Tổng thống đắc cử Donald Trump trong cuộc phỏng vấn trên Đài Fox News ngày 11-12 - Ảnh chụp màn hình

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng ngày 12-12 khẳng định Bắc Kinh cực kỳ quan ngại trước ý kiến của tổng thống đắc cử Donald Trump.

Ông Cảnh nhấn mạnh chính sách “Một Trung Quốc” là nguyên tắc cơ bản trong quan hệ giữa Mỹ - Trung Quốc và kêu gọi Washington nên hiểu được sự nhạy cảm của vấn đề Đài Loan.

Thêm dầu vào lửa

Thời báo Hoàn Cầu thuộc Đảng Cộng sản Trung Quốc ngày 12-12 cũng lên tiếng phản pháo: “Chính sách “Một Trung Quốc” không phải là thứ có thể đem ra mặc cả.

Ông Trump dường như chỉ biết chuyện kinh doanh. Ông ta nghĩ rằng có thể áp đặt giá tiền lên mọi thứ”.

Tờ này còn đe dọa nếu tổng thống đắc cử Donald Trump từ bỏ chính sách “Một Trung Quốc”, Trung Quốc đại lục sẽ tiến hành một loạt chính sách cứng rắn hơn với Đài Loan, sẽ “chứng minh rằng Mỹ không bao giờ còn có thể chi phối được eo biển Đài Loan nữa”.

Trước đó, trong chương trình Fox News Sunday ngày 11-12 (giờ Mỹ), tổng thống đắc cử Donald Trump tuyên bố: “Tôi hoàn toàn hiểu được chính sách “Một Trung Quốc” nhưng tôi không hiểu tại sao chúng ta cứ phải bị ràng buộc bởi cái chính sách này trừ khi chúng ta thỏa hiệp với Bắc Kinh về một thứ gì đó, như thương mại chẳng hạn”.

Tuyên bố này một lần nữa như đổ thêm dầu vào lửa, khi cơn giận của Bắc Kinh đối với tổng thống đắc cử Trump vẫn chưa nguôi ngoai sau vụ điện đàm giữa ông và nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn ngày 2-12.

Sẽ không đi quá xa

Trao đổi với Reuters, một trợ lý Nhà Trắng của chính quyền Tổng thống sắp mãn nhiệm Barack Obama nhấn mạnh lập trường của Mỹ về chính sách “Một Trung Quốc” vẫn không thay đổi. Washington vẫn xem Đài Loan là một phần thuộc lãnh thổ Trung Quốc bất chấp những tuyên bố mới nhất của ông Trump.

Trước đó, phản ứng trước cuộc điện đàm giữa ông Trump và bà Thái Anh Văn, Nhà Trắng đã cảnh báo những tiến bộ đạt được trong quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc có thể bị lung lay đến “tận gốc” nếu vấn đề Đài Loan không được xử lý khéo.

Trước nhận xét mới của ông Trump, giới chuyên gia tỏ ra lo ngại rằng nếu ông đẩy vấn đề Đài Loan đi quá xa sẽ có thể kích động một cuộc đối đầu với Trung Quốc. Tổng thống đắc cử Mỹ phải hiểu rằng không phải cái gì cũng nên có sự qua lại công bằng theo kiểu một đổi một như vậy. Bà Jessica Chen Weiss, giáo sư tại Đại học Cornell và là một chuyên gia về Trung Quốc, cảnh báo: “Trung Quốc nhiều khả năng sẽ đẩy toàn bộ quan hệ của họ với Mỹ trở nên xấu đi để cho thấy thái độ quyết tâm về vấn đề Đài Loan”. 

Mike Green, một cựu cố vấn hàng đầu về châu Á của cựu tổng thống George W. Bush, cho biết kết thúc theo đuổi chính sách “Một Trung Quốc” sẽ là một sai lầm bởi nó sẽ đẩy quan hệ Mỹ - Trung vào tình trạng hỗn loạn và gây nguy hiểm cho sự sẵn lòng hợp tác của Bắc Kinh trong các vấn đề như Triều Tiên. Tuy nhiên, ông Green tin rằng chính quyền mới của ông Trump sẽ không đi quá xa và rằng ông Trump muốn cho Bắc Kinh thấy “ông ấy sẽ không dễ bị ra lệnh trong các vấn đề như Đài Loan”.