Cánh đồng bông dừa cạn - Ảnh: T.M.HỢP

Chuyện phim là cuộc đời của cô gái mồ côi tên Nương thích bông dừa cạn, mơ ước làm nên cái bánh của riêng mình. Sau chìm nổi đời thiếu nữ bị bội bạc ở xó chợ, em cũng tìm lại được hạnh phúc và nhào được cái bánh của nỗi nhớ tuổi thơ. Em đặt tên nó là bánh bông dừa cạn...

Dừa cạn trôi qua ấu thơ tôi như đọt cây ngọn cỏ bình thường vì người ta không chưng cúng, không cắm bình, không làm nước hoa, tinh dầu thiên nhiên gì được...

Lâu lâu ký ức bộ phim hồi lại khi thấy một cánh hoa quen thuộc mọc trơ trơ một bụi nhỏ. Ngó cánh hoa tím hồng run run, ngỡ sắp đứt rụng. Nhớ lại bộ phim để nhẩm lại cái tên bình dân nhà quê của nó.

Tháng năm bớt nắng, định rời Long Xuyên vì đã đắm đuối trong gió mát sông Hậu, nhưng cuối cùng chọn ở lại chở cô gái mang tên loài hoa Thiên Lý đi tìm vải Lãnh Mỹ A ở xứ lụa Tân Châu vì không nỡ để cô ấy rong ruổi một mình.

Qua phà Năng Gù, hít một hơi dài gió sông. Quẹo lên hướng Phú Tân, con đường miền Tây xôm tụ bóng người. Những rổ sơ ri, rổ xoài, ổi hái trong vườn bưng ra trước cửa bán cho người đi đường, nhiều khi nhìn khô vỏ vì ế ẩm.

Nắng đang lên thì thắng kít xe bởi một quang cảnh đẹp ngỡ ngàng... Một ruộng hoa dừa cạn đang mùa nở hồng rượm.

Đồng ruộng trăm ngàn gốc hoa phá vỡ hình ảnh mặc định trong ký ức tôi về những bụi dừa cạn cô lẻ. Dừa cạn nối dừa cạn nở bung tràn từ đầu lộ đến tận bờ sông. Len bước chân vào trong từng lối mòn nhỏ xíu cảm thấy những cánh hoa nhỏ khỏ vào da thịt.

Ngọn gió nhẹ như chiếc lược chải qua thảm hoa bồng bềnh. Vạn cánh hoa hồng lất phất theo nhịp gió làm mê mẩn rụng rời đôi chân.

Người chủ nhà, sống trên ngôi nhà sàn đặc trưng của vùng ngập nước, thong thả nhìn những người qua đường ghé chơi.

Chị trồng dừa cạn không phải để cho đẹp, cũng chẳng thu tiền chụp ảnh mười ngàn đồng một suất như cánh đồng tam giác mạch, cũng chẳng để làm thức ăn, bánh trái hay khâu vòng nguyệt quế bán cho du khách.

Chị trồng để làm thuốc. Người dân An Giang có bài thuốc mát gan bằng dừa cạn. Cả hoa cành rễ lá đem phơi khô nấu thuốc uống. Khi thấy hoa nở rực rỡ nhất, chị sẽ nhổ mang đi làm thuốc. Dừa cạn bình dị đã hóa thành thảo dược.

Người dân xứ Phú Tân nhiều khi không đủ tiền, không có thì giờ đi làm chuyện thiện thì tranh thủ trồng những góc dừa cạn để tặng cho những nhà bốc thuốc nam từ thiện. Coi như được làm phước từ những gốc hoa giản đơn, từ một chút rướn sức lao động.

Chị chủ nhà dặn đi nhè nhẹ để hoa bớt ngã giập, vì chị sắp nhổ gửi cho thầy thuốc nam. Tự dưng thấy những cánh hoa “thua về sắc, kém về hương” - như Nương tự sự trong phim Bông dừa cạn - hôm nay thêm vẻ đẹp rực rỡ kỳ lạ, thiện lành.

Giờ bất chợt gặp bụi dừa cạn là càng thương nhiều một đời hoa mỏng manh...