Phóng to

Cesar vẽ mặt cho một cô gái. Hình vẽ trên mặt cô gái này cho biết cô là vợ của người tộc trưởng - Ảnh: Đ.Đ.

Ecuador có 25% người da đỏ, phần lớn sống ở rừng sâu. Người dẫn đường - ông Victor Hugo - cho biết: ngay cả cảnh sát cũng khó tiếp cận các làng này vì họ có luật lệ riêng và không giao tiếp với thế giới bên ngoài. Nhưng cũng có những làng khá thân thiện.

Đi trên dòng sông quái vật

Từ thủ đô Quito chúng tôi đi về phía nam. Đường đi đẹp, qua những thị trấn nguyên là miệng núi lửa xinh đẹp và tinh tươm. Ba giờ chiều, xe luồn lách qua những đoạn đường rừng. Vào thị trấn Misahuali, con sông tên Tapo mênh mông chắn ngang trước mặt. Ông Victor chỉ tay về phía thượng nguồn tít tắp: người da đỏ ở làng Kechun sống phía đại ngàn trong đó!

Người lái đò tên Tito Amdi đưa chúng tôi rời bến Misahuali. Con sông chảy xiết uốn lượn theo rừng, lắm khi chiếc thuyền phải né dòng chảy chính đi men theo ven bờ để lên ngược dòng.

Dòng sông thẫm lại dưới ráng chiều hắt lên từ phía đại ngàn, u linh huyền bí. Tito thì thào: người da đỏ ở vùng này sợ nhất là những con rắn nước, loài vật to khổng lồ có thể nuốt chửng một người lớn. Cách đấy hai tháng, có hai người da đỏ đi chung thuyền đánh cá trên sông. Lát sau, người kia quay lại thì thấy bạn mình biến mất. “Anh ta đã bị trăn nuốt” - Tito lại thì thào. Với họ, những con trăn đó là một loài thủy quái, kiểu như có yêu thuật.

Thuyền chạy chừng 30 phút đã thấy một ngôi làng thấp thoáng ẩn mình dưới những tán cây cổ thụ. Đất ẩm ướt và rừng nhiều tầng đặc trưng nhiệt đới. Muỗi vằn bay vo ve. Tito trấn an: hôm nay trời mưa sẽ ít muỗi.

Người đầu tiên chúng tôi gặp ở làng Kechun là Cesar Andi, một chàng trai da đỏ 28 tuổi, vạm vỡ với những múi thịt vồng lên ở ngực và mặc một chiếc váy làm bằng vỏ cây đập tưa ra, từa tựa váy làm bằng rơm. Anh nói đó là trang phục truyền thống của người da đỏ làng Kechun. Riêng con gái mặc váy dệt bằng thổ cẩm, áo ngực thường làm bằng da hổ. “Nhưng bây giờ ai mặc gì cũng được” - anh ta cười hiền lành!

Quà sinh nhật của người da đỏ

Cesar Andi đưa chúng tôi dạo một vòng quanh làng. Một con báo gấm Nam Mỹ thu mình trên chạc cây cổ thụ trong một khu nuôi nhốt rất rộng, cây mọc thành rừng. Trên cây cao, bầy chim két Guacamayo rực rỡ với chiếc mào đặc trưng đỏ chót kêu inh ỏi. Bọn trẻ con chí chóe say sưa đá banh, có cả trẻ gái. Thảo nào Ecuador là quốc gia tuy chỉ có 15 triệu dân nhưng từng nhiều lần lọt vào vòng chung kết World Cup.

Người làng Cesar đến giờ vẫn sống chủ yếu bằng đánh cá, trồng trọt. Săn bắn giờ đã bị cấm. “Cho nên chỉ đánh bắt bằng bẫy thôi” - anh nói. Những loại bẫy mà Cesar giới thiệu có sức sát thương cực kỳ khủng khiếp: từ lao phóng đâm xiên đến bẫy treo, đến cả những thân gỗ to từ trên đập xuống có thể giết cả voi và ở một số vị trí là ngăn người lạ tấn công vào làng.

Buổi tối, Cesar đưa chúng tôi đến làng Unon Muchuna, phía bên kia sông. Klever Lucuf, anh chàng làm nghề đánh cá, khoản đãi bữa tối bằng cá tilapia nướng ăn với khoai mì luộc và một loại rau. Anh chàng đánh cá cho biết ở sông Tapo, loài cá to nhất là brage, thường dài khoảng 1,3m, nặng 15kg và con to nhất trên 100kg dài như con trăn.

Bữa ăn “lành mạnh”, chúng tôi gợi ý một chút rượu. Cesar chân thành: người làng chỉ uống vào ngày lễ, thứ bảy hoặc chủ nhật. Tôi cười: “Hôm nay là sinh nhật tôi, vậy có được coi là ngày lễ không?”. Tức thì rượu được mang ra. Cesar và Klever tháo chiếc vòng nanh thú đang đeo trên người, quàng vào cổ tôi: quà sinh nhật của người da đỏ!

Cả hai ôm ghì lấy tôi bảo đó là chiếc vòng may mắn. Tôi biết mình đang là người may mắn!

Phóng to

Anh chàng đánh cá Klever Lucuf và bọn trẻ trong làng - Ảnh: Đ.Đ.

Dâu về nhà chồng, trai không ở rể

Quanh hai làng của Cesar Andi và Klever Lucuf còn có sáu bộ tộc. Đó là các tộc Puka Chikta Tuyano Awatino, Sadinas Kachi Wanuskka, Punonu Pukaurku, Shiripuno Chichico Rumi, Sanpedro Sanuiconte và Kamak Maki. Những tộc này thân thiện với nhau, con trai con gái có thể lấy nhau và con dâu về nhà chồng, rể không theo quê vợ.

Ecuador có 20 núi lửa, đều ở độ cao trung bình 4.000-5.000m, trong đó có sáu núi lửa đang hoạt động. Đó cũng là lý do ở đất nước này có rất nhiều suối nước nóng.