Hành khách đeo khẩu trang phòng dịch viêm phổi cấp tại một ga tàu điện ngầm ở Hong Kong ngày 22-1 - Ảnh: AP

Theo Đài CNN (Mỹ), dù biểu dương thành tựu của các nhà nghiên cứu Trung Quốc chỉ trong vài tuần đã bản đồ hóa được bộ gen của chủng virus corona mới, các chuyên gia cố vấn của CDC Mỹ vẫn chỉ ra thực tế hiển nhiên của việc thiếu những cứ liệu cơ bản về dịch tễ học liên quan tới việc những ai đang bị nhiễm chủng virus mới và cách thức lây lan của nó.

Chưa rõ cơ chế lây lan

Bác sĩ William Schaffner, giám đốc y khoa của Quỹ quốc gia về các bệnh truyền nhiễm, cố vấn lâu năm của CDC, nói: "Tôi không muốn hạ thấp các đồng nghiệp Trung Quốc, nhưng khi thông tin không được trình bày rõ ràng, bạn sẽ phải thắc mắc".

Dịch viêm phổi cấp do chủng virus corona mới đã lây lan rất nhanh. Ngày 31-12-2019, ca bệnh đầu tiên được báo cáo lên Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tới 3-1 đã có 44 người bệnh tại Trung Quốc. Chưa đầy 3 tuần sau đó, số người nhiễm đã là 830, dịch bệnh đã lan ra 7 quốc gia và vùng lãnh thổ khác ngoài Trung Quốc, 25 người đã chết.

Theo các cố vấn của CDC, vì chưa có văcxin phòng ngừa chủng virus mới này nên các nỗ lực phòng ngừa của y tế cộng đồng như phát hiện sớm các ca bệnh, thiết lập nguyên tắc cách ly ngăn dịch là rất quan trọng.

Tuy nhiên, cái khó trong tình thế hiện nay là không biết cần phải cách ly những ai và nên cách ly trong bao lâu vì giới y khoa vẫn chưa biết bao nhiêu người đã nhiễm bệnh này và nguy cơ họ có thể truyền bệnh cho người khác là trong bao lâu.

"Thông tin này là đặc biệt quan trọng. Nó cho quý vị biết cách nên kiểm soát dịch như thế nào và nên lo lắng vì những vấn đề gì và với những ai", bác sĩ Paul Offit, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm ở trẻ em tại Trường y khoa Perelman thuộc ĐH Pennsylvania, cũng là một cố vấn lâu năm của CDC, chia sẻ quan điểm.

Tại cuộc họp báo ở Bắc Kinh ngày 23-1, ông Li Bin, phó chủ nhiệm Ủy ban Y tế quốc gia Trung Quốc (NHC), nói Trung Quốc "cam kết công khai mọi thông tin cũng như tích cực trao đổi và hợp tác với quốc tế" trong quá trình phòng chống dịch viêm phổi cấp; dù vậy, theo quan điểm của giới chuyên gia là cố vấn của CDC, tới nay vẫn còn quá thiếu những thông tin cơ bản liên quan dịch bệnh.

Quá nhiều câu hỏi chưa được giải đáp

Ngày 23-1, nhà chức trách Trung Quốc đã trình bày với các quan chức cấp cao của WHO những thông tin dịch tễ học mới, cho thấy tình trạng gia tăng số ca nhiễm bệnh, số ca nghi nhiễm, các tỉnh bị ảnh hưởng dịch và tỉ lệ người chết vì dịch viêm phổi cấp.

Họ cũng trình bày về các ca nhiễm bệnh "thế hệ thứ tư" ở Vũ Hán, có nghĩa một người nhiễm bệnh đã có thể lây truyền virus cho người thứ hai, người thứ hai này lại truyền bệnh cho người thứ ba và người thứ ba tiếp tục truyền cho người thứ tư.

Họ cũng báo cáo về các ca nhiễm bệnh "thế hệ thứ hai" bên ngoài thành phố Vũ Hán cũng như một số cụm dịch bên ngoài tỉnh Hồ Bắc.

Nhưng các cố vấn của CDC cho rằng như thế vẫn là chưa đủ. Vẫn còn những thông tin rất cụ thể khác về tình trạng lây lan của chủng virus corona mới ở Vũ Hán chưa được làm rõ.

Chẳng hạn, trong số hơn 600 ca nhiễm bệnh, bao nhiêu người đã nhiễm virus corona từ việc tiếp xúc với động vật tại khu chợ đầu mối hải sản ở Vũ Hán, bao nhiêu người đã nhiễm bệnh từ những người đã ở khu chợ đó?

Trong số những người chưa từng tới khu chợ này, họ có phải là những người thân trong gia đình của những người bị nhiễm bệnh tại chợ không, hay họ là những đồng nghiệp ngồi làm việc cạnh nhau tại công sở?

Hay là họ không hề quen biết ai bị bệnh và không biết mình đã nhiễm bệnh từ đâu?

Chưa hết, hãy nhìn vào chuỗi lây nhiễm, những người bệnh đang lây nhiễm bệnh cho người khác ở thời điểm nào: trước/trong khi phát lộ các triệu chứng bệnh hay sau khi họ đã bình phục?

Buổi họp báo ngày 23-1 sau cuộc họp thứ hai của WHO về dịch viêm phổi cấp do chủng virus corona mới gây ra tại Geneva, Thụy Sĩ - Ảnh: REUTERS

Thông tin thiếu đồng nhất

Trả lời được tất cả những câu hỏi liên quan như vừa nêu sẽ giúp nhà chức trách quyết định được khoảng thời gian cần thiết để cách ly người bệnh, cũng như biết cần phải cách ly những ai để theo dõi các triệu chứng có thể phát sinh.

"Chúng ta cần phải hiểu rõ cách thức lây lan của căn bệnh này", bà Patricia Stinchfield, phó chủ tịch Quỹ quốc gia về các bệnh truyền nhiễm (Mỹ), một cố vấn của CDC, nói.

"Chúng ta cũng muốn biết những triệu chứng bệnh là gì và những ai đang bị bệnh nặng hay nhẹ. Bao nhiêu người đã nhập viện, bao nhiêu người đang phải nằm ở phòng chăm sóc tích cực", bà giải thích.

Một quan chức của WHO cho biết ông hiểu rõ sự mệt mỏi trong tình thế thiếu những thông tin cơ bản về dịch tễ học. Nhưng theo ông, có thể một số nhân viên của CDC đã biết được câu trả lời cho một vài vấn đề vừa nêu, nhưng chưa chia sẻ những thông tin đó với các cố vấn của CDC và công chúng nói chung.

Trong khi đó, tiến sĩ David Heymann, chủ tịch của nhóm tư vấn chiến lược và kỹ thuật về các bệnh lây nhiễm nguy hiểm của WHO, cho rằng ngay từ khi mới phát sinh dịch bệnh viêm phổi cấp ở Vũ Hán, đôi khi các tổ chức khác nhau lại biết được những thông tin không giống nhau.

"CDC có thể đã tiếp cận với những thông tin mà WHO không tiếp cận được và ngược lại", ông nói.

Theo ông Schaffner, bác sĩ chuyên về bệnh truyền nhiễm tại Trung tâm y khoa ĐH Vanderbilt (Mỹ), một cố vấn khác của CDC, nhìn chung giới phụ trách y tế cộng đồng càng nắm được nhiều thông tin càng tốt. "Bạn càng biết được nhiều, bạn càng có thể xác định và và kiểm soát vấn đề toàn diện hơn", ông nói.

Những điểm đáng chú ý từ 17 trường hợp đầu tiên chết vì viêm phổi cấp

TTO - Trường hợp đầu tiên chết vì bệnh viêm phổi cấp ở Vũ Hán có vài điểm phổ biến ở những người đã chết vì bệnh này: người bệnh đã hơn 60 tuổi và thể trạng đang bệnh và yếu.