Đây là đợt công nhận bảo vật quốc gia đầu tiên của cả nước. 30 hiện vật, nhóm hiện vật cũng là đại diện tiêu biểu cho các thiết chế văn hóa kéo dài hàng ngàn năm.

Phóng to

Du khách nước ngoài xem thạp đồng Đào Thịnh (văn hóa Đông Sơn) tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia - Ảnh: Việt Dũng

Trong số các bảo vật quốc gia, có tới năm hiện vật đại diện của văn hóa Đông Sơn cách nay

2.000-2.500 năm như trống đồng Ngọc Lũ, trống đồng Hoàng Hạ, thạp đồng Đào Thịnh, tượng đồng hai người cõng nhau thổi khèn, cây đèn đồng hình người quỳ. Champa với nền văn hóa rực rỡ cũng có năm hiện vật trở thành bảo vật: tượng Phật Đồng Dương, tượng nữ thần Devi, tượng bồ tát Tara, đài thờ Mỹ Sơn E1, đài thờ Trà Kiệu.

Bên cạnh đó, các hiện vật như ấn đồng, bình gốm, tượng Phật, cửu đỉnh... thuộc các triều đại phong kiến VN Lý - Trần - Lê rồi đến nhà Tây Sơn, nhà Nguyễn cũng được công nhận. Đáng chú ý, ba hiện vật thuộc nền văn hóa Óc Eo cũng đã trở thành bảo vật quốc gia: tượng thần Vishnu, tượng Phật Lợi Mỹ, tượng thần Surya.

10 trong số 30 bảo vật quốc gia là các hiện vật, nhóm hiện vật thuộc thế kỷ 20 gắn liền với quá trình tìm đường giải phóng dân tộc của Chủ tịch Hồ Chí Minh và hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ. Tác phẩm Đường kách mệnh, Ngục trung nhật ký, bản thảo Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến, bản thảo Lời kêu gọi đồng bào và chiến sĩ cả nước, Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trở thành bảo vật quốc gia.

Ngoài ra, danh sách này còn có chiếc máy bay MiG 21 F96 trong trận Điện Biên Phủ trên không, sổ trực ban chiến dịch Hồ Chí Minh, xe tăng T54B số hiệu 843 tiến vào dinh Độc Lập...

30 bảo vật này hiện nằm rải rác tại các bảo tàng trong cả nước. Chiếm số lượng nhiều nhất là Bảo tàng Lịch sử quốc gia với 12/30 bảo vật. Ngoài ra, các bảo tàng như Bảo tàng Lịch sử Hồ Chí Minh, Bảo tàng Điêu khắc Champa (Đà Nẵng), Bảo tàng Lịch sử quân sự cũng có nhiều hiện vật được công nhận. Cá biệt, có một số hiện vật được lưu giữ tại các di tích như tượng Phật A Di Đà thời Lý tại chùa Phật Tích và tượng Phật nghìn mắt nghìn tay tại chùa Bút Tháp (tỉnh Bắc Ninh).