Tờ rao cho vay nóng rải vào tận phòng ngủ chị Nết - Ảnh: MẠNH DŨNG

Phòng trọ cho người lao động tự do thường chật hẹp, bức bí nên hay mở cửa sổ cho thoáng khí. Thế là họ được "truyền đơn" cho vay tiền liệng vào tận… chiếu ngủ. Điều lạ so với trước đây các tờ rao cho vay nóng này thường chỉ dán tường, cột điện hay trên trang mạng.

Lãi "nhẹ" một ngày và… 432% một năm

Cũng nghe người này người nọ loáng thoáng nói không nên dính vay nóng của các "ngân hàng cột điện, vách tường", nhưng chị Nết vẫn tò mò gọi thử vào số điện thoại 079328… 

Một giọng thanh niên trẻ trả lời ngay sau tiếng reo thứ hai: "Chị cần vay à? Muốn bao nhiêu?". "Tôi cần mấy triệu thôi, chứ nhiều tiền đâu trả. Lãi nhiêu?" - chị Nết thử hỏi. "Cũng còn tùy chị có gì cầm không? Cầm xe máy hay giấy tờ như căn cước công dân có lãi khác nhau". 

"Thì nhiêu, nói nhanh đi?" - chị Nết lên giọng gắt. "Chỉ 0,6% - 1,2% thôi chị". "Ủa sao thấp vậy cha nội?", lúc này thì chị Nết cũng thật sự ngạc nhiên. "Là bạc ngày, lãi theo ngày đó chị" - người bên kia điện thoại nói giọng "ngọt" như trà sữa…

Chỉ thử gọi coi sao, chị Nết cũng vã mồ hôi mẹ mồ hôi con khi nghe đến đây. "Bạc ngày" tính như vậy là lãi 18 - 36% một tháng, một năm tương đương 192 - 432%, tùy cầm giấy tờ hay có tài sản. Chị Nết tắt ngang cuộc gọi.

Nửa tiếng sau, giọng thanh niên gọi lại: "Chị có nhu cầu thì cứ liên hệ em cho người xuống khảo sát, bớt lãi cho. Nghe lãi tháng lãi năm thì hơi cứng vậy, chứ tính bạc ngày, chị ráng hoàn tất nợ nhanh trong ít hôm thì đâu bao nhiêu. À, nếu chị không vay mà giới thiệu người khác vay cũng có hoa hồng tụi em chia lại nghe". 

"Nói thiệt tui đang đi bán vé số đó cha nội, tiền đâu mà vay lãi cỡ này", chị Nết gắt. 

"Nhiều người như chị cũng vay tụi em hoài. Chỉ cần nhanh 2, 3 triệu để lấy vốn mua vé số bán hay trả tiền thuê nhà", giọng đầu kia vẫn ngọt nhạt.

Chị Nết tiếp tục tắt ngang điện thoại. Nhiều năm bán vé số, chị bán được mười tờ thì được một tờ tiền lời, dính vô vay lãi cắt cổ kiểu này thì còn lời lãi gì nữa mà bán. 

Dân lao động nghèo, quanh năm quay quắt thiếu hụt tiền, chị "thấu xương" từng con số lẻ lời lãi. Túng lắm thì chị em đồng nghiệp mượn tạm nhau năm trăm, một triệu nếu có để xoay xở, chứ dính vay nóng kiểu này thì chỉ có "cạn máu", bị chủ nợ lấy luôn đồ cầm. 

"Cạn máu", theo cách nói của những người như chị Nết, là làm được bao nhiêu tiền cứ còng lưng lãi con trả lãi mẹ hoài không xong mà nợ cứ chồng nợ cho đến ngày bị chủ nợ xiết đồ, phải bỏ trốn…

Cho vay nóng, lãi cao bủa vây khu trọ của người lao động - Ảnh: MẠNH DŨNG

Giới thiệu người vay sẽ chia hoa hồng

Ở phòng trọ trong con hẻm 300 đường Đoàn Văn Bơ (quận 4, TP.HCM), vợ chồng chị công nhân Nguyễn Thị Hạnh làm ở Khu chế xuất Tân Thuận gần đó kể: "Không hiểu sao mà dân cho vay biết cả số điện thoại tôi. Đang đêm cũng gọi cho vay tiền. 

Tôi hỏi ai cho số điện thoại mà biết, họ cười trả lời "nghề nghiệp mà". Rồi lại dồn dập hỏi tôi cần vay không, có người đem tiền trao tận nhà. Tôi bực quá trả lời tôi nghèo chứ đâu có ngu, dính vô vay nóng kiểu này để cạn máu à". 

Chị Hạnh kể thêm về sau dò hỏi thì biết có đồng nghiệp cùng công ty đã cho số điện thoại của chị. Người này phải vay nóng để có tiền chữa bệnh cho mẹ và được bên kia chào mời "giới thiệu cho vay thành công được ai thì sẽ chia hoa hồng tiền tươi liền". Chị Hạnh đoán ra người đã cho thông tin mình nhưng không nỡ truy hỏi vì thấy hoàn cảnh họ cũng tội!

Gần đây, dù tình hình kinh tế khó khăn nhưng có vẻ dân cho vay nóng cũng không còn dễ dàng "làm ăn" như trước. Bởi công an mạnh tay triệt phá các đường dây, tổ chức tín dụng "đen" với lãi suất cao kinh hoàng và các kiểu đòi nợ như xã hội đen. 

Chính vì vậy, "vòi bạch tuộc" cho vay nóng len lỏi vươn vào tận các xóm trọ nghèo, khu dân cư lao động để cho vay "bạc nhỏ", kín kẽ hơn. Người phải vay thường chỉ là số tiền nhỏ vài triệu đồng, trả góp hằng ngày.

Anh Lê Phú Chiến xé các tờ rao cho vay tiền - Ảnh: MẠNH DŨNG

"Cạn máu" người nghèo

Sự "cạn máu" chính là tình cảnh này, người đang túng khó thấy mức trả góp hằng ngày "cũng tạm được" nên nhắm mắt lao vào. Trong bức bí, họ chỉ nhìn "bạc ngày" phải trả mà không tính ra thực tế lãi tháng, lãi năm ở mức cao cắt cổ. 

Tuy nhiên, người may mắn trả dứt nổi trong vài hôm, vài mươi ngày rất hiếm. Người kém may mắn bị nợ con chồng nợ mẹ, lãi cháu phủ lãi bà lại nhiều hơn. Bởi thực tế, người cần đi vay nóng "ngân hàng cột điện" kiểu này là đã ở tình cảnh quá túng khó, bế tắc rồi.

Chị Hoàng Thị Hồng, 27 tuổi, một cô gái quê tận Tân Châu (An Giang) lên làm tại quán nhậu ở khu Bình Phú (quận 6), kể suốt ba năm nay hầu như không có khi nào mình không lo nợ đòi. "Vay của má A mà không trả nổi lại cắn răng vay tiếp của ba B để đắp qua. Cứ lấy nợ này trả nợ kia làm sao mà dứt hết được".

Tuy nhiên, Hồng vẫn còn may mắn vì chưa đến mức phải bỏ trốn biệt tích hay bị giang hồ xử. Cô còn trẻ đẹp, duyên dáng nên dễ "đậu bàn" ở quán nhậu và được khách ưng bụng cho tiền tip để gom góp trả nợ. Đặc biệt, cô gái gốc quê lúa này biết tằn tiện từng đồng bạc.

"Suốt nhiều tháng, em chỉ ăn mì gói với hủ tiếu gõ vỉa hè để dành tiền trả nợ. Mình trốn thì được trước mắt, nhưng lang bạt xứ mới không biết có còn "mát tay, đậu bàn" như làm ở khu quận 6 này không" - Hồng kể và cho biết thêm khoản nợ đầu tiên cô phải dính là hồi bùng dịch COVID-19 từ năm 2020, quán xá đóng cửa, không đi làm được, thế là phải cắn răng vay lãi 18% mỗi tháng với vật cầm cố là chiếc xe máy của cô.

Thực tế hiện nay có rất nhiều kiểu cho vay nóng nặng lãi đang chào mời như bủa vây dụ dỗ những người gặp hoàn cảnh túng khó, phải liều nhắm mắt đưa chân. 

Anh Lê Phú Chiến - trưởng khu phố 2, phường Bình Trị Đông B, quận Bình Tân - kể địa bàn mình gần các khu công nghiệp và có nhiều xóm trọ. Dân cho vay nóng dán, rải thông tin "câu" người vay khắp nơi. Họ thường rảo xe máy vào ban đêm và dán, rải tờ thông tin cho vay tiền nhanh như chớp mắt.

"Rất nhiều lần chúng tôi đi xé bỏ nhưng hôm sau lại thấy xuất hiện ngay, lớp mới chồng lớp cũ. Mà bây giờ họ dùng loại keo gì đó, muốn xé bỏ cũng rất khó", anh Chiến cho biết và mong lực lượng chức năng tiếp tục mạnh tay với các "ngân hàng cắt cổ" người nghèo này. 

Người túng khó gặp họ để tìm lối thoát nhưng thật ra càng tuyệt vọng bế tắc thêm, thậm chí mất nhà cửa, mất việc làm vì phải trốn nợ.

Bắt nhóm cho dân nghèo vay nóng lãi suất tới 720%/năm

TTO - Băng nhóm cho 100 dân nghèo vay nóng, tổng số tiền cho vay lên đến trên 2 tỉ đồng với lãi suất từ 180-720%/năm đã bị Công an Tây Ninh tóm gọn.