Mới đây, Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Thiện Nhân có buổi gặp mặt đội ngũ trí thức, nêu ra những lợi thế, thách thức, cơ hội của TP và đặt ra những vấn đề mà đội ngũ trí thức của TP.HCM - cũng như của cả nước - cần chung tay giải quyết để phát huy hết các tiềm năng, lợi thế của mình.

Trong những năm qua, việc khai thác và huy động lực lượng trí thức này cho sự phát triển của TP vẫn còn ở mức rất khiêm tốn. Mà một trong các nguyên nhân là do thiếu sự chỉ đạo, điều phối của một cơ quan quản lý nhà nước trên địa bàn, đã không phát huy hiệu quả nguồn lực của các trường. 

Do đó, việc thiết kế một cơ chế để huy động trí thức đồng hành với TP.HCM giải quyết những vấn đề hằng ngày trong tiến trình phát triển trở nên ngày càng cấp thiết.

Việc thành lập hội đồng hiệu trưởng các trường đại học trên địa bàn TP thời gian qua có thể xem là một trong các cơ chế để trí thức TP góp trí tuệ và sức lực của mình trong tiến trình này.

Hội đồng là nơi có tiếng nói và hành động để xây dựng, phản biện và đối thoại chính sách phát triển kinh tế - xã hội với cơ quan quản lý cao nhất của TP. Đồng thời, các trường nhanh chóng nắm bắt được nhu cầu của TP để định hướng đào tạo nhân lực, nhân tài và các chương trình nghiên cứu mà TP đặt hàng.

Ngoài ra, hội đồng là nơi tiếp nhận thông tin về nhu cầu đào tạo từ các doanh nghiệp trên địa bàn thông qua cuộc họp giữa hiệp hội các doanh nghiệp và hội đồng hiệu trưởng, góp phần làm cho công tác đào tạo nhân lực sát với nhu cầu doanh nghiệp.

Hội đồng hiệu trưởng là nơi các trường trao đổi thông tin về nhu cầu, mối quan tâm, chia sẻ kinh nghiệm và nguồn lực của nhau, tránh cho các trường không trùng lặp trong đầu tư về chương trình, giáo trình cũng như lựa chọn đề tài nghiên cứu khoa học. 

Nhờ đó, nguồn lực được tập trung để giải quyết những vấn đề mà TP cũng như cả nước đặt ra trong điều kiện nguồn lực còn hạn chế.

Tuy nhiên, kinh nghiệm cho hay để cơ chế huy động trí thức vận hành thực chất, hiệu quả đòi hỏi sự chỉ đạo sát sao từ Thành ủy, UBND TP và hội đồng hiệu trưởng phải có một bộ phận thường trực tác chiến chuyên nghiệp, nghĩ ra việc, đôn đốc, sắp xếp và điều phối hiệu quả, thường xuyên giữ thông tin liên lạc giữa các trường và với TP. 

Đồng thời, giữa các trường cần duy trì văn hóa hợp tác vì lợi ích của các bên và của cộng đồng.

Huy động trí thức đồng hành với TP giải quyết những vấn đề kinh tế - xã hội, khai thác hiệu quả cơ chế đặc thù thông qua hội đồng hiệu trưởng do UBND TP.HCM lãnh đạo và điều phối có thể xem là mô hình quản lý tri thức hiệu quả.

Mô hình này có thể lan tỏa, nhân rộng đến các TP lớn khác, tạo ra sức phát triển mới cho giáo dục đại học, đóng góp tích cực vào quá trình phát triển địa phương và của vùng.