Giáo sư Arnold Wilkins làm việc tại Trường đại học Essex của nước Anh đã dành hơn 40 năm nghiên cứu những bệnh nhân bị chứng bệnh kỳ lạ này mà ông gọi là tripophobia – chứng sợ những cái lỗ.

Sao lại sợ những cái lỗ? 

Giáo sư Geoff Cole cũng ở Trường đại học Essex là một chuyên gia nghiên cứu lĩnh vực khoa học về thị giác cho rằng những hình ảnh gây ra triệu chứng trypophobia tương tự những hình ảnh tìm thấy trên các loài động vật có độc. Một số động vật có chất độc chết người trên thế giới như bạch tuộc đốm xanh, rắn hổ mang chúa, một vài loài bò cạp và nhện đều có những hình dạng họa tiết hoặc chấm tròn trên da. Người sợ những cái lỗ đã lưu giữ sự sợ hãi từ tổ tiên xa xưa (dù là phản ứng thái quá) nhưng bù lại họ tránh xa những gì có thể gây hại mà sống sót.

Các nhà khoa học nêu trên cho 286 người tham gia nghiên cứu xem ảnh những họa tiết đặt sát nhau, sau đó quan sát hoạt động não của họ thông qua thiết bị cộng hưởng từ. Kết quả 16% số người này sợ hãi và có sự oxy hóa trong não bộ cùng với sự quá tải ở trung tâm thị giác. Wilkins cho rằng nguyên nhân sâu xa của sự sợ hãi có cơ chế sinh học, trong máu họ bài tiết nhiều adrenalin giống như khi bị stress.

Những nỗi sợ lạ lùng

Có người nhìn thấy bong bóng xà phòng đã buồn nôn, nôn, chóng mặt, nhức đầu. Hầu như tất cả người bị chứng tripophobia đều có biểu hiện y như stress: nhịp tim nhanh, huyết áp tăng, vã mồ hôi, hơi thở dồn dập.

Nỗi sợ sẽ dai dẳng, không thể kiểm soát, xuất hiện cả trong giấc mơ. Đôi khi sinh ra những cơn hoảng loạn giống bệnh nhân tâm thần. Sợ những cái lỗ làm cho cuộc sống không khi nào bình yên, ảnh hưởng đến chất lượng sống.

Tuy nhiên ngành y chưa gọi chứng sợ những cái lỗ là “bệnh”, cũng không có trong danh sách bệnh tâm thần. Năm 2013, Wilkins cho rằng: “Trypophobia là một dạng ghê tởm hơn là nỗi sợ và do đó, nó là một dạng phản ứng tổng hợp thái quá trước các yếu tố có thể gây nguy hiểm. Những người có chứng trypophobia nhìn vào những hình ảnh cảm thấy ghê tởm, nhịp tim sẽ tăng lên, hỗn loạn hơn và hoạt động tại phần nào não xử lý thị giác sẽ tăng cao”.

Loại bỏ chứng tripophobia

Nếu bạn bị chứng sợ những cái lỗ, việc đầu tiên là tập làm quen với những vật thể đó. Trước hết là tập thổi bong bóng xà phòng, thấy chúng vỡ ra, vô hại. Dần dần làm quen với những chiếc áo chấm bi, áo họa tiết da rắn, rồi tập nhìn vào ống nước, thấy nước chảy ra. Tiếp đến bạn sờ vào chúng, thấy chúng đâu có gì ghê gớm, cũng chẳng gây đau cho bạn. Bạn có thể tự ổn định bằng cách tập yoga hoặc tập thiền.

Nhiều người sẽ hỏi “có thuốc gì chữa chứng sợ những cái lỗ không?”. Bác sĩ chỉ dùng thuốc an thần khi bạn nhìn thấy những cái lỗ mà hoảng sợ, run rẩy, la hét, thậm chí ngất lịm. Còn lại những bạn chỉ thấy “ghê ghê” thì tốt nhất là nên tiếp xúc và làm quen để thấy chúng không có gì đáng sợ hay đáng ghê tởm.