Xe máy leo lề trên đường Võ Văn Ngân, quận Thủ Đức, TP.HCM - Ảnh: NGUYỆT NHI

Một người chạy xe máy lên vỉa hè, hàng loạt người khác chạy theo, CSGT rất ít khi xử phạt hoặc phạt không xuể. Lâu dần trở thành thói quen xấu xí hàng chục năm.

Leo lề là hành vi rất khó coi nhưng không phải ai cũng lên tiếng phản ứng vì nhìn lâu quen mắt hoặc vì ngại "đụng chạm". Người vi phạm được nhắc có khi còn chửi bới cả người nhắc mình. Ý thức còn kém mới chạy xe máy lên vỉa hè, lý giải vậy có lẽ chưa đủ.

Ngoài chuyện ý thức cá nhân, đây còn là tính nghiêm túc của việc quản lý và thực thi pháp luật giao thông. Vì nhiều lý do, hành vi sai được làm ngơ, bỏ qua hành vi vi phạm thì luật có cũng như không. Luật và thực thi như hai mặt của một đồng tiền, không thể tách rời hay thực hiện nửa vời, lúc phạt lúc không.

Bạn có thể yên tâm đi bộ trên vỉa hè cùng xe máy chen lấn, lạng lách trên đó? Đây cũng chính là lý do mọi người sợ đi bộ trên vỉa hè, ngại cả việc đi xe buýt. Việc gì an toàn và có lợi cho trật tự giao thông, lợi cho số đông cần thực thi triệt để. 

Singapore là một điển hình có hệ thống luật mạnh, thực thi nghiêm, phạt nặng khi vi phạm ở nơi công cộng đã tạo môi trường giao thông an toàn. Chỉ gây cản trở giao thông của số đông như nghịch các thiết bị cảnh báo, qua đường không đúng chỗ (chứ chưa nói đến chạy xe lên vỉa hè), có thể sẽ bị phạt từ 2.000 SGD đến cả chục ngàn SGD kèm các chế tài khác như đánh roi, phạt tù.

Ở Malaysia, bất cứ công dân nào cũng có thể báo tin hoặc gửi hình ảnh vi phạm đến cơ quan chức năng, người vi phạm sẽ bị phạt nặng, kèm phạt lao động, công bố thông tin người vi phạm. Trung Quốc là nước lớn, đông dân nhất thế giới, dù đường phố đông xe nhưng hiếm trường hợp chạy xe lên vỉa hè.

Theo tôi, ngăn xe máy chạy lên vỉa hè cũng như đảm bảo an toàn giao thông cần có biện pháp mạnh. Đó là phạt nặng những trường hợp bị bắt quả tang và cả phạt qua hình ảnh. Tạm giữ phương tiện, tước bằng lái, buộc lao động cũng là những giải pháp răn đe nhắc nhở chung. 

Ngày nay hầu hết ai cũng có điện thoại thông minh có thể chụp hình, quay clip các trường hợp vi phạm gửi cơ quan chức năng. CSGT hãy quyết liệt, đừng làm ngơ trước các vi phạm, kể cả giờ cao điểm. Cũng nên tăng nặng mức phạt tất cả các vi phạm thường thấy như lấn tuyến, chạy ngược chiều, đi sai làn đường, chạy xe lên vỉa hè, dừng xe không đúng vạch, vượt đèn đỏ.

TTO - Không ít người nước ngoài đến du lịch hay sinh sống tại TP.HCM cho rằng việc đi bộ trên vỉa hè ở thành phố lớn nhất Việt Nam không an toàn hay thuận tiện, do một bộ phận người dân chạy xe máy leo lề khi kẹt đường.