Ông Vũ Khoan - Ảnh: N.Khánh

Chào đón 2016, chúng ta bước vào một năm đặc biệt của đất nước, năm có sự chuyển giao thế hệ lãnh đạo mới. Cùng với công tác nhân sự, Đại hội lần thứ XII của Đảng cũng sẽ quyết định đường hướng phát triển mới, và chắc chắn rằng chúng ta đều mong năm mới đem lại nhiều điều may mắn, an lành.

Trong bối cảnh tình hình kinh tế có nhiều khó khăn những năm qua, năm 2015 là một điểm sáng nếu nhìn vào các chỉ số vĩ mô như tốc độ tăng trưởng khá, lạm phát giảm xuống, xuất khẩu tiếp tục được duy trì, đầu tư nước ngoài vào tương đối tốt.

Bên cạnh những chuyển biến tích cực đó, tình hình chưa thể nói đã hết khó khăn, thậm chí có nhiều vấn đề đang đặt ra rất gay gắt.

Kinh tế tuy có khởi sắc nhưng chưa thật bền vững. Các lo ngại về ngân sách và nợ công vẫn còn đó.

Các hiệp định thương mại tự do quan trọng mà chúng ta đã tham gia thời gian qua mới dừng lại ở mức độ kết thúc đàm phán hoặc ký kết ban đầu, chưa đi vào thực hiện chính thức nên chưa thể đánh giá ngay được. Chính vì vậy 2016 sẽ là một năm bộn bề công việc, trong đó có nhiều việc không hề dễ dàng.

Quá trình tiến hành Đại hội Đảng toàn quốc, tiếp đó là bầu cử Quốc hội, bầu và phê chuẩn các chức danh lãnh đạo nhiệm kỳ mới, rồi bàn giao, sắp xếp công việc... chắc chắn mất nhiều thời gian. Phải có những nỗ lực ổn định nhanh tổ chức để làm việc vì thời gian không chờ đợi ai cả.

Chúng ta cần rút kinh nghiệm từ Đại hội XI, thông qua kế hoạch phát triển nhưng không lường trước được tình hình thế giới, đặt ra các chỉ tiêu không phù hợp, thành ra không bao lâu sau đại hội đã phải điều chỉnh.

Hiện nay tình hình thế giới đang diễn biến rất phức tạp cả về kinh tế và chính trị, cơ cấu kinh tế toàn cầu đã thay đổi, đi liền với đó là sự điều chỉnh chính sách và chiến lược của các nước, nếu kế hoạch phát triển của chúng ta không “khớp” với thế giới thì sẽ lâm vào cảnh tự làm khó mình.

Trong bức tranh tổng thể mấy năm vừa qua thì năm 2015 khá hơn, nhưng nhìn rộng ra toàn cuộc và dài hạn, chúng ta đang đứng trước những thách thức ngày càng lớn cả về bên ngoài và bên trong.

Bên ngoài, sự bất ổn của thế giới không bao giờ là điều tốt lành cho Việt Nam, đơn giản vì chúng ta đang ngày càng trở thành một bộ phận gắn chặt vào thế giới. Nếu thế giới như một bàn cờ rối loạn, chính sách đa dạng hóa, đa phương hóa của ta khai triển như thế nào và ta ứng xử ra sao khi các đối tác chiến lược quan trọng “có chuyện” với nhau?

Câu trả lời không hề đơn giản, nhưng trong mọi hoàn cảnh phải luôn giữ vững nguyên tắc đặt lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên hết, vì hòa bình, vì sự toàn vẹn lãnh thổ với một đường lối độc lập, tự chủ.

Bên trong, nhiều vấn đề kinh tế đáng lo, nhưng cái đáng lo hơn là xã hội, là phân hóa giàu nghèo, là các giá trị văn hóa đảo lộn, là trật tự xã hội, là an toàn vệ sinh thực phẩm, là an toàn giao thông... Bước ra đường là có mối lo, ăn cũng lo, đi lại cũng lo, con đi học cũng lo, bệnh tật càng lo.

Trong bối cảnh như vậy, nếu có ai hỏi tôi chọn chữ gì cho năm mới, tôi xin chọn chữ “tĩnh”. Đây là lúc chúng ta cần bình tĩnh nhìn nhận các vấn đề, không lạc quan tếu nhưng cũng đừng hoang mang quá.

Tĩnh tâm để phân tích, dự báo tình hình và đề ra các biện pháp hành động. Chăm lo văn hóa xã hội, dồn sức phát triển kinh tế để không quá tụt hậu so với thiên hạ. Một vấn đề nữa dự báo sẽ rất phức tạp thời gian tới là tình hình Biển Đông...

Theo triết lý phương Đông, trong tĩnh có động. Năm mới đã bắt đầu càng thôi thúc chúng ta hành động vì những mùa xuân đất nước.