2h ngày 15-7 (giờ VN) sẽ diễn ra trận chung kết Euro 2024 giữa Tây Ban Nha và Anh trên sân vận động Olympiastadion (Berlin). Trọng tài bắt chính sẽ là ông Francois Letexier (người Pháp).

Tình cảm chọn Tây Ban Nha

Ở cuộc bình chọn trước trận đấu của Sportsmole, 65% người hâm mộ tin tưởng Tây Ban Nha (TBN) sẽ vô địch. Kết quả đó phản ánh chất cảm xúc khi xem bóng đá. Tuyển Anh có nhiều ngôi sao hơn, tính truyền thông cuốn hút hơn và dân số của họ cũng đông hơn Tây Ban Nha. Nhưng tại Euro 2024, Tây Ban Nha là đội chơi đẹp mắt nhất.

Với 13 bàn thắng sau 6 trận, TBN cùng Đức là hai đội bóng hiếm hoi duy trì được hiệu suất 2 bàn/trận xuyên suốt Euro. TBN đáng nể hơn vì họ rơi vào một bảng đấu rất nặng khi có Ý và Croatia, đồng thời đã chạm trán hàng phòng ngự chắc chắn của Pháp ở bán kết. 4/6 trận đấu của thầy trò HLV De La Fuente là đối mặt với các đại gia của châu Âu. Dù vậy, TBN vẫn luôn chơi tấn công, vẫn luôn chơi áp đặt đối phương.

Khi nói đến khái niệm "áp đặt thế trận", người hâm mộ nghĩ ngay về cách TBN kiểm soát trái bóng bằng những đường chuyền ngang và chuyền về - một lối bóng đá tẻ nhạt được họ duy trì suốt một thập niên qua. Nhưng tại Euro 2024, ông De La Fuente đã tạo nên một cuộc cách mạng.

Trong 2 trận thắng Croatia (3-0) và Đức (2-1), TBN là đội cầm bóng ít hơn. Trừ trận thắng đậm Georgia, TBN cũng không cầm bóng đến 60% ở các trận còn lại. Các áp đặt mà TBN triển khai tại Euro 2024 là cách họ triển khai tấn công toàn diện. Là cách họ tạo ra đột phá từ mọi vị trí, cũng như tìm kiếm bàn thắng ở mọi cá nhân. Nếu không tính phản lưới nhà, đã có đến 9 cầu thủ TBN ghi bàn tại Euro 2024.

Thêm vào đó là Pedri cùng Oyarzabal - những người chưa ghi bàn nhưng đã kiến tạo. TBN có tổng cộng 11 cầu thủ tham gia trực tiếp vào các bàn thắng, tròn trịa một đội hình. Con số tương ứng của tuyển Anh chỉ là 8. Trong tay HLV De La Fuente, TBN có thể tạo ra bàn thắng từ mọi nơi, mọi thời điểm và mọi cầu thủ. Kể cả trong những năm tháng hoàng kim (2008-2012), TBN cũng không tạo ra được nhiều cảm xúc đến thế.

Lý trí cho tuyển Anh cơ hội

Ngợi ca TBN nhưng cũng đừng bỏ quên tuyển Anh. Nếu De La Fuente tạo ra sự cách tân từ mặt chiến thuật, HLV Southgate lại cho thấy dũng khí ở việc lựa chọn cầu thủ.

Cụ thể, ông trao suất đá chính cho tiền vệ 19 tuổi Kobbie Mainoo từ vòng 16 đội và từng bước gặt hái quả ngọt nơi cầu thủ trẻ này. Ở trận gặp Hà Lan, quyết định thay người đưa Watkins - Palmer vào thay bộ đôi siêu sao Kane - Folden đã tạo nên chiến thắng mãn nhãn.

Southgate có thể gặp may mắn từ nhánh đấu, đối thủ cho đến những lần thoát thua ngoạn mục. Nhưng sự bùng nổ từ các siêu sao của tuyển Anh là yếu tố không thể chối cãi. Cả 3 trận vòng đấu loại trực tiếp, tuyển Anh đều vượt qua nhờ những khoảnh khắc siêu sao như vậy.

Đó là cú ngả người móc bóng tuyệt đẹp của Bellingham vào lưới Slovakia. Là pha solo sút xa hiểm hóc của Saka vào lưới Thụy Sĩ. Là cú vặn người dứt điểm đầy bất ngờ của Watkins trước Hà Lan. Trong cả 3 trận đấu đó, tuyển Anh đều thắng chung cuộc trong thế ngược dòng.

Nếu TBN tạo ra vẻ đẹp về khả năng tấn công tuyệt đối, nét đẹp của tuyển Anh lại đến từ tinh thần không bỏ cuộc. Và cả hai đều sở hữu những ngôi sao biết cách bùng nổ, biết ghi những tuyệt phẩm.

Đấu trí, đấu từng khoảnh khắc

Một điểm chung quan trọng của De La Fuente và Gareth Southgate là đều làm HLV tuyển trẻ quốc gia khá lâu. Với De La Fuente, ông nắm đội trẻ các lứa tuổi từ U17 đến U23 của Tây Ban Nha từ năm 2013 đến tận 2021. Southgate ít hơn, nhưng cũng nắm U21 Anh từ 2013 đến 2016.

Và những cầu thủ trẻ đang là thứ vũ khí lợi hại nhất mà hai HLV này mang đến trận chung kết. Fuente có trong tay "đôi cánh thiên thần" Nico Williams - Lamine Yamal. Còn với Southgate, ông đã có ba lần được cứu bởi những cầu thủ U23 như Bellingham, Saka và Palmer.

Ở một trận chung kết, lối chơi chặt chẽ thường lên ngôi, đặc biệt khi mỗi bên đều là dàn ngôi sao nhẵn mặt nhau tại các CLB lớn. Người TBN hết thảy đều quen mặt Bellingham, còn Rodri, Foden, Walker, Stones lại là đồng đội ở Man City...

TBN đã chơi tấn công xuyên suốt giải đấu. Không có lý do gì để HLV De La Fuente thay đổi phong cách của họ ở trận chung kết trước một tuyển Anh vốn cũng không phải phòng ngự quá chắc chắn. "Bò tót" hứa hẹn sẽ nhập cuộc bằng lối chơi kiểm soát và giàu tốc độ. Williams cùng Yamal vẫn chưa có dấu hiệu bị bắt bài. Đặc biệt, giờ đây nhạc trưởng của họ là Dani Olmo - có xu hướng đột phá nhiều hơn Pedri.

Điều HLV De La Fuente lo lắng nhất có lẽ không phải việc xuyên thủng hàng thủ đối phương, mà là những đòn "hồi mã thương" chất lượng từ tuyển Anh. Càng thi đấu, HLV Southgate càng cho thấy ông có nhiều ngòi nổ khó lường. Ngay cả khi bị dẫn bàn và bước vào phút 80, cơ hội lật ngược thế cờ của tuyển Anh vẫn rất lớn.

Lần gần nhất tuyển TBN và Anh chạm trán trong một giải đấu lớn là ở Euro 1996. Và giờ đây, hai đội bóng vốn không có nhiều duyên nợ sẽ bước vào trận chung kết hứa hẹn hấp dẫn bởi chất lượng của các ngôi sao.

Anh sẽ thắng ở hiệp phụ

Đây là nhận định của bình luận viên Ngô Quang Tùng với Tuổi Trẻ trước trận chung kết Euro 2024.

Theo tôi, cơ hội vô địch chia đều cho hai đội. Tây Ban Nha (TBN) có trình độ kiểm soát trận đấu rất cao. Khi cần, TBN có thể đẩy tốc độ trận đấu lên rất cao. Họ có nhiều phương án triển khai tấn công, luân chuyển bóng rất nhanh. Với cặp tiền vệ trung tâm lợi hại, hai tiền đạo cánh của TBN có lợi thế trong việc chiếm không gian và triển khai ý đồ tấn công. Khả năng kéo giãn đội hình phòng ngự của đối phương và chiếm lĩnh không gian của TBN là rất hay.

Những ngôi sao của tuyển Anh sẽ là một thách thức cho TBN. Ba trận đấu ở vòng loại trực tiếp, Anh đều bị thua trước và phải lội ngược dòng. Cho dù cách lội ngược dòng rất khác nhau, nhưng họ đều thể hiện được cái chất của mình. Hệ thống vận hành của Anh cũng ổn lên rất nhiều. Đặc biệt là tác động của HLV Southgate trong những giải pháp điều chỉnh nhân sự lẫn chiến thuật. Như việc đưa Phil Foden đá chếch bên phải, có xu hướng đá phía sau trung phong Harry Kane, đẩy Bellingham ra bên trái. Đây là điều làm cho lối chơi của Anh trở nên mượt mà hơn.

Nhưng vấn đề lớn của Anh là vị trí của hậu vệ Kieran Trippier. Nó sẽ là sự lo lắng khi Lamine Yamal (TBN) đang chơi ấn tượng. Hàng phòng ngự của Anh cũng cần phải được tính toán và bố trí hợp lý. Quan trọng là bộ ba tiền vệ Declan Rice - Foden - Bellingham của Anh phải kiểm soát được khu vực giữa sân khi đối đầu với Rodri - Fabian Ruiz - Olmo của TBN. Các tiền vệ của Anh phải đá thấp, chặt chẽ để khiến TBN phải chơi bóng bổng nhiều hơn, như thế sẽ phát huy được khả năng đánh chặn của các trung vệ Anh.

Tuyển Anh sẽ cố gắng đưa trận đấu vào thế giằng co, có thể là kéo dài đến hiệp phụ. Tôi dự cảm Anh có thể thay được dớp thất bại ở chung kết khi thắng ở hiệp phụ. Tôi muốn một danh hiệu vô địch cho Anh - điều đã lẩn tránh họ suốt 58 năm qua kể từ World Cup 1966.

HLV Southgate: Tôi không tin vào truyện cổ tích, nhưng tôi tin vào giấc mơ

HLV Gareth Southgate cho biết ông 'không phải là người tin vào truyện cổ tích mà là người tin vào giấc mơ', khi ông dẫn dắt tuyển Anh chuẩn bị đấu với Tây Ban Nha ở chung kết Euro 2024.