Ngày 6-2, Liên đoàn Công nhân Chính phủ Mỹ và Hiệp hội Dịch vụ đối ngoại Mỹ đã kiện chính quyền Tổng thống Donald Trump trong nỗ lực đảo ngược quyết định giải thể USAID của chính quyền này.

Liên đoàn Công nhân Chính phủ là liên đoàn công nhân viên chức chính phủ lớn nhất tại Mỹ, và Hiệp hội Dịch vụ đối ngoại là hiệp hội công nhân viên chức nước ngoài của Mỹ.

Nêu tên Tổng thống Donald Trump, Bộ Ngoại giao và Bộ Tài chính Mỹ là bị đơn, vụ kiện được đệ trình lên Tòa án Liên bang Washington. Theo đó, phía nguyên đơn yêu cầu tòa ngăn chặn những gì họ cho là những hành động "vi hiến và bất hợp pháp" đã tạo ra một "cuộc khủng hoảng nhân đạo toàn cầu".

Các hành động này bao gồm việc Tổng thống Mỹ Trump ngay hôm nhậm chức ngày 20-1 đã cho tạm dừng mọi viện trợ nước ngoài của Mỹ. 

Tiếp sau đó là lệnh từ Bộ Ngoại giao Mỹ cho ngừng các dự án của Cơ quan Phát triển quốc tế Mỹ (USAID) trên toàn thế giới, kéo theo hệ thống công nghệ thông tin của cơ quan này dừng hoạt động, cùng nhiều nhân viên đột ngột bị sa thải hoặc cho nghỉ phép.

Theo Reuters, việc tái cơ cấu USAID chủ yếu được đặt trong tay Ban Hiệu suất chính phủ (DOGE) do tỉ phú Elon Musk lãnh đạo.

Đơn kiện lập luận "không hành động nào của bị đơn nhằm giải thể USAID được thực hiện dưới sự cho phép của Quốc hội", và "theo luật liên bang, Quốc hội là cơ quan duy nhất có thể giải tán USAID một cách hợp pháp".

Bên cạnh đó, đơn này cũng dẫn các hậu quả của việc USAID trong những ngày qua bị gián đoạn hoạt động, bao gồm cả việc chấm dứt các nỗ lực chống lại bệnh sốt rét và HIV.

"Đã có 300 trẻ sơ sinh đáng lẽ ra không bị nhiễm HIV, nhưng giờ đã nhiễm. Hàng ngàn trẻ em gái và phụ nữ sẽ chết vì mang thai và sinh nở", Reuters dẫn nội dung của đơn kiện.

Đơn kiện tìm kiếm một lệnh ban đầu là tạm thời, nhưng sau đó sẽ là vĩnh viễn từ tòa án nhằm khôi phục nguồn tài trợ của USAID, mở lại các văn phòng của cơ quan này, và ngăn chặn các lệnh giải thể tiếp theo.

Hãng tin Reuters dẫn nhiều nguồn thạo tin cho biết chính quyền ông Trump có kế hoạch giữ lại chưa đến 300 nhân viên tại USAID trong tổng số hơn 10.000 nhân viên trên toàn thế giới của cơ quan này.

New York Times và Đài ABC News cho biết tổng số nhân viên của USAID tại Mỹ và trên toàn thế giới là khoảng 14.000 người.

Việc ông Trump đóng băng viện trợ nước ngoài và đóng cửa USAID được cho là đang làm tê liệt các nỗ lực toàn cầu nhằm xóa đói, khiến khoảng 500.000 tấn thực phẩm trị giá 340 triệu USD rơi vào thế bấp bênh.

Chính quyền ông Trump chỉ giữ lại 294 người trong số 14.000 nhân viên USAID

Chỉ có 294 trong số 14.000 nhân viên của USAID tại Mỹ và trên toàn thế giới được giữ lại, trong bối cảnh chính quyền ông Trump muốn cơ quan này sáp nhập vào Bộ Ngoại giao Mỹ.