Kiến nghị này đã có nhiều năm nay và xuất phát từ việc cử tri cho rằng ngay từ đầu UBND TP không làm đúng tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về tái định cư.

Người dân vì phải đáp ứng nhu cầu đất đai cho các dự án đầu tư, không ít trường hợp phải rứt ruột rời bỏ mảnh đất mà gia đình, ông bà của họ đã mấy đời tạo dựng. Đổi lại, Nhà nước hay chủ dự án phải có nghĩa vụ chăm lo nơi ở mới - tái định cư - cho người dân có đất bị thu hồi, phải giải quyết công ăn việc làm cho họ. Đó không chỉ là nghĩa vụ mà còn là đạo lý. Nghị quyết 57 (tháng 9-2006) của HĐND TP.HCM yêu cầu chấm dứt tình trạng tạm cư kéo dài. Đồng thời đã nhiều lần lãnh đạo Thành ủy, UBND TP… khẳng định “phải có nơi tái định cư mới được thu hồi đất”. Và chủ trương nơi ở mới (tái định cư) ít nhất phải bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ”.

Chủ trương, chính sách là vậy! Nhưng thực tế, việc lỗi hẹn với dân, thậm chí không làm đúng phê duyệt của cấp thẩm quyền… trong chăm lo tái định cư lại xảy ra ở nhiều nơi. Qua tham vấn ý kiến nhân dân về xây dựng nhà ở tái định cư (do HĐND TP.HCM thực hiện) ở một số quận huyện đã phản ánh khá rõ nét thực tế này.

Báo cáo mới nhất của UBND Q.2 (TP.HCM) nêu rõ: trong số 35 dự án vốn ngân sách đang thực hiện bồi thường có 20 dự án có nhu cầu tái định cư với tổng cộng trên 7.500 căn hộ chung cư và hơn 3.000 nền đất. Nhưng chỉ có hai dự án có quỹ đất và căn hộ chung cư để bố trí tái định cư. UBND Q.2 nhìn nhận việc bố trí tái định cư trong các dự án còn nhiều khó khăn! Chính UBND Q.2 cũng phải lên tiếng đề nghị TP chỉ đạo thực hiện nghiêm chủ trương “phải có nơi tái định cư trước khi triển khai dự án”. Trong khi đó, nhiều khu tái định cư chưa có hạ tầng xã hội.

Chỉ với một vài đơn cử nói trên cho thấy chính các cơ quan có trách nhiệm thực hiện không nghiêm những gì đã là chủ trương, chính sách của Nhà nước. Mà đã làm không nghiêm, thậm chí làm không đúng thì dù có “dân vận khéo” đến mấy cũng khó lòng thuyết phục người dân đồng tình ủng hộ.

Không chỉ ở TP.HCM có nhiều dự án phải tái định cư cho dân bị giải tỏa đất đai, nhà ở mà việc này diễn ra ở nhiều nơi trên cả nước. Do vậy, không chỉ HĐND TP.HCM giám sát mà Quốc hội cần sử dụng tối đa quyền giám sát để yêu cầu giải quyết triệt để tình trạng lỗi hẹn, thất hứa, thậm chí làm không đúng quy định… trong tái định cư. Họ vốn đã bị nhiều thiệt thòi, không đáng để phải lãnh thêm những hậu quả trong thực thi chính sách kiểu như vậy!