điều chỉnh sẽ tác động đến các đối tượng khi thực hiện nghĩa vụ tài chính như nộp tiền sử dụng đất, nộp thuế, nộp lệ phí, nộp tiền xử phạt vi phạm hành chính.

Liên quan đến bảng giá đất, luật sư Nguyễn Văn Hậu, phó chủ nhiệm Đoàn luật sư TP.HCM, nêu ý kiến từ khi có thông tin TP sắp ban hành bảng giá đất mới, lượng người dân làm thủ tục liên quan đến chuyển mục đích sử dụng đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất rất nhiều.

Tuy nhiên những ngày qua, nhiều hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất của người dân TP.HCM nộp từ ngày 1-8 (Luật Đất đai 2024 có hiệu lực) đang bị “treo”. Các cơ quan thuế quận, huyện và TP Thủ Đức vẫn tiếp nhận hồ sơ nhưng chưa thể tính tiền sử dụng đất phải nộp.

Ông thắc mắc nếu hiện nay người dân nộp hồ sơ đầy đủ thì khi nào mới được giải quyết? Thời gian dự kiến để hoàn thành việc tính tiền sử dụng đất là khi nào và điều này sẽ tác động ra sao đến tiến độ thực hiện các thủ tục đất đai?

Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM cho hay việc nộp hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất nếu UBND cấp tỉnh có điều chỉnh bảng giá đất từ 1-8 thì phải áp dụng bảng giá mới.

Tuy nhiên TP.HCM vừa rồi chưa ban hành bảng giá đất mới và UBND TP đã báo cáo Thủ tướng để có hướng dẫn đối với các tỉnh thành hiện nay đang gặp phải khó. Dù vậy việc này không làm ách tắc hồ sơ, các cơ quan đang thụ lý giải quyết hồ sơ thì phải giải quyết hồ sơ.

Quy định tại Luật Đất đai 2024 có làm tăng giá nhà ở xã hội?

Cũng tại chương trình, cử tri Thanh Lê đặt vấn đề Luật Đất đai năm 2024 có tác động đến các dự án nhà ở xã hội và làm tăng giá hay không? 

Phó giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM Huỳnh Thanh Khiết cho biết Luật Đất đai 2024 có một số nội dung tạo điều kiện thuận lợi hơn, mở hơn cho chủ đầu tư và cơ quan quản lý nhà nước trong quá trình triển khai thực hiện.

Ông dẫn chứng tại điều 33 quy định trường hợp Nhà nước giao đất để thực hiện dự án nhà ở xã hội, trong trường hợp được miễn hoặc giảm tiền sử dụng đất thì có quyền và nghĩa vụ như trường hợp không được miễn hoặc không được giảm tiền sử dụng đất.

Còn về giá nhà ở xã hội, theo ông Khiết, nhà ở xã hội được miễn tiền sử dụng đất, nhưng quan trọng nhất là cơ cấu giá thành để tạo nên được nhà ở xã hội đó. 

Như nghị định số 100 năm 2024 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở về phát triển và quản lý nhà ở xã hội, quy định lãi định mức nhà ở xã hội là 10%. 

Trong dự án nhà ở xã hội thì chủ đầu tư có 20% để kinh doanh và không hạch toán vào 80% còn lại. Điều này khác hoàn toàn so với luật cũ.

Mặt khác, tổng chi phí đầu tư xây dựng phần diện tích nhà ở xã hội bao gồm các chi phí đầu tư xây dựng của dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội. 

Như vậy cơ cấu giá bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở xã hội liên quan đến đất đai là có tính chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư (nếu có), trong khi việc bồi thường Luật Đất đai 2013 và 2024 đều được thực hiện theo cơ chế thị trường nên chưa đủ cơ sở để xác định Luật Đất đai 2024 có làm tăng giá nhà ở xã hội hay không.

Cơ quan thuế TP.HCM chờ hướng dẫn tính tiền sử dụng đất theo Luật Đất đai 2024

Cơ quan thuế ở các quận, huyện và TP Thủ Đức (TP.HCM) đang chờ được hướng dẫn cách tính nghĩa vụ tài chính, trong đó có tiền sử dụng đất theo Luật Đất đai 2024.