Vẫn là cục máu đông, mảng xơ vữa, xuất huyết, làm hẹp  tắt dòng máu não, nhưng theo ngôn ngữ giao thông thì TIA chỉ là ùn ứ, nhúc nhích được và giải tỏa nhanh, ngược lại hoàn toàn tắt tị với đột quỵ.

Chỉ ùn ứ nên TIA nhẹ ngàn cân so với stroke ở chỗ  không kéo dài ( <24 giờ), nhất là không di chứng. Hoàn hồn sau TIA, người ta lại  sân sẩn như không.

Tuy vậy, về triệu chứng, TIA và đột quỵ như nhau. Cả hai đều tự cáo bằng FAST kinh điển (Face- mặt, miệng  méo, Arm -tay chân một bên yếu liệt,  Speech - nói ngọng, phát âm không rõ và Time- đột ngột).

Chả thế, TIA  còn được gọi  là “đột quỵ...không thành”, “đột quỵ tự cải thiện”, hay súc tích hơn là một mini stroke.

Bỏ qua nhân thân, việc đáng bàn là giá trị của mini stroke. Thẳng đuột thì TIA là cú ...đấm trượt của đột quỵ, nạn nhân mệnh lớn nên cục máu đông  tự vỡ ra giờ chót.  Nhẹ lòng hơn  thì TIA là  một cảnh báo đỏ gửi đến người cao số. 

Cho lên bàn cân nhắc nhỡ ngàn cân này. Theo sách, đổ đồng chừng 1/3 mini stroke, sau rốt sẽ  dính “big stroke” trong chừng ½ đến 1 năm sau đó!  

Chuyện là có cách nào xí xóa khoản “chạy đâu cho thoát” này không? Nói kiểu bóng đá , TIA là thẻ vàng thì làm sao  không nhận thẻ đỏ tương đương?    

Trả lời là vừa có vừa không!

Những thứ an bài, không hoặc rất ít cơ hội biến chuyển là tuổi tác (> 55 tuổi), tiền sử TIA gia đình (có người bị TIA hay stroke), bệnh hồng cầu liềm... Nôm na, huyết khối trong người các stroke trượt đã  bày sắp đâu đó rồi, chỉ chờ gió Đông.

Ngược lại, may mắn có khá nhiều buông chụp giúp các TIA hủy “vé” stroke, ít ra kéo dài hàng đợi. Đó là những can thiệp huyết áp, cholesterol, tim mạch (tim bẩm sinh, suy tim, nhịp tim), bệnh động mạch cảnh (thiếu máo não), động mạch ngoại vi (suy giãn tĩnh mạch chi dưới...), tiểu đường, homocysteine (acid amin cứng thành mạch) ,béo phì, thuốc lá, rượu, muối, vận động...

 Mini stroke cho thấy sự đáng sợ của đột quỵ, cả khi trượt, nó vẫn không cho nạn nhân nhiều cơ hội tránh cú tiếp theo, một thẻ vàng tương đương thẻ đỏ trực tiếp. Lần nữa cho thấy sự quan trọng của phòng tránh, đừng để nước đến chân mới nhảy, với tai biến mạch máu não.