Christophe trên bìa đĩa Aline phát hành năm 1979 (Hitparade)

Aline - Gọi tên người yêu

Ở thập niên 60, rất nhiều người đã mê Aline. Được Christophe sáng tác, thể hiện và hãng Disc AZ phát hành, Aline ra mắt vào tháng 7-1965 dưới dạng đĩa 45 vòng. Ca khúc lập tức trở thành hiện tượng trong mùa hè cùng năm và đứng đầu danh sách ở Pháp và Bỉ với 1 triệu đĩa bán ra. Tháng 10-1966, ca khúc tiếp tục thống trị ở Israel.

Hè năm 1979, hãng Motors phát hành đĩa 45 vòng gồm hai bài Aline (mặt A) và Je ne t'aime plus (Anh không còn yêu em) mà không thu âm hay phối lại. Nhạc phẩm này ngự trị ngôi đầu ở Pháp một lần nữa với 1 triệu đĩa bán ra. Đến nay, có 3,5 triệu đĩa Aline được tiêu thụ trên toàn thế giới.

Theo tạp chí Paris Match, dàn nhạc Việt Nam chơi bài Aline để chào mừng tổng thống François Mitterrand (1916-1996) trong chuyến thăm chính thức Việt Nam năm 1993.

Christophe cho biết Aline ra đời năm 1964 trong một bữa ăn trưa tại nhà người bà. Phần nhạc được soạn bằng ghi-ta chỉ trong 15 phút, lấy cảm hứng từ nhạc blues, nhạc pop và được Jacques Denjean (1929-1995) điều chỉnh ít nhiều khi thu âm sau đó.

Cũng theo Christophe, ông thường viếng thăm một người tên Aline vào năm 1964 và chọn tên này làm tựa bài hát vì nó rất âm vang. Trong quyển 50 ans de chansons françaises (50 năm bài hát Pháp), Daniel Ichbiah cho biết Aline là tên nữ trợ lý xinh đẹp của một nha sĩ mà Christophe từng đến khám.

Christophe những năm tháng trung niên

Aline qua giọng hát mượt mà của Christophe đến Việt Nam vào những năm 1965, 1966 và được nhiệt tình chào đón. Nhạc sĩ Phạm Duy viết lời Việt cho Aline và đặt tựa là Gọi tên người yêu. Bài hát làm rung động con tim bao khán giả Việt Nam qua giọng ca của Thanh Lan, Ngọc Lan, Elvis Phương trước đây hay Bằng Kiều về sau này.

Trong lời Pháp, nhân vật nam đi tìm người yêu trong tuyệt vọng (Je l'ai cherchée sans plus y croire/ Et sans un espoir…). Trong lời Việt, Phạm Duy chuyển nổi tuyệt vọng ấy thành câu hỏi: "Người hỡi có ai… tìm em giúp tôi?".

Chẳng biết chàng có tìm được nàng không nhưng chắc chắn là Christophe không còn ghé thăm cô Aline xinh đẹp từ sau năm 1964.

Học sinh cá biệt thành ca sĩ nổi tiếng

Tên thật là Daniel Bevilacqua, Christophe sinh năm 1945 tại Essonne (Pháp) trong gia đình một nhà thầu xây dựng gốc Ý. Thời nhỏ, Daniel là học sinh cá biệt, phải chuyển trường hàng chục lần và học nội trú.

Thần tượng âm nhạc của Daniel là Édith Piaf (1915-1963), Gilbert Bécaud (1927-2001), Robert Johnson (1911-1938) và John Lee Hooker (1917-2001). Năm 1961, Daniel thành lập nhóm nhạc nghiệp dư Danny Baby et les Hooligans và luôn luôn hát cùng cây ghi-ta.

Christophe đang thu âm. Ảnh: Le Figaro

Sau đĩa 45 vòng đầu tiên Reviens Sophie (Sophie, hãy trở lại!) không có tiếng vang, Christophe thành công rực rỡ với nhiều ca khúc, trong đó có Aline (1965), Les marionnettes (Những con rối - 1965), J'ai entendu la mer (Thầm nghe sóng biển - 1966), Mal (Cơn đau tình ái, lời Việt: Phạm Duy - 1971), Oh mon amour (Ôi! Tình yêu - 1972), Main dans la main (Tay trong tay, lời Việt: Phạm Duy - 1972) và La vie c'est une histoire d'amour (Đời là một chuyện tình - 1973), Nue comme la mer (Mùa hè tuyết rơi - 1973).

Christophe đi thuyền trên sông Mê Kông. Ảnh: Paris Match

Christophe nhận giải thưởng lớn về ca khúc của Viện Charles-Cros (2008), giải thưởng lớn về ca khúc Pháp của SACEM (2010) và Bắc đẩu bội tinh (2014). Ông đến Việt Nam biểu diễn năm 2013.

Đối với báo chí Pháp, Christophe là một nhân vật có nhiều gương mặt, biết tạo ra quanh mình một bí ẩn để khỏi bị soi bởi giới truyền thông. Đối với người hâm mộ, Christophe là một trong những ca sĩ đại diện cho dòng nhạc Pháp trữ tình đã và đang làm rung động hàng triệu con tim bằng những giai điệu tuyệt vời.

Christophe sau bao năm tháng vẫn miệt mài bên cây đàn piano. Ảnh: RTL.

* Lời ca khúc Aline - Gọi tên người yêu

J'avais dessine sur le sable 

son doux visage 

qui me souriait 

puis il a plu sur cette plage 

dans cet orage elle a disparu 

Et j'ai crié, crié, Aline! Faut quelle revienne 

et j'ai pleuré, pleuré, Oh j'avais trop de peine 

Je me suis assis auprès de son âme 

mais la belle dame cètait enfuie 

je lai cherchée sans plus y croire 

et sans un espoir pour me guider 

Et j'ai crié, crié, Aline! Pour quelle revienne 

et j'ai pleuré, pleuré, Oh j'avais trop de peine 

Je nai gardé que ce doux visage 

comme une épave sur le sable mouillé 

Et jai crié, crié, Aline! Faut quelle revienne 

Et jai pleuré, pleuré, Oh j'avais trop de peine 

Et jai crié, crié, Aline! Faut quelle revienne 

Et jai pleuré, pleuré, Oh j'avais trop de peine 

Et jai crié, crié, Aline! Faut quelle revienne 

Et jai pleuré, pleuré, Oh j'avais trop de peine 

Lời Việt (Phạm Duy):

Ngồi họa hình người tình... trên bãi cát vàng. Hình dáng em ngoan... nụ cười ôi mến thương 

Rồi trời mịt mù... làn mưa rồi xóa nhòa. Hình dáng nên thơ... chìm dần trong bão mưa... 

Rồi anh sẽ hét... Sẽ hét lên, hét lên... gọi tên người yêu. Rồi anh sẽ khóc...  Sẽ khóc lên, khóc lên... lòng đau triền miên... 

Rồi anh sẽ hét... Sẽ hét lên, hét lên... gọi tên người yêu. Rồi anh sẽ khóc... Sẽ khóc lên, khóc lên... lòng đau triền miên... 

Ngồi buồn tủi ngoài đời... tưởng như ngồi với người. Người đã xa xôi... người đi mất hơi. Rồi tìm, tìm hoài... rồi như ngóng đợi. Người hỡi có ai... tìm em giúp tôỉ 

Rồi anh sẽ hét... Sẽ hét lên, hét lên... Aline gọi tên người yêu. Rồi anh sẽ khóc... Sẽ khóc lên, khóc lên... lòng đau triền miên... 

Chỉ còn họa hình... mặt người trên nền cát mềm. Nằm chết êm êm... chìm dần trong nước lên... 

Rồi anh sẽ hét... Sẽ hét lên, hét lên... Aline gọi tên tên người yêu. Rồi anh sẽ khóc... Sẽ khóc lên, khóc lên... lòng đau triền miên...

*Nghe Christophe hát Aline: