Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel (trái) đứng cạnh lãnh đạo Đảng Cộng sản Cuba Raul Castro (giữa) và Chủ tịch Quốc hội Esteban Lazo trong cuộc họp ban hành Hiến pháp mới tại Havana, Cuba ngày 10-4-2019 - Ảnh: REUTERS

Trong bài diễn văn bế mạc kỳ họp Quốc hội ngày 13-4, ông Miguel Diaz-Canel nói Mỹ đang tiến hành một "cuộc truy bức tài chính mang tính chất bóp nghẹt làm cho việc nhập khẩu hàng hóa và nguyên liệu thiết yếu đặc biệt khó khăn đối với Cuba".

"Câu trả lời của chúng tôi là không, quý ông đế quốc, người Cuba chúng tôi không đầu hàng", ông Diaz-Canel nói và khẳng định tình huống này có nghĩa là "chúng ta có hai ưu tiên tuyệt đối: cùng lúc chuẩn bị phòng thủ và kinh tế".

Cuba phụ thuộc vào nhập khẩu trực tiếp hoặc gián tiếp nhiều mặt cho sản xuất và tiêu dùng như nhiên liệu và thực phẩm và phải trả cho các nhà cung ứng bằng nguồn ngoại tệ có được từ xuất khẩu hoặc vay mượn. 

Theo Hãng tin Reuters, nền kinh tế Cuba bị đình trệ trong nhiều năm. Tăng trưởng GDP năm ngoái của Cuba là 1,2% và dự báo của năm nay là 1,5%. Theo Reuters, nguồn tin từ các nhà ngoại giao và doanh nhân phương Tây cho biết, Cuba đã thanh toán trễ cho các nhà cung ứng trong nhiều năm, nợ ngắn hạn của nước này vào khoảng 1,5 tỉ USD. 

Thương mại của Cuba giảm 25% trong giai đoạn 2013-2017 và tiếp tục giảm trong năm 2018. Các cơ quan nhà nước phải cắt giảm sử dụng nhiên liệu và năng lượng. Năm nay còn xảy ra tình trạng thiếu hàng hóa cơ bản như bánh mì, thịt gà, trứng…

Bộ trưởng Kinh tế Cuba Alejandro Gil Fernandez trong ngày 13-4 cũng đã kêu gọi chính phủ thắt lưng buộc bụng hơn nữa và tìm kiếm các lựa chọn thay thế hàng nhập khẩu, vì thu nhập ngoại hối giảm và nguồn vay trở nên khó khăn hơn.

Cảnh người dân vận chuyển gạch ở Cuba - Ảnh: REUTERS

Việc Mỹ gia tăng các biện pháp trừng phạt dưới thời Tổng thống Donald Trump khiến Cuba càng khó khăn hơn trong việc vay tiền từ các định chế tài chính.

Chính quyền Trump đã cáo buộc Cuba hỗ trợ Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro và đã áp đặt các chế tài mới lên Cuba, vốn đã bị cấm vận về thương mại. 

Trong tháng 4-2019, Mỹ đã trừng phạt các tàu và các công ty vận chuyển dầu từ Venezuela đến Cuba để đổi lấy các dịch vụ y tế và kỹ thuật khác. Lệnh trừng phạt này đe doạ nguồn cung năng lượng và vấn đề giao thông của Cuba.