Cứ đến mùa gió chướng là tết sắp về

Đối với đứa trẻ nít vô tư là tôi ngày xưa, cơn gió như đang nhào lộn reo vui chào đón mùa xuân về. Đây cũng là lúc chuẩn bị đón Tết.

TTO - Nhằm ghi lại những nét đẹp về cái Tết cổ truyền của dân tộc, chia sẻ những suy nghĩ, trăn trở trong thời khắc giao mùa thiêng liêng, từ hôm nay Tuổi Trẻ Online mở thêm chuyên mục 'Tết của tôi'. Kính mời bạn đọc tham gia.

Ba tôi bắt đầu đón tết bằng việc…sửa nhà. Căn nhà này ba má mua được sau khi đã trải qua nhiều lần thuê nhà hết chỗ này sang chỗ khác. Căn nhà nhỏ nằm sát mé sông bên cạnh bến Lở. Gọi như thế vì bờ sông này hay bị lở.

Nhà chỉ có một phần ba nằm trên mặt đất. Phần còn lại là nhà sàn dựa vào "cột sạn" được chống đỡ bằng các cột gỗ xiêu vẹo cắm xuống đáy sông. Mấy cây cột này sau một năm ngâm mình dưới nước cứ đến tết thì y như răng sắp rụng. Nên tết cũng là dịp để ba đại tu lại căn nhà: thay những cây cột hư mục, lợp lại mái nhà, đóng lại vách…

Ba tôi làm nghề thợ đồng chuyên gò các thùng xăng xe bị móp, hàn vá lại cửa, vách xe đò xe tải bị rỉ sét, bị móp méo…nên chẳng lạ gì khi sau mấy lần "cải tạo" căn nhà sàn vốn có vách lá mái lá đã dần biến thành mái tôn, vách tôn. Vào mùa gió chướng mái tôn lại bị gió giật kêu lạch cạch thành một khúc nhạc chào xuân rất rộn ràng.

Gần tết cũng là mùa nước rong, nhà hay bị ngập. Tép con, cá con lội đầy trong nhà. Chúng tôi hay dùng thau để vớt tôm cá. Những con tép con trong veo lội lúc nhúc trong thau là trò giải trí không chán của mấy anh chị em.

Cứ mỗi mùa tết, trong căn nhà mé sông đó, chúng tôi lại được nghe những câu chuyện về Ba, về Má, về Út, về Ngoại. Có một lần sắp tết Ba kể: Hồi đó tết tao đòi quần áo mới bà Nội mày cứ gạt tao: chưa tết đâu con. Tới chừng tết qua hồi nào hỗng hay.

Khi trên bờ bắt đầu có mùi tết thì dưới sông không khí tết lại càng đến gần. Những ngày ấy tôi hay dậy sớm, khi bà Ngoại và dì Út dậy nấu khoai lang để ngoại đem ra bán trước rạp hát gần nhà.

Bếp nằm sau nhà, nhìn ra sông. Tôi hay ngồi im lặng cạnh anh Hai, cũng dậy sớm học bài bên ánh lửa, ngắm nhìn những con chim bay lượn bắt cá trên sông. Đôi khi tôi cũng tò mò lắng nghe xem anh Hai đang học bài gì.

Có một bài tôi rất thích thú và nhớ đến tận bây giờ. Đó là bài vạn vật nói về đời sống con ếch. Ếch đẻ trứng, trứng nở thành con nòng nọc rồi sau mới thành con ếch (thật là ngộ nghĩnh).

Tôi dậy sớm không chỉ vì bấy nhiêu việc đó. Tôi đang chờ mặt trời ngoi từ rặng dừa bên kia sông lên. Cảnh mặt trời mọc trên sông thật đẹp. Và chút nữa thôi những chiếc ghe chở bông sẽ đi ngang qua khúc sông lấp lánh ánh mặt trời. Bông được chở từ thôn quê đem ra chợ thị xã bán tết.

Càng cận tết các ghe đi ngang càng nhiều hơn, rộn rã hơn. Từng chiếc ghe chở hoa, ở giữa cắm một tàu dừa nước làm buồm lộng gió, nườm nượp trôi về phía trước, lướt qua "vũng mặt trời" trên sông.

Tôi vào đại học, ra trường, rồi đi làm xa nhà, có gia đình con cái, khi con tim trĩu nặng ưu phiền, ghé về mái nhà xưa vào một mùa gió chướng, thèm được một mình ngồi yên bên bờ sông, được trở về ngày xưa cũ, nơi có những chiếc thuyền hoa trôi qua vũng sáng lấp lánh trên sông, chở tuổi thơ đến xứ sở thần tiên với đầy ắp những ước mơ sáng trong và giản dị.