Phó thủ tướng thường trực Nguyễn Hòa Bình, phó trưởng Ban Chỉ đạo về tổng kết việc thực hiện nghị quyết 18 (Ban Chỉ đạo), vừa ký ban hành kế hoạch định hướng sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của Chính phủ.

Giảm 15-20% đầu mối tổ chức bên trong các bộ ngành thế nào?

Theo định hướng của Ban Chỉ đạo Trung ương, tổ chức bộ máy của Chính phủ khóa XV và khóa XVI (nhiệm kỳ 2026-2031) được tinh gọn sẽ gồm 13 bộ, 4 cơ quan ngang bộ (giảm 5 bộ) và 4 cơ quan thuộc Chính phủ (giảm 4 cơ quan).

Ngoài ra, các tổ chức bên trong các bộ, cơ quan ngang bộ cũng thực hiện sắp xếp, tinh gọn đầu mối, giảm mạnh các tổng cục, cục, vụ, đơn vị sự nghiệp công lập thuộc bộ, cục, vụ, đơn vị sự nghiệp công lập thuộc tổng cục.

Cụ thể theo yêu cầu của Chính phủ, sẽ phải thực hiện sắp xếp cơ cấu tổ chức bên trong để giảm từ 15-20% đầu mối tổ chức. Việc này thực hiện sẽ không bao gồm các tổ chức thuộc diện hợp nhất, sáp nhập do trùng lặp chức năng, nhiệm vụ khi thực hiện phương án hợp nhất.

Trên cơ sở sắp xếp, tổ chức lại, các bộ và cơ quan ngang bộ sẽ bảo đảm tinh gọn, cơ bản không duy trì mô hình tổng cục thuộc bộ. Trường hợp cần thiết duy trì mô hình tổng cục, các bộ và cơ quan ngang bộ báo cáo Ban Chỉ đạo của Chính phủ để xin ý kiến Ban Chỉ đạo Trung ương xem xét, cho ý kiến chỉ đạo.

Trong đó đối với các vụ, cục, đơn vị sự nghiệp công lập là những đơn vị có chức năng tham mưu tổng hợp chung, mỗi bộ chỉ duy trì một đầu mối tổ chức. Cụ thể sẽ gồm: Tổ chức cán bộ, Pháp chế, Hợp tác quốc tế, Văn phòng, Kế hoạch Tài chính, Thanh tra.

Đối với cục, vụ thực hiện chức năng tham mưu, tổ chức thực thi nhiệm vụ quản lý nhà nước chuyên ngành, sẽ phải rà soát, sắp xếp, kiện toàn các tổ chức này theo hướng tinh gọn, phù hợp với yêu cầu quản lý nhà nước. 

Chỉ duy trì các vụ, cục có đối tượng quản lý chuyên ngành, bảo đảm đáp ứng các tiêu chí, điều kiện theo quy định của Chính phủ.

Đối với các vụ, cục có nhiệm vụ liên thông, gắn kết, đề nghị sắp xếp, kiện toàn thành một đầu mối. Hạn chế tối đa chuyển các vụ thành các cục, trừ trường hợp cần đẩy mạnh phân cấp thẩm quyền xử lý theo chức năng quản lý nhà nước của bộ.

Đối với đơn vị sự nghiệp công lập, kế hoạch đưa ra yêu cầu sắp xếp, kiện toàn theo yêu cầu của nghị quyết 19 của Hội nghị Trung ương 6 khóa XII, Ban Chỉ đạo Trung ương về tổng kết thực hiện nghị quyết số 18, quy định của Chính phủ, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Trong đó với đơn vị sự nghiệp thuộc cơ cấu tổ chức, chỉ duy trì tối đa 5 đơn vị sự nghiệp công lập thực hiện chức năng phục vụ quản lý nhà nước thuộc cơ cấu tổ chức của bộ, ngành. 

Bao gồm viện; tạp chí; báo; trung tâm thông tin; trường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức. Sắp xếp tổ chức bên trong đảm bảo tinh gọn và đáp ứng tiêu chí thành lập.

“Sau khi sắp xếp thu gọn đầu mối, điều chỉnh chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước của các bộ, cơ quan ngang bộ thì về cơ bản khắc phục được những vấn đề còn giao thoa hiện nay” - kế hoạch vừa được phó thủ tướng thường trực ký đánh giá.

Phương án sắp xếp có ưu và nhược điểm thế nào?

Đánh giá tác động sơ bộ, kế hoạch chi tiết vừa được ký ban hành cho hay phương án này có ưu điểm là hoàn thiện mô hình tổ chức bộ quản lý đa ngành, đa lĩnh vực đối với một số lĩnh vực. Điều chỉnh hợp lý về phân công quản lý nhà nước đối với một số ngành, lĩnh vực. Khắc phục chồng chéo, giao thoa về chức năng, nhiệm vụ.

Cùng với việc sắp xếp mô hình tổ chức bộ máy Chính phủ nêu trên sẽ thực hiện sắp xếp lại tổ chức bên trong để đảm bảo tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. 

Đồng thời thực hiện cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, nâng cao chất lượng đội ngũ và tinh giản biên chế một cách triệt để gắn với thực hiện chính sách thu hút người có tài năng vào khu vực công theo đúng chủ trương chỉ đạo của Bộ Chính trị, Trung ương Đảng.

Tuy vậy, phương án sắp xếp, tinh gọn bộ máy trên cũng được nhìn nhận có những hạn chế. Do số lượng cơ quan thuộc diện sắp xếp lớn, phạm vi tác động rộng, không tránh khỏi sự tác động đến tư tưởng của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, nhất là những người đang giữ chức vụ lãnh đạo.

Việc thực hiện phương án sắp xếp này thì quy mô, phạm vi của một số bộ quản lý đa ngành, đa lĩnh vực sẽ lớn, đặt ra yêu cầu cao đối với người đứng đầu bộ và đội ngũ lãnh đạo bộ. Vì vậy, cần có sự chuẩn bị kỹ trong công tác nhân sự để bảo đảm triển khai phương án đồng bộ, hiệu quả.

Ngoài ra, việc sắp xếp tổ chức bộ máy của Chính phủ liên quan đến điều chỉnh tên gọi, chức năng, nhiệm vụ của một số bộ, cơ quan ngang bộ đang được quy định tại các luật chuyên ngành. Qua rà soát có 247 luật thì có 113 luật đang quy định về tên gọi, chức năng, nhiệm vụ của các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ thuộc đối tượng sắp xếp nêu trên.

Để hạn chế tác động của việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy đối với cán bộ, công chức, viên chức, Chính phủ cho rằng cần có chính sách đủ mạnh, nổi trội đối với các đối tượng chịu tác động của quá trình sắp xếp. 

Mục tiêu nhằm giảm áp lực về tư tưởng, tâm lý của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và bảo đảm quyền lợi của cán bộ, công chức, viên chức trong quá trình sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy.

Phương án cụ thể sắp xếp, tinh gọn bộ máy của Chính phủ

Phó thủ tướng thường trực Nguyễn Hòa Bình vừa ký ban hành kế hoạch định hướng sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của Chính phủ.