Phóng to

Chú chó Rico

Chú chó ê-cốt sáng dạ Rico có thể phân biệt được 200 đồ vật theo tên gọi. Nó có thể nhặt ra một thứ đồ theo yêu cầu, ngay cả khi nó chưa từng nghe thấy tên đồ vật trước đó. Rico là bằng chứng sống động cho thấy chó thực sự hiểu được ngôn ngữ của loài người.

Rico 10 tuổi, hiện sống với chủ ở Dortmund, miền tây nước Đức đã từng vượt qua con người để giành chiến thắng trong một chương trình tivi tài năng quen thuộc ở Đức. Bà Susanne Baus, chủ của Rico cho biết Rico phát triển kỹ năng nghe hiểu này trong một trận ốm liệt gần một năm trước, sau ca phẫu thuật đầu khớp chân trước. "Nó bắt đầu nó phân biệt được 3 vật, sau tăng lên 200 hay 250".

Khả năng đặc biệt của chú này đã khơi lại cuộc tranh cãi lâu nay rằng ngôn ngữ không phải là độc quyền của con người.

Trong báo cáo của mình, tiến sĩ Julia Fischer thuộc Viện nhân chủng học tiến hoá Max Planck ở Leipzig viết "chủ của Rico cho rằng nó có thể biết tên hơn 200 đồ vật, chủ yếu là bóng và đồ chơi của trẻ. Khi họ nói "Rico, chuối ở đâu" hoặc "Big Mac", hoặc "gấu bông", con chó sẽ lao đi tìm đồ vật, thường giấu ngoài tầm mắt, cho đến khi tha về cho chủ.

Khi họ đặt một đồ vật mới vào căn phòng đầy ắp những thứ quen thuộc, Rico đã tìm ra nó 7 trong 10 lần thí nghiệm, chứng tỏ con vật có khả năng suy luận rằng từ mới mà nó nghe thấy tương ứng với vật mới. Bốn tuần sau, chú ta nhớ được từ này trong một nửa số lần thí nghiệm. Nhóm nghiên cứu nhận định "tỷ lệ phục hồi ký ức của Rico tương đương với một đứa bé 3 tuổi".

Fischer và cộng sự đã tiến hành các thí nghiệm để kiểm tra thực hư và họ rất hài lòng với khả năng hiểu từ của nó. "Vốn từ của Rico có thể so sánh với những con linh trưởng, cá heo, sư tử biển và vẹt được huấn luyện", nhóm nghiên cứu cho biết.

Theo các nhà nghiên cứu, khả năng kỳ diệu của Rico dường như là kết quả của một quá trình sơ đồ hoá nhanh, xuất hiện ở trẻ nhỏ khi chúng bắt đầu học nói và hiểu ngôn ngữ. Quá trình này cho phép trẻ hình thành mau chóng các giả thuyết sơ bộ về nghĩa của một từ mới trong lần đầu tiên nghe hoặc nhìn thấy nó.

"Có lẽ Rico đã thực hiện chính xác những gì mà trẻ con vẫn làm, nhưng không thành thạo bằng mà thôi. Khả năng hạn chế của nó dường như phản ánh sự khác biệt về trình độ, chứ không phải thể loại", giáo sư Paul Bloom, thuộc đại học Yale ở Connecticut, một nhà tâm lý học và là một chuyên gia ngôn ngữ ở người, nhận xét.

Nhóm của Fischer sẽ tiếp tục nghiên cứu để tìm hiểu xem Rico có thể hiểu toàn bộ cụm từ, chẳng hạn yêu cầu thả đồ chơi vào hộp, hay đưa đồ chơi đến cho ai đó hay không.