Phiên khai mạc Kỳ họp thứ hai, Quốc hội khóa XIV sáng 20-10 - Ảnh: Chinhphu.vn

Theo Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, đại đa số cử tri và nhân dân cả nước tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước qua việc tập trung triển khai nghị quyết của Đảng, của Quốc hội về kế hoạch phát triển kinh tế, xã hội 5 năm 2016-2021.

Bên cạnh đó, cử tri và nhân dân vẫn còn những băn khoăn, lo lắng về một số vấn đề như: nền kinh tế đất nước phát triển chưa thực sự bền vững, năng suất lao động còn thấp và tăng chậm; việc thực hiện tái cơ cấu nền kinh tế còn chậm; tình trạng ô nhiễm môi trường chưa có nhiều chuyển biến tích cực; tội phạm, tệ nạn xã hội, tham nhũng, lãng phí chưa được đẩy lùi; ùn tắc giao thông và ngập úng nặng khi có mưa lớn tại TP Hà Nội, mưa lớn và triều cường tại TP.HCM và một số tỉnh, thành phố khác có xu hướng gia tăng ảnh hưởng tiêu cực đến sản xuất và đời sống của người dân.

Bức xúc về môi trường và tham nhũng

Trong báo cáo của mình, ông Nguyễn Thiện Nhân nêu 7 nhóm ý kiến, kiến nghị của cử tri như hoạt động của Quốc hội, công tác điều hành của Chính phủ; sản xuất kinh doanh và an sinh xã hội; y tế và đảm bảo an toàn thực phẩm; giáo dục, đào tạo và việc làm; bảo vệ môi trường; an ninh trật tự, an toàn giao thông; phòng, chống tham nhũng, lãng phí.

Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân cho biết: “Cử tri và nhân dân bất bình trước việc ông Trịnh Xuân Thanh, nguyên chủ tịch HĐQT Tổng công ty cổ phần Xây lắp dầu khí Việt Nam, mặc dù làm thua lỗ hàng ngàn tỉ đồng của Nhà nước nhưng vẫn được bổ nhiệm giữ các chức vụ quan trọng tại Bộ Công thương, UBND tỉnh Hậu Giang”.

Theo ông Nguyễn Thiện Nhân, ”ông Thanh đã bị khởi tố bị can” nhưng cử tri và nhân dân đề nghị Đảng và Nhà nước tiếp tục đẩy mạnh phòng chống tham nhũng, lãng phí, có những giải pháp quyết liệt, mạnh tay hơn nữa trong đấu tranh chống tham nhũng, nhất là những vụ tham nhũng lớn, có biểu hiện “lợi ích nhóm”, gây hậu quả nghiêm trọng, làm suy giảm niềm tin của nhân dân.

Về công tác bảo vệ môi trường, ông Nhân cho biết cử tri và nhân dân hoan nghênh Chính phủ đã công bố kịp thời các chính sách hỗ trợ, MTTQ Việt Nam vận động các cá nhân và tổ chức phối hợp kịp thời hỗ trợ cho người dân bị ảnh hưởng bởi hạn hán, xâm nhập mặn và thực hiện các biện pháp ứng phó với biến đổi khí hậu.

Tuy nhiên, cử tri và nhân dân vẫn rất bức xúc trước tình trạng khai thác bừa bãi khoáng sản, đặc biệt là nạn khai thác cát không phép, trái pháp luật tiếp tục hoành hành, gây tác động xấu đến môi trường, gây sạt lở nghiêm trọng dọc các bờ sông. Việc chặt phá, hủy hoại rừng có tổ chức và chống người thi hành công vụ vẫn diễn ra thường xuyên và ngày càng phức tạp.

Chủ tịch MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân trình bày trình bày Báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân. - Ảnh: Chinhphu.vn

Theo ông Nhân, Đoàn chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, từng báo cáo trước Quốc hội về tình trạng này: “Nhân dân ở xã biết, chính quyền ở xã, ở huyện, ở tỉnh biết, người dân khốn đốn, tài nguyên quốc gia bị cướp phá, môi trường bị hủy hoại nghiêm trọng nhưng chủ tịch xã, bí thư Đảng ủy xã, chủ tịch huyện, bí thư huyện ủy, chủ tịch tỉnh, bí thư tỉnh ủy đã chỉ đạo như thế nào, tác dụng thực tế đến đâu để chấn chỉnh tình trạng trên.

MTTQ Việt Nam đã hai lần kiến nghị với Chính phủ vào năm 2013, 2014 và ba lần báo cáo trước Quốc hội vào năm 2015, 2016. Thủ tướng Chính phủ nhiều lần trực tiếp chỉ đạo các bộ, ngành và chính quyền địa phương, thế nhưng các vi phạm pháp luật của lực lượng khai thác cát và chặt phá rừng không phép, trái pháp luật vẫn tiếp tục một cách công khai.

Cử tri và nhân dân cho rằng nạn “cát tặc”, “lâm tặc” xảy ra công khai trong thời gian dài mà không bị xử lý chính là biểu hiện, là địa chỉ của “lợi ích nhóm”.

Đề nghị Chính phủ quyết liệt chỉ đạo và có biện pháp triệt để chấm dứt tình trạng một số ít người công khai vi phạm pháp luật, cướp phá tài nguyên quốc gia, phá hoại môi trường gây hậu quả nghiêm trọng lại không sợ hàng triệu người dân sẵn sàng bảo vệ luật pháp, không sợ chính quyền nhân dân, không sợ Đảng”.

Liên quan đến hiện tượng cá chết hàng loạt ở miền Trung, Chủ tịch MTTQ Nguyễn Thiện Nhân cho rằng các cơ quan chức năng đã xác minh, kết luận, công bố công khai về nguyên nhân dẫn đến hiện tượng hải sản chết hàng loạt do Công ty TNHH gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh gây ra. Công ty phải có trách nhiệm khắc phục hậu quả sự cố môi trường và giải quyết đền bù cho người dân.

Chính phủ đã hỗ trợ khẩn cấp cho người dân bị thiệt hại ở 4 tỉnh miền Trung. “Tuy nhiên, cử tri và nhân dân tiếp tục kiến nghị việc đền bù cần kịp thời, chính xác và minh bạch. Các cơ quan chức năng sớm kết luận cụ thể về mức độ an toàn của nước biển, hải sản. Tiếp tục khắc phục ô nhiễm môi trường biển. Giám sát chặt chẽ hoạt động của công ty đã vi phạm. Thực hiện hỗ trợ khám, chữa bệnh cho người dân bị ảnh hưởng.

Có chính sách hỗ trợ ngư dân, doanh nghiệp bị thiệt hại và có giải pháp phù hợp giải quyết việc làm, chuyển đổi nghề nghiệp để ổn định cuộc sống cho người dân bị ảnh hưởng. Cử tri và nhân dân cũng cho rằng nhà đầu tư vi phạm đã nhận lỗi và nhận trách nhiệm trước nhân dân, nhưng đến nay vẫn chưa có cơ quan, tổ chức và cá nhân nào trong hệ thống quản lý nhà nước có liên quan đứng ra nhận lỗi và chịu trách nhiệm”.

5 kiến nghị của MTTQ Việt Nam

Chia sẻ và đồng tình với tâm tư, nguyện vọng và những ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân cả nước, Đoàn chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam trân trọng đề nghị Quốc hội, Chính phủ và lãnh đạo các tỉnh, thành phố nghiêm túc xem xét, tiếp thu. Đồng thời, Đoàn chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam có 5 kiến nghị.

Thứ nhất, đề nghị Quốc hội tiếp tục đổi mới để nâng cao chất lượng công tác xây dựng pháp luật, nâng cao chất lượng các chính sách và văn bản pháp luật được ban hành. Kiên quyết không để xảy ra tình trạng văn bản luật được ban hành có nhiều sai sót hoặc có những quy định không phù hợp với thực tiễn.

Đề nghị Quốc hội tăng cường giám sát có trọng tâm, trọng điểm đối với những vấn đề bức xúc mà cử tri và nhân dân đã kiến nghị với sự tham gia của MTTQ Việt Nam. Có biện pháp xử lý trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân né tránh hoặc không thực hiện nghiêm túc những kiến nghị xác đáng của cử tri và nhân dân.

Thứ hai, để nâng cao chất lượng và hiệu quả phòng chống tham nhũng, đề nghị cả hệ thống chính trị khẩn trương quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm túc nghị quyết Hội nghị lần thứ tư Ban chấp hành Trung ương Đảng (Khóa XII) về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng.

Ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, trong đó, tập trung vào 4 nhóm nhiệm vụ, giải pháp đã được trung ương đề ra.

Thứ ba, đề nghị Chính phủ khẩn trương rà soát lại quy hoạch và kiểm tra việc thực hiện quy hoạch, hoạt động của các trung tâm nhiệt điện than trong cả nước.

Thứ tư, đề nghị chính quyền thành phố Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh khẩn trương rà soát lại tất cả các quy hoạch có liên quan tới giao thông và chống ngập úng; dự báo tình hình ùn tắc giao thông và ngập úng từ nay tới 2021 - 2025, làm rõ các phương án giải quyết vấn đề ùn tắc giao thông và ngập úng, nhu cầu đầu tư từ nay đến năm 2021 để báo cáo Quốc hội, Chính phủ và thông báo rộng rãi cho nhân dân biết để chia sẻ và góp sáng kiến cùng chính quyền, đồng thời giám sát việc thực hiện.

Thứ năm, đề nghị Chính phủ và UBND các tỉnh, thành phố phối hợp và tạo điều kiện để MTTQ Việt Nam tiếp tục thực hiện có hiệu quả các chương trình giám sát đang thực hiện, đồng thời trong năm 2017 sẽ triển khai giám sát việc thực hiện nghị quyết số 29-NQ/TW, Hội nghị lần thứ tám Ban chấp hành Trung ương Đảng (Khóa XI) về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế.