Bệnh viện điều trị COVID-19 ở Hà Nội - Ảnh: NAM TRẦN

Ngày 30-12, Thanh tra Chính phủ ban hành kết luận việc mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế, sinh phẩm, kit xét nghiệm, vắc xin, thuốc phòng, chống dịch COVID-19 tại Bộ Y tế.

Nội dung đáng chú ý của kết luận là cơ quan thanh tra đã chuyển thông tin ba vụ việc liên quan mua sắm, mượn thiết bị chống dịch có dấu hiệu vi phạm pháp luật. Trong đó có vụ việc nhiều gói thầu do Công ty Tài Lộc cung cấp cho các bệnh viện thuộc Bộ Y tế "có dấu hiệu lợi dụng dịch bệnh nâng giá cao bất thường".

Theo kết luận, trong giai đoạn 2020-2021, dịch bệnh COVID-19 bùng phát, Bộ Y tế được giao thực hiện nhiều nhiệm vụ, trong đó phải đảm bảo cơ số thuốc, trang thiết bị phục vụ phòng, chống dịch.

Để đáp ứng nhiệm vụ phòng, chống dịch bệnh, Bộ Y tế đã có nhiều văn bản chỉ đạo, phê duyệt kế hoạch đáp ứng với từng cấp độ dịch, yêu cầu các bệnh viện tuyến trung ương rà soát thuốc, máy móc…

Gây hiểu nhầm giá thiết bị do bộ công bố

Tuy nhiên, qua kiểm tra tại Bộ Y tế, cơ quan thanh tra phát hiện nhiều thiếu sót, sai phạm trong công tác quản lý và tổ chức mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế, sinh phẩm, kit xét nghiệm, vắc xin và thuốc phòng, chống COVID-19.

Theo kết luận, việc thẩm định, phê duyệt giá gói thầu và phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu của Bộ Y tế đối với một số gói thầu có dấu hiệu vi phạm điều 360 Bộ luật hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017.

Những gói thầu bị thanh tra liệt kê vi phạm gồm: Hệ thống nội soi phế quản, model CV-170 của Hãng Olympus tại Bệnh viện Trung ương Huế, Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên; Máy X-quang di động kỹ thuật số, model FRD Nano/DR-XD1000 của Hãng Fujifim tại Bệnh viện Phổi Trung ương, Bệnh viện Trung ương Huế.

Bộ Y tế bị thanh tra kết luận đã ban hành một số văn bản thông báo giá sinh phẩm, trang thiết bị y tế chẩn đoán xét nghiệm vi rút SARS-CoV-2 nội dung không rõ ràng về thông tin "tham khảo" và thông tin "giá công bố" tại phụ lục văn bản. Việc này có thể dẫn đến việc hiểu đây là giá doanh nghiệp công bố hoặc giá cũng có thể là giá Bộ Y tế công bố.

Theo thanh tra, trang thiết bị y tế không phải mặt hàng do Nhà nước quản lý giá nên việc công bố giá bán "không thuộc nhiệm vụ, quyền hạn quản lý nhà nước của Bộ Y tế".

Lợi dụng dịch bệnh nâng giá cao bất thường

Kết quả thanh tra cho thấy Công ty TNHH thương mại và dịch vụ kỹ thuật Tài Lộc trúng nhiều gói thầu của các bệnh viện thuộc Bộ Y tế với quy mô và giá trị lớn. Tuy nhiên sau khi trúng thầu, công ty không trực tiếp mua từ đơn vị nhập khẩu hoặc đơn vị ủy quyền, mà mua qua nhiều đơn vị trung gian để cung cấp cho các bệnh viện.

Theo thanh tra, việc mua bán lòng vòng qua nhiều khâu trung gian trên dẫn đến giá thiết bị y tế bị nâng cao. "Đa số đơn giá thiết bị y tế trong hợp đồng của Công ty TNHH thương mại và dịch vụ kỹ thuật Tài Lộc với các bệnh viện cao gấp khoảng từ 2-3,1 lần đơn giá nhập khẩu sau thuế", kết luận nêu.

Theo Thanh tra Chính phủ, việc bán các thiết bị với giá cao trên "có dấu hiệu lợi dụng dịch bệnh COVID-19 để nâng giá bán cao bất thường". Thanh tra đã chuyển thông tin vụ việc sang Bộ Công an để điều tra.

Cùng với đó, Thanh tra chuyển thông tin sang Bộ Công an để điều tra việc mượn hàng hóa, mua sắm của Viện Pasteur TP.HCM trong giai đoạn 2020-2021 có dấu hiệu vi phạm quy định pháp luật; đồng thời trong đó có một số doanh nghiệp cho Viện Pasteur TP.HCM mượn hàng hóa, nhập khẩu hàng…

Vụ việc thứ ba bị chuyển điều tra là việc thẩm định, phê duyệt giá gói thầu và phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu của Bộ Y tế đối với một số gói thầu.

Cụ thể là các gói thầu mua sắm các thiết bị: Hệ thống nội soi phế quản, model CV-170 của Hãng Olympus; Máy X-quang di động kỹ thuật số, model FRD Nano/DR-XD1000 của Hãng Fujifim. Theo Thanh tra, việc thẩm định, phê duyệt giá các gói thầu này có dấu hiệu vi phạm quy định pháp luật.

Có dấu hiệu nâng giá chênh lệch đấu thầu 41 tỉ đồng cho ba thiết bị do Sở Y tế TP.HCM làm chủ đầu tư

Thanh tra Chính phủ phát hiện nhiều thiết bị phục vụ phòng chống dịch COVID-19 do Sở Y tế TP.HCM làm chủ đầu tư có dấu hiệu nâng giá từ vài trăm triệu lên đến gần 20 tỉ. Tại một số bệnh viện cũng có gói thầu bị nâng giá hơn 20 tỉ.