Trung tướng Igor Kirillov - tư lệnh Lực lượng phòng vệ bức xạ, hóa học và sinh học của quân đội Nga - đã bị ám sát vào sáng sớm 17-12 khi vừa ra khỏi nhà trên đại lộ Ryazansky (Matxcơva), trong một vụ mà Nga xem là khủng bố "có dấu vết Ukraine".

Vụ nổ được gây ra do một thiết bị nổ tự chế, công suất khoảng 300g TNT, theo Hãng tin TASS, được gắn vào một chiếc xe trượt đặt ở cửa ra vào tòa nhà (Đài RT dẫn nguồn tin khác nói thiết bị nổ này được gài dưới ô tô).

Hôm đó, ông Kirillov dự kiến tham gia cuộc giao ban của Bộ Quốc phòng, nơi vị tướng này phải "báo cáo một chuyện quan trọng", theo kênh của nhà văn Z. Prilepin từng bị ám sát hụt.

Bản án được báo trước?

Vấn đề là dường như Kiev muốn công khai kẻ đặt hàng vụ ám sát tướng Kirillov, như tờ báo trực tuyến Ukraine Strana lập luận. Tờ này chỉ ra chỉ một ngày trước cái chết của ông Kirillov, Cơ quan an ninh Ukraine (SBU) đã đưa ra cáo buộc vắng mặt chống lại ông, buộc tội trung tướng Nga "sử dụng vũ khí hóa học bị cấm để chống lại Lực lượng vũ trang Ukraine"...

Strana viết: "Không ai có chút nghi ngờ nào về việc chính xác ai đã tổ chức vụ sát hại Kirillov"! Hầu hết các phương tiện truyền thông phương Tây, đặc biệt là Reuters và Guardian của Anh, cũng lưu ý chi tiết tướng Kirillov bị buộc tội vắng mặt một ngày trước khi chết.

Sử gia Nga N. Starikov trên kênh Telegram của mình cho rằng "liên kết các cáo buộc của SBU với cái chết của tướng Kirillov không phải là một việc khó khăn".

Một thực tế hiển nhiên là nhiều năm qua tướng Nga quá cố được xem là diễn giả chính của Nga về chủ đề phòng thí nghiệm sinh học của Mỹ ở Ukraine. Ông cũng cáo buộc Ukraine sử dụng vũ khí hóa học ở mặt trận và chế tạo "bom bẩn".

Tướng Kirillov được bổ nhiệm vào vị trí tư lệnh Lực lượng phòng vệ bức xạ, hóa học và sinh học của Lực lượng vũ trang Nga từ tháng 4-2017. Theo tờ Vedomosti, tháng 3-2022 vị tướng này từng thông báo trong một cuộc giao ban ở Matxcơva rằng Mỹ đang sử dụng các phòng thí nghiệm sinh học ở Ukraine để nghiên cứu các loại vi rút lây truyền qua muỗi.

Ukraine và Mỹ phủ nhận những cáo buộc này cũng như các cáo buộc khác của Nga liên quan đến thí nghiệm sinh học.

Cùng năm đó, ông Kirillov cũng cáo buộc Lực lượng vũ trang Ukraine sử dụng chất độc hại ở mặt trận, tuyên bố sắp xảy ra "các hành động khiêu khích" bằng cách sử dụng chất độc chiến tranh hóa học.

Vào tháng 8 năm nay, ông tuyên bố Ukraine đã sản xuất "bom bẩn" - một loại vũ khí được thiết kế để phát tán bức xạ trên một diện tích lãnh thổ nhất định, nhưng Ukraine đã phủ nhận việc này. Trung tướng Kirillov cũng cáo buộc Lực lượng vũ trang Ukraine sử dụng vũ khí hóa học của phương Tây (đạn khói) ở Sudzha, vùng Kursk.

Trên bình diện quốc tế, tướng Kirillov là người vạch trần hoạt động đặc biệt của tổ chức "Mũ nồi trắng" do Mỹ tài trợ ở Syria. Theo ông, "Mũ nồi trắng" là đồng phạm của các tổ chức khủng bố như al-Qaeda, Jabhat al-Nusra và Jaish al-Islam, những tổ chức đã thừa nhận sử dụng vũ khí hóa học.

Đó là lý do mà hai năm rưỡi trước, ông Igor Kirillov đã bị đưa vào danh sách của trang web mang tên "Peacemaker" - nơi những kẻ theo chủ nghĩa phát xít mới đăng những mục tiêu cho các vụ ám sát của mình.

Có thể kể những người Nga lọt vào danh sách này đã bị ám sát như nhà báo Daria Dugina (con gái triết gia A. Dugin, nhà tư tưởng nổi tiếng của "Thế giới Nga"), Vladlen Tatarsky (blogger người Ukraine ủng hộ Nga), nhà văn Zakhar Prilepin (sống sót sau vụ mưu sát) và nhiều người khác...

Hai tháng trước, tướng Kirillov đã bị London đưa vào danh sách trừng phạt vì "việc sử dụng vũ khí hóa học dã man ở Ukraine". Cần nhắc lại là không ai khác ngoài tướng Kirillov đã cáo buộc Anh khiêu khích Nga trong vụ đầu độc điệp viên hai mang Skripal đã đào tẩu sang Anh.

Ảnh hưởng nào cho giải pháp hòa bình?

Phản ứng trước vụ ám sát tướng Kirillov, trong lúc dư luận Nga phẫn nộ thì truyền thông phương Tây bày tỏ sự tiếc nuối rằng vụ sát hại một tướng cấp cao của Nga sẽ không ngăn được cuộc tấn công của Nga. Họ vinh danh kỹ năng của an ninh Ukraine, trong khi cho rằng đây là thất bại của an ninh và tình báo Nga.

Báo Financial Times và Đài BBC đưa tin rằng Igor Kirillov, theo SBU, là "một mục tiêu hoàn toàn hợp pháp". Tờ New York Times nói "Đây là một trong những vụ giết người táo bạo nhất" kể từ khi bắt đầu xung đột giữa Nga và Ukraine trong gần ba năm qua. Rõ ràng vụ giết chết vị tướng Nga ngay giữa lòng Matxcơva chỉ đẩy xa thêm hy vọng hòa đàm.

Ở phía Nga xuất hiện những kêu gọi Matxcơva trả đũa đích đáng bởi Kiev tiến hành khủng bố ở Matxcơva chỉ vì họ cảm thấy mình không bị trừng phạt; vụ giết người chứng tỏ rằng Nga phải tiến hành cuộc chiến cho đến khi Kiev đầu hàng hoàn toàn, phá hủy "ổ khủng bố" và từ chối đóng băng cuộc xung đột.

Trả lời câu hỏi tại sao vụ ám sát xảy ra vào thời điểm này, Tổng biên tập tạp chí Quốc Phòng Nga Igor Korotchenko nói trên Gazeta.ru: "Đây là một sự thị uy trước triển vọng hòa đàm Ukraine. Thứ nhất, [để thể hiện] sự không khoan nhượng của Kiev; và thứ hai, khả năng hoạt động của an ninh Ukraine", mà theo ông, đây là một thách thức Matxcơva cần giải quyết.

Mặt khác, có giải thích rằng vụ giết người là hành động khiêu khích của Kiev và "đảng chiến tranh" phương Tây nhằm thúc đẩy Nga leo thang xung đột khiến không thể bắt đầu tiến trình hòa đàm dưới thời ông Trump, chuyển trách nhiệm này sang Matxcơva, vì bản thân Kiev không muốn trực tiếp gây mâu thuẫn với ông Trump.

Đến nay vẫn chưa rõ ông Trump sẽ đưa ra cho Nga lựa chọn thỏa hiệp nào để nhanh chóng kết thúc chiến tranh, bởi vì chính quyền Ukraine và "đảng chiến tranh" ở phương Tây (bao gồm cả những người theo Đảng Cộng hòa) phản đối điều này.

Nhưng ở phương Tây và trong đội ngũ của ông Trump cũng có "đảng hòa bình", cho rằng việc kéo dài chiến tranh sẽ tạo ra rủi ro lớn (vấn đề kinh tế, nguy cơ xung đột hạt nhân) cho các nước phương Tây, chưa kể Ukraine. Đó là lý do tại sao, theo họ, cuộc chiến cần phải được kết thúc càng sớm càng tốt.

Chưa biết cuộc so kè giữa hai phe này sẽ kết thúc thế nào, trong khi còn hơn một tháng nữa ông Trump mới nhậm chức, tức vẫn còn dư địa cho những kẻ muốn làm tình hình thêm bùng nổ.

Điện Kremlin nói đã rõ ai ra lệnh ám sát trung tướng Nga

Các cơ quan tình báo Nga biết ai đã ra lệnh giết tướng hàng đầu của Nga Igor Kirillov trong vụ nổ ở Matxcơva, mà Nga chỉ trích là hành động khủng bố.