Phóng to

Khi hay tin người ta “mặc váy” cho sưa, cảm giác của nhiều người là ngao ngán - ngao ngán cho tình hình trật tự, trị an ở giữa thủ đô và ngao ngán bởi ý tưởng ngớ ngẩn của ai đó. Còn lúc “váy” được tháo ra, cảm giác cũng không khá hơn, bởi mọi việc đang diễn ra quá khôi hài! Nhưng đây đâu phải lần đầu: nhiều tháng trước, để giữ sưa người ta từng... đóng đinh sắt vào thân sưa để chống những lưỡi cưa tử thần của bọn “sưa tặc”! Kết quả: sưa chưa bị đốn đã héo rũ ra. Đúng là tối kiến vĩ đại!

Thật khó hiểu vì sao để bảo vệ sưa (thật ra dùng từ “giữ” chính xác hơn), người ta lại bình thản và vô tư đưa ra những “sáng kiến” kỳ quặc như vậy! Hình dung những hàng cây trên phố được quấn một lớp thép to đùng - hình dạng vuông có, tròn có nhôm nhoam - đã thấy bực bội, nhức mắt. Vậy mà cái ý tưởng quái lạ của ai đó vẫn được thực hiện bất chấp yếu tố thẩm mỹ, điều vốn cần cho đời sống và rất cần cho một đô thị.

Nhưng tại sao phải đóng đinh sưa, “mặc váy” cho sưa mới là điều cần suy gẫm. Không thể hình dung giữa lòng một đô thị văn minh, giữa lòng thủ đô của một quốc gia văn hiến với rất nhiều khu phố văn hóa, công dân văn hóa mà cây xanh có thể bị đốn gục để bán lấy tiền. Năm 2009 từng có vụ bọn “sưa tặc” dùng dây thép khóa cửa nhà dân để ra tay thịt cây sưa. Đã từng có vụ bị người dân phát hiện, những kẻ cướp sưa đã có hành vi đe dọa. Không thể đòi kẻ cướp dịu dàng, kẻ côn đồ mực thước nhưng câu hỏi đau đáu ở đây là: tại sao giữa một cộng đồng có luật pháp, có kỷ cương mà những chuyện ngang ngược như thế vẫn nhan nhản xảy ra khiến người lành khiếp sợ?

Câu chuyện “mặc váy” cho sưa khiến người viết liên tưởng đến sự kiện lễ hội hoa anh đào cũng ở thủ đô: sau lần đầu bị ngắt hoa bẻ cành, giẫm đạp không thương tiếc, các lần sau ban tổ chức lễ hội đã làm hàng rào sắt cho hoa và quanh mỗi gốc hoa còn có những anh vệ sĩ chuyên nghiệp khoanh tay gìn giữ! Hỡi ơi, thưởng lãm nỗi gì nữa, hoa ơi là hoa!

Đó là những hình ảnh trung thực nhất thể hiện sự bất lực của trật tự kỷ cương và thể hiện cao nhất ý thức cộng đồng quá kém. Khi ý thức đạo đức xã hội không lên án mạnh mẽ việc ai đó ngắt cành hoa nơi công cộng làm của riêng cho mình thì danh sách những người thích biến của công thành của tư ngày càng dài ra hơn. Việc đó làm cho người ta ích kỷ. Nhiều người như vậy sẽ hình thành một cộng đồng ích kỷ, bàng quan và đó là môi trường màu mỡ cho cái gian, cái ác tác oai tác quái.

Để bảo vệ sưa, một mặt kỷ cương phải được thực thi nghiêm khắc; những người thực thi kỷ cương cũng phải làm việc với tinh thần trách nhiệm cao, theo nghĩa bảo vệ, gìn giữ cây quý chứ không chỉ giữ cho khỏi mất là tròn trách nhiệm. Đồng thời, hình phạt dành cho kẻ xấu phải đủ sức răn đe, đúng mực. Mặt khác - và trên hết, căn cơ hơn hết - là xây dựng một cộng đồng văn minh, văn hóa, biết tôn trọng cái chung và có tinh thần hào hiệp, trượng nghĩa.

Trước một cộng đồng như vậy, cái xấu không thể nào tác oai tác quái và cuộc sống sẽ bớt đi những điều lố bịch!