Bộ Giao thông vận tải cho biết như vậy trong tin gửi báo chí tối 9-8 về kết quả kiểm tra ban đầu sự việc ngập cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây tại km25+419.

Bộ Giao thông vận tải nhận định cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây tuyến mới, đi sát sông Phan có dòng chảy quanh co, thượng lưu có đập sông Phan nên chế độ thủy văn rất phức tạp.

Để xác định nguyên nhân, trách nhiệm và đề xuất các giải pháp một cách khách quan, khoa học, cẩn trọng, Bộ Giao thông vận tải đã cử đoàn công tác gồm các cơ quan chuyên môn, đơn vị xây lắp, đơn vị tư vấn, chuyên gia thủy văn có kinh nghiệm tổ chức kiểm tra thực tế hiện trường, đánh giá chi tiết điều kiện địa hình, thủy văn thượng lưu và hạ lưu khu vực ngập, rà soát hồ sơ khảo sát, thiết kế.

Trên cơ sở báo cáo của chủ đầu tư và kết quả kiểm tra thực tế rà soát, đánh giá của các chuyên gia cho thấy:

Quá trình thi công, các đơn vị đã thực hiện theo đúng hồ sơ thiết kế được duyệt, đảm bảo yêu cầu về chất lượng.

Về khẩu độ cống vị trí ngập, đơn vị tư vấn thiết kế đã điều tra khảo sát mực nước lũ lịch sử cao nhất vào năm 1992 tại vị trí cống ngang đường cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây ở km25+419 là 43,14m. Từ đó tính toán thiết kế cống với khẩu độ 2,5 x 2,5m đáp ứng yêu cầu thoát nước của lưu vực tự nhiên phía thượng lưu.

Tại thời điểm xảy ra ngập, mặc dù lượng mưa chưa đạt tới tần suất tính toán nhưng cao độ đã lên đến 45,23m, cao hơn đỉnh lũ lịch sử, là yếu tố bất thường cần phải nghiên cứu, làm rõ.

Nguyên nhân ngập: đoạn tuyến cao tốc nằm sát sông Phan, phía thượng lưu có đập sông Phan cách vị trí ngập 8,6km. Các đập nói chung sau khi đưa vào vận hành, dòng chảy phía hạ lưu thường có biến đổi. Sau khi kiểm tra, các chuyên gia đánh giá lòng sông, suối từ vị trí cống về phía hạ lưu cầu sông Phan có hệ thực vật xâm lấn, bồi lắng làm thu hẹp dòng chảy, gây dềnh ứ nước cục bộ dẫn đến mực nước tại khu vực cống dâng cao, gây ngập đường.

Các chuyên gia thống nhất đánh giá cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây là tuyến mới, khu vực tuyến đường đi qua tại thời điểm khảo sát dân cư thưa thớt, việc điều tra số liệu thủy văn khó khăn, tư vấn chưa lường hết được việc thu hẹp dòng chảy phía hạ lưu cống dẫn đến dềnh ứ nước cục bộ.

Các chuyên gia cũng đều thống nhất đánh giá việc tính toán cao độ thiết kế theo tần suất P = 1% (100 năm có lũ cao như thế một lần) tại vị trí cống mà chưa xét đến mực nước dềnh là trách nhiệm của đơn vị tư vấn mặc dù không phải là lỗi cố ý.

Về giải pháp xử lý, trước mắt, các chuyên gia đề xuất cần tổ chức thanh thải các chướng ngại vật lòng sông từ vị trí cống về phía hạ lưu cầu sông Phan để tăng khả năng thoát nước và hạ thấp cao độ mực nước dềnh tại vị trí cống.

Giải pháp này có chi phí thấp, có thể thực hiện ngay và chủ đầu tư (Ban quản lý dự án Thăng Long) đang chỉ đạo thực hiện hoàn thành trong tháng 8-2023. Toàn bộ chi phí thực hiện do tư vấn chi trả.

Do chế độ thủy văn khu vực hạ lưu các đập thường rất phức tạp, để đảm bảo ổn định công trình lâu dài, chủ đầu tư cần thuê đơn vị tư vấn đầu ngành để khảo sát tính toán, xây dựng mô hình toán cho toàn bộ khu vực. Từ đó xác định mực nước tương ứng với tần suất thiết kế của dự án.

Căn cứ cao độ mực nước tính toán và các số liệu đảm bảo toàn diện, khoa học, có tính chính xác cao, sẽ xem xét, quyết định giải pháp. Trường hợp cần thiết, có thể nâng cao độ đường đỏ khu vực ngập nếu cao độ tính toán cao hơn cao độ tuyến hiện tại.

Phó thủ tướng yêu cầu khắc phục tình trạng ngập cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây

Phó thủ tướng Trần Hồng Hà giao bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải cử tổ công tác kiểm tra, đánh giá các nguyên nhân gây ngập đường cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây và đề xuất giải pháp khắc phục.