Đứa trẻ đang cười được cho là Hamza bin Laden, con trai của trùm khủng bố Osama bin Laden. Tấm ảnh được chụp từ năm 2001 này là bằng chứng duy nhất về sự tồn tại của con trai trùm khủng bố - Ảnh: AP

"Hãy chuẩn bị sẵn sàng để trừng phạt những kẻ báng bổ đức tin", đoạn băng ghi âm phát ra một giọng nói trầm ấm nhưng chuyển tải thông điệp cứng rắn trên trang mạng ủng hộ Al-Qaeda. 

Hamza bin Laden, 28 tuổi, con trai cưng của trùm khủng bố Osama bin Laden làm người ta dựng tóc gáy khi nghe những lời lẽ đe dọa, hô hào tấn công như thế người cha quá cố của hắn đang vọng về từ địa ngục, báo Washington Post viết.

Đoạn băng ghi âm được đăng lên mạng chỉ 2 tuần trước vụ đánh bom ở Manchester (Anh) khiến hàng chục người thiệt mạng, kêu gọi tấn công châu Âu và Bắc Mỹ để trả thù cho những trẻ em Syria thiệt mạng vì không kích.

Được chuẩn bị để làm thủ lĩnh

Cho tới bây giờ, các thông tin và hình ảnh của kẻ được cho là con trai - thủ lĩnh mới nổi của Al-Qaeda rất ít.

Khác với người cha Osama thường hay xuất hiện trong các video tuyên truyền cực đoan, không một tấm ảnh nào của Hamza xuất hiện trên mạng, ngoại trừ một tấm ảnh chụp thời niên thiếu.

Y được tin là đã kết hôn, có 2 con và đang lẩn trốn tại một vùng rừng núi nào đó ở biên giới tây bắc Pakistan.

Những gì người ta biết được về Hamza đến từ các đoạn băng ghi âm của y và tài liệu thu được trong cuộc đột kích tiêu diệt cha hắn ở Pakistan năm 2011.

Chúng bao gồm các lá thư Hamza gửi cho cha và những tài liệu cha hắn chỉ đạo bọn tay chân cách chu cấp cho hắn ăn học. Điều này cho thấy hai cha con bin Laden đã bị chia cắt trong một thời gian dài.

Là con thứ 15 trong số gần 20 đứa con của Osama, Hamza là con trai duy nhất của trùm khủng bố với bà vợ thứ ba Khairiah Sabar. Bà này được cho là có quan hệ họ hàng xa với dòng dõi của nhà tiên tri Muhammad.

Thuở thiếu thời, Hamza sống cùng cha mẹ ở Saudi Arabia, sang Sudan rồi Afghanistan nơi Osama bắt đầu tập hợp lực lượng và tổ chức mạng lưới khủng bố.

Vụ tấn công ngày 11-9-2001 nhắm vào trái tim nước Mỹ đã đưa Al-Qaeda và kẻ đứng đầu nó trở thành mục tiêu số 1 của Mỹ. Hamza cùng mẹ và một số anh chị em khác được đưa sang Iran - nơi Osama tin rằng sẽ an toàn khỏi các cuộc không kích của quân đội Mỹ.

Đầy hận thù và hiếu chiến

Hamza hiểu được những việc cha y đã làm và thể hiện ý chí, tham vọng từ rất sớm. Một người bạn thời niên thiếu của Hamza kể: "Cậu ta rất thông minh và lanh lợi, giỏi cưỡi ngựa y như cha. Khi cha mẹ Hamza muốn cậu ấy tránh xa các cuộc chiến, cậu ấy đã tranh cãi lại họ".

Những năm tuổi 20, Hamza được tin là vẫn còn lẩn trốn ở Iran nhưng bị quản thúc. Y đã viết thư cho cha, thể hiện sự thất vọng và ý chí muốn cầm súng chiến đấu, trở thành một "chiến binh thánh chiến" chống lại phương Tây.

Nỗ lực đó đã được trùm khủng bố hồi đáp trước khi y bị biệt kích Mỹ tiêu diệt. Khi cả gia đình Osama bin Laden đến trú tại trại Abbottabad ở Pakistan, người ta chỉ thấy thiếu một người: Hamza.

Theo lệnh của trùm khủng bố, Hamza được tách riêng và đưa đến một nơi an toàn với ý định gửi sang Qatar học tập.

"Hamza là một Mujahideen (chiến binh thánh chiến). Nó có cùng suy nghĩ và những trăn trở với họ. Hamza có thể liên lạc và tương tác tốt với một số nước Hồi giáo", Osama viết trong một lá thư gửi cho tay chân thân cận.

Một bức hình của Osama bin Laden xuất hiện trong cuộc biểu tình chống Mỹ ở Pakistan năm 2011 - Ảnh: Reuters

Thế hệ Al-Qaeda 2.0

Năm 2015, tức bốn năm sau cái chết của Osama bin Laden, Phó thủ lĩnh Al-Qaeda Ayman al-Zawahiri bắt đầu dọn đường cho Hamza lên nắm quyền.

Gã trai trẻ mới 26 tuổi khi đó được Zawahiri gọi là "con sư tử của Al-Qaeda" đã tuyên bố sẽ tiến hành thánh chiến, gieo rắc kinh hoàng từ Washington đến Paris.

Các chuyên gia nhận định việc đẩy Hamza lên khi còn trẻ sẽ giúp Al-Qaeda thu hút thêm một lượng lớn các tay súng Hồi giáo trẻ tuổi - những người vẫn còn ngưỡng mộ Osama bin Laden nhưng xem Al-Qaeda là một tổ chức lỗi thời so với nhóm Nhà nước Hồi giáo (IS).

Một năm sau, Hamza công bố một đoạn băng ghi âm dài 21 phút để tưởng nhớ và tuyên bố trả thù cho người cha quá cố. "Nếu các người nghĩ sẽ không phải trả giá cho tội ác mà các người đã gây ra ở Abbottabad, các người đã lầm rồi. Các người sẽ phải trả giá rất đắt cho chuyện này".

Ayman al-Zawahiri (trái) và Osama bin Laden họp bàn tại một căn cứ ở Afghanistan năm 1998 - Ảnh: CNN

Các chuyên gia về chủ nghĩa khủng bố nhận định Al-Qaeda dưới thời Hamza chắc chắn sẽ rất khác. Không chủ trương chỉ trích hay cạnh tranh ảnh hưởng với tổ chức khủng bố mới nổi IS theo cách thủ lĩnh Zawahiri thường hô hào, Hamza tránh làm phật lòng những người ủng hộ IS với niềm tin rằng đến một lúc nào đó họ sẽ gia nhập Al-Qaeda.

Điều này cho thấy Hamza là kẻ rất có đầu óc suy nghĩ trong bối cảnh các khu vực do IS kiểm soát tại Trung Đông đang dần bị thu hẹp trước các đòn tấn công của quân đội các nước.

"Al-Qaeda đang nhân lúc IS bị tấn công để tập hợp lực lượng, đánh bóng để các phần tử thánh chiến thấy như một lựa chọn thay thế mới. Ở Trung Đông, ngoài Al-Qaeda ra thì còn có lựa chọn nào tốt hơn nữa không?", một quan chức Mỹ phụ trách vấn đề Trung Đông giấu tên nói với báo Washington Post.

Khác với người cha quá cố, Hamza không chủ trương tổ chức các cuộc tấn công khủng bố quy mô lớn hay có sự chuẩn bị kỹ lưỡng. Y kêu gọi những kẻ theo y, ủng hộ Al-Qaeda tiến hành "thánh chiến" bất kỳ nơi đâu, khi nào bằng bất cứ thứ gì miễn là "nó đủ tốt".

Tuy nhiên, theo Washington Post, việc Hamza từ chối công khai các hình ảnh hiện tại cho thấy y và gia đình có thể đang lo sợ cho sự an nguy của bản thân. Nó cũng khiến việc xây dựng hình tượng thủ lĩnh Al-Qaeda, điều cha y đã rất thành công, nay trở nên khó khăn dưới thời Hamza.

"Những người trung thành với Al-Qaeda và chống IS vẫn đang tìm kiếm nguồn cảm hứng tấn công, họ thấy Hamza có thể khơi gợi được điều đó. Nhưng đối với giới trẻ bây giờ, cần phải làm nhiều hơn nữa chứ không chỉ đưa ra băng ghi âm và một tấm hình cũ rích", chuyên gia Steven Stalinsky thuộc Viện nghiên cứu truyền thông Trung Đông (Mỹ) nói với Washington Post.